PIOTR WŁOCZYK: Wygląda na to, że na przełomie lat 1943 i 1944 nie narzekał pan na brak zajęć...
RYSZARD STASZKIEWICZ PS. ŁOŚ: W listopadzie 1943 r. złożyłem przysięgę i w ten sposób oficjalnie dołączyłem do 6. Wileńskiej Brygady AK. Ze słynną 5. Brygadą pod dowództwem mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” często działaliśmy wspólnie. W jednej wsi kwaterowali oni, a w drugiej my. Zawsze jedni mogli liczyć na pomoc drugich. W czasie jednej w większych akcji, podczas ataku na Ostrowiec [obecnie w obwodzie grodzieńskim na Białorusi] w kwietniu 1944 roku, zostałem bardzo ciężko ranny.
Gdzie pan oberwał?
W lewą stronę klatki piersiowej. Trafił mnie odłamek grantu. Miałem taką dziurę, że ponoć było widać jak mi serce bije. Lekarz nie dawał mi większych szans na przeżycie. Koledzy z oddziału chcieli mnie jednak ratować za wszelką cenę. Zdecydowali się zawieźć mnie do Wilna. Nie do szpitala, tylko do prywatnego domu, gdzie miał się mną zajmować lekarz współpracujący z podziemiem. Rodzina, która mnie przyjęła, doskonale wiedziała, że jeśli Niemcy albo Litwini znajdą u nich AK-owca, to wszystkich rozstrzelają.
Ile osób ryzykowało w ten sposób dla pana swoje życie?
Rodzice i dwoje dzieci. I to właśnie tacy ludzie byli dla mnie prawdziwymi bohaterami. Dziś często o takich jak ja mówi się „bohaterzy”, ale ja zawsze poprawiam ludzi, którzy tak mnie nazywają. Ja nie byłem bohaterem, tylko spełniałem mój obowiązek. Nie zrobiłem niczego nadzwyczajnego, chłopaki w moim wieku masowo garnęli się do podziemia. To cywile z Polskiego Państwa Podziemnego, którzy ryzykowali wszystko, życie własnych rodzin, byli bohaterami.
(...)
Cały wywiad dostępny w najnowszym numerze miesięcznika Historia Do Rzeczy!