Aforyzm – słowo pochodzące z języka greckiego (ἀφορισμός, aphorismos) oznaczające złotą myśl, sentencję. To najczęściej dość krótkie i zapadające w pamięć zdanie mówiące o czymś ważny, przedstawiające uniwersalną prawdę na jakiś temat.
Aforyzmy – skąd się wzięły
Słowo „aforyzm” zostało po raz pierwszy użyte przez Hipokratesa w dziele „Aforyzmy”, gdzie grecki lekarz przedstawia (w formie pojedynczych zdań) serię twierdzeń na temat diagnozowania chorób i metod ich leczenia. Najsłynniejsze jest pierwsze zdanie z tej pracy, tzn. „Vita brevis, ars longa” (dziś używa się częściej odwróconej formy: „Ars longa, vita brevis”), które oznacza: życie jest krótkie, sztuka długa. Tym zdaniem Hipokrates chciał podkreślić, że sztuki medycyny nie da się zgłębić w ciągu jednego życia, lecz potrzeba na to na wielu pokoleń.
Już starożytni myśliciele, za przykładem Hipokratesa, często sięgali po aforyzmy. Zdania te miały przedstawić pewną prawdę, wyjaśnić dane zjawisko, ale nie miały nacechowania naukowego, lecz wywodziły się z doświadczenia i zwyczaju. Dla prezentacji prawd oczywistych stosowano aksjomaty.
Zbiory aforyzmów i sentencji od wieków cieszą się dużą popularnością. Do takich ksiąg, wchodzących w skład tzw. literatury mądrościowej, zalicza się np. hinduskie Sutry, islamskie hadisy i biblijną Księgę Koheleta.
Pierwszym odnotowanym opublikowanym zbiorem aforyzmów jest „Adagia” Erazma z Rotterdamu. Innymi autorami aforyzmów byli np. Baltasar Gracián i Blaise Pascal.
Czytaj też:
QUIZ: Sport, polityka, skandale i zamachy. Inne oblicza ducha rywalizacjiCzytaj też:
Igrzyska Olimpijskie w Pekinie ruszyły! Podejmij wyzwanie i sprawdź, ile wiesz