Masakra w Jedwabnem. Ujawniono tajne archiwum
  • Marek Jan ChodakiewiczAutor:Marek Jan Chodakiewicz

Masakra w Jedwabnem. Ujawniono tajne archiwum

Dodano: 
Obchody rocznicy mordu na Żydach w Jedwabnem
Obchody rocznicy mordu na Żydach w Jedwabnem Źródło: PAP / Artur Reszko
To Niemcy odpowiadają za masakrę w Jedwabnem. Polskiego udziału w tej zbrodni właściwie nie ma. Śledztwo IPN nie pozwalało na wnioski obciążające rodaków. Wiadomo to z dokumentów, które ujawniono dzięki batalii sądowej.

T o Niemcy dokonali masowego mordu w miasteczku Jedwabne pod Łomżą 10 lipca 1941 r. Ustaliliśmy to w ramach żmudnych, wieloletnich badań, których pokłosiem jest dwutomowy zestaw dokumentów publikowany obecnie jako „Jedwabne. Historia prawdziwa: Zbrodnia z 10 lipca 1941 r”., tom I: „Śledztwo, przebieg, sprawcy, rekonstrukcja”, tom II: „Dokumenty” (Warszawa: Veritatis Splendor, 2021). Książka ta oparta jest na wszystkich dostępnych źródłach pierwotnych zgromadzonych w archiwach państwowych, prywatnych i innych. Jest kontynuacją naszych wcześniejszych badań i publikacji dotyczących tej zbrodni. Badania te rozpoczęliśmy przed 2000 r. Poświęciliśmy wcześniej temu mordowi monografię opublikowaną po angielsku w 2005 r. (Marek Jan Chodakiewicz, „The Massacre in Jedwabne, July 10, 1941: Before, During, and After”; New York and Boulder, CO: Columbia University Press and East European Monographs, 2005). Została ona przetłumaczona na polski w 2012 r. Doszliśmy w niej do wniosku, że – mimo braku ostatecznych dowodów w formie ekshumacji i zbadania szczątków ciał ofiar – wszelkie przesłanki sugerują, iż za ludobójstwo odpowiedzialni są Niemcy z minimalnym udziałem niektórych lokalnych mieszkańców.

Całość dostępna jest w 25/2021 wydaniu tygodnika Do Rzeczy.