Sekretne życie Czesława Miłosza

Zaczął już w Wilnie, niedługo po swoim debiucie, a najważniejszym związkiem w tym okresie życia była jego znajomość ze studentką prawa, Jadwigą Waszkiewicz. Trwał on niezależnie od innych przelotnych znajomości, z czasem poeta zaczął go nazywać „prawdziwą i tragiczną miłością chłopięcego wieku”. Inna sprawa, że nigdy nie pozbył się wyrzutów sumienia z powodu swojego zachowania.

Jadwiga

Starsza od niego o rok Jadwiga pochodziła z dobrze sytuowanej rodziny. Ojciec był znanym lekarzem, właścicielem kamienicy w Wilnie i 60-hektarowego folwarku Barcie w pobliżu miasta. Romans rozpoczął się na drugim roku studiów poety i szybko nabrał erotycznego charakteru.

Po trzech latach znajomości dziewczyna zaszła w ciążę, a Czesław nie potrafił zachować się w dojrzały sposób. Chociaż wcześniej nazywał ją „żoną”, to teraz odmówił zawarcia małżeństwa. Nie miał skrupułów, był okrutny i konsekwentny, zarzucił jej, że właściwie „nie wie, kto jest sprawcą jej ciąży, bo ona w Wilnie flirtowała nawet z jego kolegami”.

Jadwiga urodziła córkę, a ojciec dziewczyny oddał dziecko do adopcji. Miłosz po latach tłumaczył się, że stanął przed wyborem: małżeństwo czy literatura. Trudno jednak nie oprzeć się refleksji, że właściwie nigdy chyba nie kochał partnerki.

Kilka lat później, już podczas wojny, Jadwiga związała się z Sergiuszem Piaseckim. Pisarz nigdy nie wybaczył Miłoszowi krzywdy ukochanej i przedstawił dzieje ich romansu w powieści „Człowiek przemieniony w wilka”. Oczywiście obraz Miłosza (przedstawionego pod imieniem Narcyza) nie należał do specjalnie pochlebnych. Piasecki zresztą nie ograniczył się tylko do powieściowej zemsty, już przebywając na emigracji, opublikował pamflet „Były poputczik Miłosz”, gdzie zarzucał poecie, że właściwie zawsze pozostał komunistą, a na Zachód uciekł wyłącznie dla osobistej wygody. Nigdy wcześniej ani później Piasecki nikogo nie zaatakował w tak brutalny sposób.

Janina

Po przenosinach do Warszawy Miłosz rozpoczął pracę w Polskim Radiu i tam poznał starszą o dwa lata Janinę Cękalską, żonę reżysera Eugeniusza Cękalskiego. Z powodu tego romansu zrezygnował nawet ze służbowego wyjazdu do Szwajcarii, tym bardziej że ktoś taki jak Janina był mu potrzebny. Skutecznie hamowała jego zamiłowanie do knajpianego życia, a do tego miała znakomity gust literacki. Z jej zdaniem liczył się nawet człowiek tak zakochany w sobie i we własnej twórczości jak Jerzy Andrzejewski. Gdy Cękalski służbowo wyjeżdżał (co zdarzało mu się bardzo często), Miłosz wprowadzał się do jego mieszkania. Kochankowie zachowywali jednak sporo dyskrecji, gdyż znajomi Cękalskiego byli przekonani, że jego jego małżeństwo normalnie funkcjonuje.

(...)

Jak wyglądały kolejne romanse i małżeństwa Miłosza? Kiedy pisarz w końcu się ustatkował? Cały tekst w najnowszym numerze miesięcznika!