Polski ruch oporu, składający się z 400 tysięcy zakonspirowanych żołnierzy, 50 tysięcy urzędników pracujących w tajemnicy przed okupantem, czy największego w Europie tajnego koncernu wydawniczego, to fenomen w skali światowej. Niestety "Polskie Państwo Podziemne" nie jest powszechnie znane, jego historia rozmyła się w ogólnym dramacie II wojny światowej.
W przestrzeni publicznej brakuje miejsca, które przedstawiałoby niezwykłość i złożoność polskiego oporu, a także obejmowało całość aktywności podziemnych struktur państwowych. – tłumaczy Wojciech Dąbrowski prezes zarządu PGE Polska Grupa Energetyczna. Dlatego zdecydowaliśmy się włączyć w ten wyjątkowy projekt. Dla mnie osobiście Historia Polskiego Państwa Podziemnego to inspirująca opowieść o bohaterstwie, patriotyzmie i odwadze cywilnej Polaków pod okupacją niemiecką. To Muzeum odda hołd tym wszystkim, którzy narażali swoje życie i swoich bliskich, nie tylko z bronią w ręku, ale także wypełniając obywatelskie obowiązki wobec Ojczyzny. Dodatkowo, projekt będzie prowadzony w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej, co posłuży szerzeniu polskiej historii na arenie międzynarodowej.
W Wirtualnym Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego prezentowanych będzie ponad 3000 eksponatów. Wśród nich znajdą się nigdy wcześniej nieprezentowane dokumenty, zdjęcia, czy wspomnienia oraz relacje.
Poprzez obiekty archiwalne i muzealne, relacje świadków historii, rodzinne pamiątki i osobiste dokumenty pragniemy w innowacyjny i nowoczesny sposób opowiedzieć o wyjątkowej historii tajnego państwa - mówi Maciej Piwowarczuk z Fundacji na rzecz Wielkich Historii, pomysłodawca muzeum.
Otwarcie muzeum planowane jest w 2022 roku. Obecnie trwa digitalizacja historycznych dokumentów znajdujących się w prywatnych kolekcjach, ośrodkach muzealnych i zespołach archiwalnych, zarówno w kraju jak i za granicą. Wśród nich są raporty wywiadowcze, prace domowe uczniów tajnych kompletów, wyroki podziemnych sądów, czy schematy rakiety V2.
W tworzenie treści do Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego może włączyć się każdy, kto zna i chce podzielić się rodzinnymi okupacyjnymi historiami za pomocą strony internetowej tajnepanstwo.pl. W przyszłości zostaną one udostępnione w wirtualnym muzeum.
Wirtualnego Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego będzie innowacyjne pod każdym względem. Każdy z odwiedzających muzeum będzie mógł wybrać to, co go najbardziej interesuje. Specjalny algorytm zaproponuje indywidulną trasę zwiedzania lub wystawę, np. przedstawiającą okupacyjny humor, repertuar podziemnych teatrów czy historię partyzanckiego oddziału. W Wirtualnym Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego znajdzie się miejsce na opowieść o walce zbrojnej, jak i pracy wywiadowczej, tajnych kompletach i konspiracyjnych wydawnictwach, pracy administracyjnej, pomocy społecznej czy planach odbudowy kraju po wojnie.
Wirtualne muzea nie mają ograniczeń. Można w nich swobodnie wędrować w czasie i przestrzeni. Działają 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. A co najważniejsze, są w stanie pomieścić nieograniczoną liczbę zbiorów – dodaje Maciej Piwowarczuk.
Wirtualne Muzeum Polskiego Państwa Podziemnego jest projektem autorskim realizowanym przez Fundację na rzecz Wielkich Historii, finansowanym ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacji PGE oraz Fundacji PZU.
Fundacja na rzecz Wielkich Historii od 2008 roku działa na polu edukacji historycznej. W swoich działaniach odkrywa dziedzictwo i przeszłość na nowo, wykorzystując nowoczesne technologie w procesach digitalizacji i udostępniania szerokiej publiczności zbiorów, archiwów oraz kolekcji. Fundacja tworzy między innymi narracyjne wystawy w internecie (np. kosciuszko.wielkiehistorie.pl), udostępnia innowacyjne narzędzia do nauki historii (np. aplikacja ToTuBy).
Fundacja PGE prowadzi różnego rodzaju działania społeczne nastawione w szczególności na edukację, pielęgnowanie pamięci historycznej oraz wsparcie osób starszych. Od 2016 roku PGE jest partnerem strategicznym Muzeum Powstania Warszawskiego, a w 2020 roku objęła patronatem autorski program „Rodzinne spotkania z historią”, którego celem jest rodzinne zwiedzanie Muzeum i udział w zajęciach prowadzonych przez edukatorów w formie interaktywnej gry.
Fundacja PGE prowadzi też projekt „Tablice pamięci”, którego celem jest przywrócenie pamięci o Tablicach Tchorka upamiętniających miejsca egzekucji Polaków w czasie II wojny światowej. W ramach projektu, przy każdej tablicy Karola Tchorka PGE umieszcza tablicę z informacją w języku polskim i angielskim wraz z kodem QR, dzięki któremu można ściągnąć na telefon specjalną aplikację mobilną, umożliwiającą zlokalizowanie istniejących tablic, a także poznanie historii każdego z miejsc upamiętniających niemieckie zbrodnie. Powstała także specjalna strona internetowa www.tablicepamieci.pl, gdzie można znaleźć na bieżąco aktualizowane informacje o projekcie.
14 lutego 1942 r. powstała Armia Krajowa jako element Polskiego Państwa Podziemnego.
