Cud nad Dźwiną
  • Arkadiusz KarbowiakAutor:Arkadiusz Karbowiak

Cud nad Dźwiną

Dodano: 
Brygada Północna Strzelców Łotewskich wkracza do Rygi w 1919 roku
Brygada Północna Strzelców Łotewskich wkracza do Rygi w 1919 roku Źródło: Wikimedia Commons
Łotewska państwowość rodziła się w wielkich bólach. Przeciwnikami miejscowych niepodległościowców byli nie tylko Rosjanie – zarówno biali, jak i czerwoni – lecz także łotewscy bolszewicy, a nawet Niemcy

Tego samego dnia, gdy we francuskim lasku w Compiègne podpisywano rozejm kończący Wielką Wojnę, wystosowany został list ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii lorda Arthura Balfoura do szefa łotewskiej misji Zigfrīdsa Meierovicsa. Brytyjczyk wskazywał w nim: „Rząd brytyjski chętnie potwierdza gotowość tymczasowego uznania Łotewskiej Rady Narodowej jako de facto niezależnego organu”. Tym samym jeden z rządów zwycięskiej ententy uznał powstałą 29 listopada 1917 r. Tymczasową Łotewską Radę Narodową – strukturę zmierzającą do utworzenia niepodległego państwa łotewskiego.

18 listopada 1918 r. Łotewska Rada Narodowa (powołana do życia dzień wcześniej z połączenia TŁRN i Bloku Demokratycznego) ogłosiła powstanie niepodległej Republiki Łotwy z Kārlisem Ulmanisem, liderem Związku Chłopskiego, na czele rządu tymczasowego. Ugruntowanie suwerenności wymagało ustabilizowania sytuacji wewnętrznej w nowo narodzonej republice. Z uwagi na zagrożenie zewnętrzne konieczne były przede wszystkim sprawne siły zbrojne. Łotysze co prawda rozpoczęli proces tworzenia armii, ale z natury rzeczy nie można było oczekiwać, że zakończy się on szybko. Czas nie był sprzymierzeńcem łotewskich niepodległościowców – do rywalizacji z nimi stanęli łotewscy bolszewicy wspierani przez Rosję sowiecką.

17 grudnia 1918 r. w mieście Valka, znajdującym się na obszarach opanowanych przez Armię Czerwoną, ci ostatni ogłosili powstanie Łotewskiej Republiki Sowieckiej (ŁRS). Na czele tego tworu stanął Pēteris Stučka. ŁRS była kontynuacją powstałego w lipcu 1917 r. Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych, Bezrolnych i Strzelców Łotwy – tzw. Iskołatu. Przywódcy tej struktury widzieli przyszłą Łotwę jako autonomiczną, ale nieodłączną część Rosji sowieckiej. Doceniając wagę kwestii narodowej na Łotwie, Rada Komisarzy Ludowych postanowiła uznać 22 grudnia 1918 r. niezawisłość ŁRS. Równocześnie na terytorium Łotwy zaczęły systematycznie napływać oddziały Armii Czerwonej.

Artykuł został opublikowany w najnowszym wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.