Fryderyk Barbarossa urodził się około 1122 roku. Był synem księcia Szwabii Fryderyka II i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii Henryka IX Czarnego z rodu Welfów. Po śmierci ojca, w 1152 roku został księciem Szwabii i królem Niemiec. Cesarzem rzymskim Fryderyk został koronowany w 1155 roku jako następca swego wuja, Konrada III.
Walka z papieżem
Fryderyk Barbarossa (zwany też Rudobrodym) od początku dążył do prowadzenia samodzielnej i niezależnej wobec Rzymu polityki. Tuż po koronacji cesarskiej, Fryderyk dał do zrozumienia papieżowi, że nie uzna wyższości Stolicy Apostolskiej nad swoim władztwem. Barbarossa miał ambicje, aby zdominować pod panowaniem Niemiec cały kontynent europejski, lecz inni władcy nie zamierzali mu na to pozwolić. W tym czasie w siłę rosło Cesarstwo Bizantyńskie pod panowaniem Manuela I Komnena. Wpływy Bizancjum sięgały Półwyspu Apenińskiego i sporej części basenu Morza Śródziemnego).
Fryderyk próbował rozgrywać swoich przeciwników przeciwko sobie. Liczył na skłócenie papiestwa, Bizancjum i Królestwa Sycylii. Ostatecznym celem było zdobycie Rzymu i wpływu na obsadzanie wszystkich stanowisk kościelnych w Cesarstwie.
W 1158 roku wojska Fryderyka Barbarossy ruszyły na Półwysep Apeniński. Włochy miały zostać podporządkowane cesarskiej administracji. Fryderyk szczerze wierzył, że to co robi to przywracanie dawnej chwały Cesarstwa Rzymskiego. Włoskie miasta były jednak zdania, że jest to bezprawne ograniczanie ich praw i wolności.
W 1160 roku, wbrew woli Fryderyka, papieżem został Aleksander III. Miał on poparcie zarówno Królestwa Sycylii, jak wielu kardynałów z różnych części Cesarstwa. Aleksander nie zamierzał „odpuścić” Fryderykowi i jawnie sprzeciwiał się jego polityce podporządkowywania Italii. Jeszcze tego samego roku ogłosił obłożenie ekskomuniką Fryderyka Barbarossę.
Decyzję papieża poparła nie tylko Sycylia, ale także Cesarstwo Bizantyńskie, Francja, Anglia i Węgry. Barbarossa pozostał osamotniony. Jego imperialne marzenia – zdawało się – legły w gruzach. Przywrócenie Imperium Rzymskiego nie było już możliwe. Barbarossa próbował jeszcze przekonać do swoich planów króla Francji Ludwika VII i skłonić go, aby uprosił u papieża zdjęcie klątwy, ale bez rezultatu. Wówczas cesarz zaczął szukać porozumienia z królem Anglii Henrykiem II, który był skłócony z Ludwikiem VII, ale i ten sojusz nie doszedł do skutku.
Fryderyk, zmuszony przedłużającym się konfliktem, uznał w końcu papieża Aleksandra III za prawowitą głowę Kościoła w roku 1177. Przed kościołem Świętego Marka w Wenecji doszło do spotkania cesarza i papieża, w czasie którego Barbarossa otrzymała od Aleksandra „pocałunek pokoju”.
Trzecia krucjata
Fryderyk Barbarossa, chcąc udowodnić, iż jego pozycja w Europie jest mimo wszystko wiodąca, zaczął planować kolejną wyprawę krzyżową do Ziemi Świętej. Zrobił to odpowiadając na wezwanie władców państw krzyżowców istniejących jeszcze na Bliskim Wschodzie. 27 marca 1188 roku na sejmie w Moguncji Fryderyk złożył przyrzeczenie, iż poprowadzi krucjatę, ogłaszając zarazem „powszechną wyprawę przeciw poganom”.
Ponieważ kilkanaście lat wcześniej Fryderyk podpisał porozumienie z sułtanem Saladynem, w maju 1188 roku wysłał poselstwo, które miało poinformować sułtana, iż sojusz zostaje zerwany.
15 kwietnia 1189 roku trzecia krucjata wyruszyła w drogę. Według ówczesnych źródeł cesarz zgromadził armię liczącą 100 tysięcy ludzi. Wydaje się jednak, że liczba ta jest mocno przesadzona.
Krzyżowcy przeszli przez Węgry, Serbię i Bułgarię, zanim wkroczyli na terytorium bizantyńskie. Sprawy komplikował tajny sojusz między cesarzem Bizancjum Izaakiem II Angelosem a Saladynem, o którym Barbarossa był ostrzegany, którym jednak nie przejął się zanadto. Bizantyńczycy bowiem, jak podczas każdej krucjaty, nie byli zachwyceni wielotysięczną armią przemierzającą ich ziemie. Taka siła stanowiła oczywiście wielkie zagrożenie – nigdy nie było można być pewnym, czy głodni żołnierze nie zaczną atakować i plądrować bizantyńskich miast.
W 1190 roku armia krzyżowców weszła do Azji Mniejszej i pokonała Turków w bitwie pod Ikonium. Saladyn zaczął się wycofywać. Wówczas jednak, kiedy wydawało się, że Barbarossa jest na prostej drodze do zwycięstwa, doszło do niespodziewanego wypadku. 10 czerwca 1190 roku Fryderyk Barbarossa utonął w czasie przeprawy przez rzekę Salef (dziś Göksu).
Do dziś historycy zastanawiają się, czy jego śmierć była tylko nieszczęśliwym wypadkiem. Średniowieczne kroniki wskazywały, że Barbarossa utonął porwany przez silny prąd, kiedy próbował przepłynąć rzekę wpław. Inna relacja mówiła o tym, że cesarz został celowo zrzucony z konia i utonął, „wciągnięty” pod wodę z powodu ciężkiej zbroi. Nieprzychylny Fryderykowi kronikarz Ibn al-Athir pisał zaś, że „król zszedł do rzeki, aby się umyć i utonął w miejscu, gdzie woda nie sięgała mu nawet do pasa. W ten sposób Bóg uratował nas od zła takiego człowieka”.
Śmierć Fryderyka Barbarossy spowodowała, że kilka tysięcy żołnierzy niemieckich opuściło wojska krzyżackie i wróciło do domów. Tylko około 5 tysięcy żołnierzy dotarło do Akki. Wyprawę kontynuował syn Fryderyka Barbarossy, Fryderyk V.
Fryderyk Barbarossa został pochowany w kościele Świętego Piotra w Antiochii.
Czytaj też:
Bitwa pod Nikopolis. Krucjata, konieczność czy grzech pychy?Czytaj też:
Pierwsza krucjata do Ziemi Świętej. Obietnica zbawienia, Turcy i… kanibalizm