Miesięcznik „Historia Do Rzeczy” - wydanie 12/2022 (118)

Spis treści

Wydanie: 12/2022 (118)

Piotr Włoczyk
Tragedia pierwszego prezydenta
Z prof. Włodzimierzem Suleją, znawcą dziejów dwudziestolecia międzywojennego, rozmawia Piotr Włoczyk.
6
"Precz z wybrańcem Żydów!"
Jeden z protestujących wskoczył na stopień powozu i zamachnął się lagą na prezydenta elekta. Narutowicz wspominał: „Myślałem: czy ty mnie tak spokojnie zabijesz? I zajrzałem w jego oczy – spuścił wzrok i laskę”.
12
Tomasz Stańczyk
Marszałek o prezydencie
Józef Piłsudski namawiał Gabriela Narutowicza, by stanowczo odrzucił propozycję kandydowania na najwyższy urząd w państwie.
16
Tomasz Stańczyk
Śmierć prezydenta i proces zabójcy
Eligiusz Niewiadomski zabił z nienawiści. Nie do Gabriela Narutowicza, lecz do socjalistów i Żydów.
18
Maciej Rosalak
Przedsięwzięcie "Niepodległość"
W przeciwieństwie do naszej endecji umierający Sienkiewicz oraz włoski parlament poparli akt 5 listopada…
22
Grzegorz Janiszewski
Twierdza Port Gdański
Na początku stanu wojennego przez chwilę wydawało się nawet, że z Gdańska wyjdzie iskra, która podpali ciemiężony przez komunistów kraj.
26
Pierwsi na Nowogródczyźnie
Damian Markowski || Po zażartych walkach z czerwonymi katami Polaków z Puszczy Nalibockiej do Kampinoskiej maszerowali żołnierze Zgrupowania Stołpeckiego AK.
30
Marek Gałęzowski
Skarbiec zdarzeń w listach dwóch wilnian
Mackiewicz uznał, że Polacy, identyfikując ZSRS z Rosją carską, odbierają sowieckiemu komunizmowi „jego epidemiczno-katastroficzny charakter”.
34
Mikołaj Iwanow
Zdrada czy wyzwolenie
Co piąty z 5,7 mln jeńców czerwonoarmistów przeżył niewolę u Niemców, co siódmy walczył u ich boku przeciw Stalinowi.
38
Piotr Włoczyk
Amerykański cud
– Amerykanie są dziś przekonani, że wszyscy koloniści wspierali wysiłek przeciw Brytyjczykom i zgodnie budowali nowe państwo, ale wyglądało na to, że 13 „zjednoczonych” stanów utworzy trzy lub cztery regionalne bloki polityczne – mówi...
42
Piotr Semka
Kopalnia Szczecin
Powojenna, rabunkowa rozbiórka – by tylko uzyskać jak najwięcej cegieł – wyrządziła ogromne szkody wielkiemu miastu u ujścia Odry.
46
Obrońcy pamięci nagrodzeni
Tygodnik „Do Rzeczy” uhonorował na 10. gali nagrody Strażnik Pamięci instytucje i ludzi dbających o krzewienie polskości i obronę prawdy historycznej.
49
Kałmucy bitni i straszni
Nadwołżańscy jeźdźcy w służbie Hitlera odznaczyli się w zwalczaniu partyzantów sowieckich i mordowaniu Polaków.
50
Sławomir Koper
Przy świecach i tanim winie
Premierę programu kabaretowego urządzono w połowie grudnia 1956 r. Nalegał na to Skrzynecki. Scenę z drewnianych skrzynek zbił Dymny…
54
Krzysztof Masłoń
Żyd od Krzyża
Brandstaetter często przywoływał zdanie Alberta Einsteina o Panu Bogu, który pisze prosto po krzywych liniach ludzkiego życia.
58
Rafał A. Ziemkiewicz
Jakoś to nie będzie
Najgorsze jest to – i stąd dzielę się z państwem tymi refleksjami – że w naszym życiu publicznym zasadą jest brak planu, a już zwłaszcza „planu B”. Dominuje chciejstwo.
66
Piotr Semka
Na Zachodzie wiele zmian
Wspólna teza Rosji i Niemiec o „przekleństwie wersalskim” zyskała kolejne narzędzie oddziaływania.
67
Tomasz Stańczyk
Niewypowiedziana wojna
Litwini sprzymierzyli się z bolszewicką Rosją, by odzyskać Wilno.
68
Tomasz Stańczyk
Mogiły na Białorusi
Polskie miejsca pamięci na Białorusi przedstawił Kazimierz Krajewski w książce „Ziemia nowogródzka i grodzieńska. Polskie cmentarze i groby wojenne oraz miejsca pamięci narodowej z walk o niepodległość XVIII–XX w”.
71
Maciej Rosalak
Joannici i sułtan Sulejman
Dokładnie 500 lat upływa od mężnej obrony i honorowej kapitulacji rycerzy rodyjskich, a 457 od ich zwycięskiej obrony jako rycerzy maltańskich.
72
Maciej Rosalak
Wspaniała sułtanka
Trudno się oprzeć wrażeniu, że twórcy serialu – w przeciwieństwie do Turków w XVI w.! – nie odróżniali znajdującej się w państwie polsko-litewskim Rusi (dzisiejszej Ukrainy) od Moskwy (Rosji).
75
Scytyjski łucznik w greckiej służbie
Michał Mackiewicz || Podstawą antycznej greckiej wojskowości była ciężkozbrojna piechota, ale w czasach wojny peloponeskiej wzrosła rola formacji lekkozbrojnych. Między innymi najemnych łuczników ze Scytii.
76
Silnik odrzutowy
Tymoteusz Pawłowski || Współczesne silniki odrzutowe wcale nie muszą korzystać z odrzutu. Są również zadziwiająco podobne do spalinowych silników tłokowych napędzających samochody.
78
Piotr Zychowicz
Lwy i gladiatorzy
Polacy i Ukraińcy przez trzy dekady toczyli zacięty spór o terytoria. Koniec konfliktowi położył Józef Stalin.
80