Nie mogli inaczej żyć. Tragedia IV Zarządu WiN
  • Tomasz StańczykAutor:Tomasz Stańczyk

Nie mogli inaczej żyć. Tragedia IV Zarządu WiN

Dodano: 
Pomnik Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie. Na pierwszym planie popiersie ppłk Łukasza Cieplińskiego.
Pomnik Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie. Na pierwszym planie popiersie ppłk Łukasza Cieplińskiego. Źródło: Wikimedia Commons / Lowdown
Siedemdziesiąt lat temu, 1 marca 1951 r., w więzieniu mokotowskim w Warszawie odbyła się egzekucja siedmiu członków IV Zarządu WiN

O godz. 20 został rozstrzelany – według oficjalnego dokumentu – a raczej zastrzelony metodą katyńską prezes organizacji, ppłk Łukasz Ciepliński. Po nim w odstępach kilku, kilkunastu minut zostali straceni pozostali skazani na śmierć: Józef Batory, Karol Chmiel, Mieczysław Kawalec, Adam Lazarowicz, Franciszek Błażej, Józef Rzepka. Egzekucja skończyła się po trzech kwadransach.

Niespełna cztery lata wcześniej Łukasz Ciepliński stanął na czele WiN. Stało się to po aresztowaniu prezesa płk. Franciszka Niepokólczyckiego w październiku 1946 r. Ciepliński, kierownik Obszaru Południowego WiN, najmniej dotkniętego aresztowaniami przeprowadzonymi przez resort bezpieczeństwa, z własnej inicjatywy stanął na czele organizacji. Usiłował ją odbudować także ppłk Wincenty Kwieciński, kierownik Obszaru Centralnego, ale – jak tłumaczył historyk Michał Wenklar – „Ciepliński obawiał się jednak, że po wcześniejszych aresztowaniach również zarząd Kwiecińskiego jest zagrożony dekonspiracją. Nie podjęto więc wzajemnych kontaktów. Obawy się wkrótce potwierdziły”. Kwieciński został aresztowany w styczniu 1947 r., a na odbytej jeszcze w tym miesiącu naradzie czołowych działaczy WiN kierownictwo organizacji powierzono Łukaszowi Cieplińskiemu.

Od kadetów do WiN

Trzydziestoczteroletni wówczas Ciepliński był związany z wojskiem od czasu wstąpienia do Korpusu Kadetów. W 1936 r. ukończył szkołę podchorążych, we wrześniu 1939 r. walczył jako oficer 62. Pułku Piechoty, dowódca kompanii przeciwpancernej. Za zniszczenie sześciu niemieckich czołgów podczas bitwy nad Bzurą został odznaczony na polu walki przez gen. Tadeusza Kutrzebę Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, następnie brał udział w obronie Warszawy.

(...)

Cały tekst dostępny w najnowszym numerze miesięcznika!

Cały artykuł dostępny jest w 3/2021 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.