Karol Szymanowski urodził się 3 października 1882 roku w Tymoszówce, niewielkiej miejscowości leżącej w centralnej części dzisiejszej Ukrainy, którą odziedziczył po swoim dziadku. Jego rodzina pieczętowała się herbem Ślepowron i pochodziła z Mazowsza. Po upadku powstania kościuszkowskiego pradziadek Karola został zmuszony do opuszczenia rodzinnych stron i zamieszkania na Ukrainie, gdzie znajdował się majątek jego żony.
Młode lata
Karol dorastał w rodzinie, gdzie miłość do muzyki była obecna od dawna. Już jako chłopiec był więc zachęcany do gry na fortepianie. Wybór „artystycznej” drogi życiowej podyktowany był też umiarkowanym kalectwem (miał niepełnosprawną nogę), które utrudniało mu większą aktywność fizyczną.
Kiedy Karol Szymanowski miał 7 lat, jego ojciec zdecydował o rozpoczęciu „poważnej” edukacji muzycznej. Przyszły kompozytor uczył się najpierw w domu, a później w szkole muzycznej swojego wuja, Gustawa Neuhausa, który jako pierwszy dostrzegł jego ponadprzeciętny talent.
W roku 1901 Szymanowski wyjechał na studia do Warszawy. Tam poznał m.in. Artura Rubinsteina, Stanisława Ignacego Witkiewicza („Witkacego”) i Stefana Żeromskiego. Dwa lata później wyjechał do Berlina, gdzie zapoznał się z twórczością Richarda Straussa, który stał się dla niego inspiracją na kolejne lata.
Karol Szymanowski był obiecującym młodym kompozytorem, w następnych latach wielokrotnie podróżował po Europie, a nawet po Afryce Północnej. Część podróży sfinansował polski mecenas sztuki Stefan Spiess. Dzięki jego pomocy Szymanowski koncertował we Wiedniu i Berlinie.
Rozwój kariery
Okres I wojny światowej Karol Szymanowski spędził w rodzinnej miejscowości. Dużo pracował. Wraz z rozpoczęciem rewolucji bolszewickiej w Rosji jego rodzina straciła cały majątek i przeniosła się do Bydgoszczy. Tam mąż siostry Karola, Stefan Bartoszewicz, kupił dla rodziny swojej żony dom.
W połowie lat 20. XX wieku Szymanowski przeniósł się do Warszawy. Był coraz bardziej popularny, a jego muzyka coraz bardziej doceniana. Szymanowski został pierwszym rektorem Warszawskiego Konserwatorium Muzycznego.
W 1930 roku Szymanowski przeniósł się do Zakopanego. Zamieszkał w willi „Atma”. Znajdował się często w centrum wydarzeń i był obiektem plotek zakopiańskiej elity, która zjeżdżała każdego roku pod Tatry. Szymanowski był homoseksualistą. Znany był jego romans m.in. z Jarosławem Iwaszkiewiczem. Z drugiej strony kompozytor był obiektem westchnień licznych pań. Uwieść próbowała go podobno m.in. Zofia Nałkowska. Artystycznej części Zakopanego wielu emocji dostarczał także wieloletni konflikt pomiędzy Szymanowskim a Witkacym.
W latach 30. Szymanowski zachorował na gruźlicę. Z Zakopanego wyjeżdżać zaczął na leczenie do Szwajcarii, ale z pracy także nie rezygnował. Komponował i nadal zarządzał Akademią Muzyczną w Warszawie.
Karol Szymanowski zmarł 29 marca 1937 roku w Lozannie. Pogrzeb kompozytora odbył się 7 kwietnia 1937 w Krakowie. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.
Karol Szymanowski był autorem wielu wybitnych muzycznych dzieł. Najbardziej znane to opera „Król Roger”, balet „Harnasie”, cykle pieśni „Słowopiewnie”, utwór „Litania do Marii Panny” czy „Mity opus 30”. Szymanowski inspirował się kulturą antyczną i orientem. W późniejszym okresie swej twórczości chętnie nawiązywał do tradycji ludowych i folkloru.
Czytaj też:
Fryderyk Chopin. Ostatni koncert w Polsce, życie na obczyźnie i trudna miłośćCzytaj też:
Ksiądz Józef Stolarczyk. Proboszcz polskich Tatr