Jak Tokio kupowało Manhattan

Japonia odzyskała suwerenność w kwietniu 1952 r. i podobnie jak Niemcy weszła na ścieżkę niezwykle dynamicznego rozwoju (nawet 9,6 proc. PKB rocznie). Przestawiając się z produkcji wojskowej na cywilną, Japończycy uzyskali swobodny dostęp do rynków pozostałych krajów kapitalistycznych, co bardzo ułatwiło im rozwój swoich wielkich firm. Amerykańskie władze okupacyjne rozwiązały przedwojenne kartele, czyli zaibatsu, lecz Japończycy w pewnym sensie odtworzyli je na nowo w łagodniejszej formie. System keiretsu, czyli rozbudowanych sieci firm skupionych najczęściej wokół dużych banków, doskonale napędzał powojenny wzrost, lecz jednocześnie stwarzał wiele potencjalnych zagrożeń. Kartele mają wszak to do siebie, że choć pozwalają swoim członkom odnosić korzyści kosztem konsumentów, to jednocześnie uniemożliwiają właściwe odbieranie sygnałów płynących z rynku.

Powojenna Japonia była jednym z najbardziej zdyscyplinowanych członków systemu z Bretton Woods. Jej polityka fiskalna i monetarna ściśle odpowiadała potrzebom Amerykanów, którzy w zamian umożliwiali Japończykom utrzymywanie wysokiej nadwyżki handlowej i dynamiczny rozwój ich marek. To właśnie w latach 60. XX w. furorę na całym świecie zaczynały robić takie firmy jak Sony czy Honda, które wspierane przez japońskie państwo zdobywały uznanie za sprawą wysokiej jakości produktów. Japończycy przejściowo nie mogli myśleć o odtworzeniu swojego imperialnego statusu, ale ekspansja ekonomiczna w zupełności im to rekompensowała.

Przynależność do systemu z Bretton Woods wiązała się jednak z określonymi kosztami. Jeśli japoński jen miał pozostawać w stosunku do amerykańskiego dolara w ściśle określonym stosunku, a japońska gospodarka rozwijała się w tak imponującym tempie, to wiązało się to z koniecznością dokonywania stałej ekspansji pieniężnej. Już w latach 60. doprowadziło to do pierwszych korekt, choć początkowo nie tak dramatycznych, jak w późniejszym okresie.