Konferencja stanowi kontynuację tematyczną sesji dotyczących więzień i obozów sowieckich zorganizowanych w latach 2011-2012. Jej celem jest przedstawienie aktualnego stanu badań nad wszelkimi aspektami związanymi z funkcjonowaniem obozów sowieckich, ich strukturą i losami osadzonych w nich więźniów, w tym Polaków i żołnierzy Armii Krajowej.
Poza przedstawicielami polskiego świata nauki, udział w konferencji potwierdzili historycy z Białorusi, Estonii, Finlandii, Litwy, Niemiec, Rosji, Ukrainy i Węgier.
Przedsięwzięcie odbędzie się w dniach 8-9 listopada 2017 r. w sali konferencyjnej hotelu „Novotel” w Łodzi przy al. Marsz. Józefa Piłsudskiego 11a.
Program:
8 listopada
10.00-10.30 – rozpoczęcie konferencji
10.30-12.00
Dr Aleksander Kapustin (Zarząd Archiwów obwodu swierdłowskiego)
Represje w ZSRS w latach 20.–30. w powszechnej świadomości obywateli
Prof. Aleksander Riepiniecki (Państwowy Uniwersytet Społeczno-Pedagogiczny w Samarze)
Jeńcy wojenni II wojny światowej: liczebność, praca i problematyka organizacji warunków bytowych w obozach
Dr Attila Seres (Węgierska Akademia Nauk)
Węgierscy jeńcy wojenni w obozach sowieckich – zarys problematyki
12.00-12.30 przerwa
12.30-14.00
Prof.Andreas Hilger (Niemiecki Instytut Historyczny w Moskwie)
Niemieccy jeńcy wojenni w ZSRS (1941–1956) – zarys problematyki
Omar Tushurashvili (Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji)
Sowieckie obozy na terytorium Gruzji (1939–1949) – zarys problematyki
Prof. Dmitrij Frołow (Narodowe Archiwum Finlandii)
Fińscy jeńcy wojenni w ZSRS (1939–1944) - specyfika warunków przetrzymywania
14.00-15.00 przerwa
15.00-16.30
Prof. Aleksander Potilczak (Narodowy Uniwersytet Pedagogiczny w Kijowie)
Sowieckie obozy dla jeńców wojennych na terytorium Ukrainy (1939–1954) – aspekt strukturalno-organizacyjny
Prof. Aleksiej Zacharczenko (Moskiewski Uniwersytet Pedagogiczny – Filia w Samarze)
Jeńcy wojenni NKWD-MWD ZSRS jako siła robocza wykorzystywana w gospodarce sowieckiej – na przykładzie obozów GUPWI na Powołżu
Dr Meelis Saueauk (Estoński Instytut Pamięci Historycznej)
Bataliony robocze (1941–1943) – bataliony śmierci
16.30-17.30dyskusja i podsumowanie
9 listopada10.30-12.00
Dr Artiom Łatyszew (Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Moskwie)
Obozy kontrolno-filtracyjne NKWD (1942–1946) – aspekt instytucjonalny i społeczny
Prof. Anatolij Szarkow (Akademia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Białoruś)
Polscy jeńcy wojenni w obozach NKWD na terytorium BSRS (wrzesień-październik 1939 r.) – warunki pobytu i ich losy
Prof. Michaił Suprun (Północny (Arktyczny) Uniwersytet Federalny w Archangielsku)
Obywatele polscy w obozach północnych i osadach specjalnych w latach II wojny światowej
12.00-12.30 przerwa
12.30-14.00
Dr Arūnas Bubnys (Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy)
Obóz w Prawieniszkach (1940–1941) – likwidacja więźniów
Dr Aleksandra Arkusz (Uniwersytet Jagielloński)
Żołnierze Armii Krajowej internowani w Związku Sowieckim (1944–1947)
Prof. Małgorzata Ruchniewicz (Uniwersytet Wrocławski)
Powroty z Gułagu – repatriacja żołnierzy Armii Krajowej z zesłania i obozów w ZSRS (1955–1959)
14.00-15.00 przerwa
15.00-16.30
Milena Bykowska (Polska Akademia Nauk)
Identyfikacja polskich obywateli zmarłych w obozach sowieckich (1944–1947) – perspektywy badań
Dr Dariusz Węgrzyn (Instytut Pamięci Narodowej Oddział Katowice)
„Zapiszcie imiona”. Baza danych mieszkańców Górnego Śląska deportowanych do ZSRS w 1945 r. – propozycje, źródła, reakcje społeczne
Dr Dariusz Rogut (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi / Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim)
Dr mjr Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” (1903–1975) – lekarz, oficer Armii Krajowej, sowiecki więzień polityczny
16.30-17.00 – dyskusja i podsumowanie
Partnerami przedsięwzięcia są Kuratorium Oświaty w Łodzi oraz Muzeum Pamięci Sybiru. Patronat medialny sprawują „Gazeta Polska Codziennie”, TVP3 Łódź, Radio Łódź, portal dzieje.pl oraz niezależna.pl
Wydarzeniem towarzyszącym konferencji będzie przygotowany staraniem Muzeum Pamięci Sybiru panel dyskusyjny „Więzienna codzienność w sowieckich systemach obozowych”, który odbędzie się 6 listopada 2017 r. o godz. 11.00 w Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku (ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A, audytorium VI p.). Poprowadzi go prof. Wojciech Śleszyński (Muzeum Pamięci Sybiru, Uniwersytet w Białymstoku), a wśród prelegentów znajdzie się dr Dariusz Rogut, dyrektor Oddziału IPN w Łodzi i pracownik naukowy UJK Filia w Piotrkowie Trybunalskim.