Narwik, położony nad Ofotfjordem w północnej Norwegii, był kluczowym punktem dla obu stron konfliktu. Był to niezamarzający port, przez który transportowano szwedzką rudę żelaza, niezbędną dla niemieckiego przemysłu zbrojeniowego. Zajęcie Narwiku przez Niemców 9 kwietnia 1940 roku było częścią szerszej operacji „Weserübung”, mającej na celu kontrolę nad Norwegią.
Alianci, obawiając się utraty dostępu do surowców i przewagi strategicznej Niemiec, zdecydowali się na kontratak. W skład sił ekspedycyjnych weszły oddziały brytyjskie, francuskie, norweskie oraz polska SBSP.
Od planów do walki
Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich (SBSP) została sformowana we Francji na początku 1940 roku. Początkowo planowano, że weźmie ona udział w wojnie zimowej po stronie Finlandii przeciwko Związkowi Sowieckiemu, jednak zakończenie tego konfliktu zmieniło plany. Postanowiono przerzucić Polaków do Norwegii. Jednak Brygada, licząca około 5 tysięcy żołnierzy, została przeszkolona w warunkach francuskich, co nie do końca odpowiadało wymaganiom walki w trudnym, górzystym terenie Norwegii.
8 maja 1940 roku SBSP wylądowała w norweskim porcie Harstad. Już 12 maja alianci przeprowadzili skuteczny atak na Bjerkvik, otwierając drogę do Narwiku. Polacy odegrali istotną rolę w tych działaniach, wykazując się odwagą i determinacją.
Decydujące starcie i polski wkład
Nocą z 27 na 28 maja rozpoczęła się główna ofensywa na Narwik. SBSP, wspierana przez inne oddziały alianckie, przełamała niemiecką obronę, zajmując strategiczne miejscowości Beisfjord i Nyborg. 28 maja Narwik został zdobyty – było to pierwsze zwycięstwo aliantów w czasie drugiej wojny światowej.
Polacy ponieśli jednak znaczne straty: 97 zabitych i 189 rannych. Mimo to ich udział był kluczowy dla sukcesu operacji. Niemiecka propaganda, wcześniej głosząca całkowite zniszczenie Wojska Polskiego, musiała zmierzyć się z faktem, że Polacy nadal walczą i odnoszą sukcesy.
Sukces pod Narwikiem nie został w pełni wykorzystany. W obliczu niemieckiej ofensywy na Zachodzie alianci zdecydowali się na ewakuację z Norwegii. SBSP została przetransportowana do Francji, gdzie brała udział w walkach w Bretanii. Tam poniosła ciężkie straty i została ostatecznie rozwiązana. Część żołnierzy przedostała się do Wielkiej Brytanii i Egiptu, inni dołączyli do francuskiego ruchu oporu.
Bitwa o Narwik miała ogromne znaczenie propagandowe i moralne. Dla Polski była dowodem, że mimo klęski w 1939 roku, Polacy nadal są zdolni do walki i odnoszą sukcesy.
Czytaj też:
Monte Cassino. Symbol polskiego poświęceniaCzytaj też:
Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich. Tragiczne losy ludzi Bohusza-SzyszkoCzytaj też:
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Najbardziej znani Niezłomni - kim byli?