Terakotowa Armia powstała około 210-209 roku p.n.e. ku czci i dla ochrony cesarza Qin Shi Huanga uważanego za Pierwszego Cesarza. Rzeźby zostały odkryte 29 marca 1974 roku przez miejscowych rolników, którzy szukali studni. Figury znajdują się w prowincji Shaanxi w Chinach.
Grobowiec i jego straż
Armia z terakoty została postawiona nieopodal grobowca Qin Shi Huanga. Jej budowę rozpoczęto, kiedy cesarz miał 13 lat i dopiero wstępował na tron (około 246 rok p.n.e.). Do wykonania figur żołnierzy, generałów i koni zatrudniono 700 tysięcy robotników (podobno po wykonanej pracy wszyscy zostali zabici). O budowie grobowca Huanga pisał chiński historyk Sima Qian sto lat po śmierci Pierwszego Cesarza. Opisywał on, że cesarz został pochowany wraz z „pałacami, wieżami, urzędnikami, cennymi artefaktami i cudownymi przedmiotami”, lecz nie wspominał nic o terakotowej armii chroniącej władcę.
Żyjący już kilka wieków później inny historyk, Li Daoyuan, opisywał, że miejsce, w którym powstał cesarski grobowiec Huang wybrał osobiście – było to jego ulubione miejsce ze względu na otaczające piękno i bogactwa (w pobliżu znajdowała się kopalnia jadeitu i złota)
Nekropolia Qin Shi Huanga to „mini” pałac cesarski. To nie tylko kopiec, gdzie znajduje się grobowiec, ale także rozległy teren wokół niego. Sam kopiec ma kształt piramidy i znajduje się o stóp góry Li. Grobowiec ma wymiary około 100 na 75 metrów. Do dziś pozostaje nieotwarty – prawdopodobnie chińscy badacze obawiają się utraty cennych artefaktów, które zaczną niszczeć przez kontakt z powietrzem, jak miało to miejsce w przypadku figur Armii Terakotowej. Wokół grobowca odnaleziono mury, zdobione bramy wejściowe, sale, stajnie i park cesarski.
Terakotowa Armia
Terakotowa Armia umieszczona została na wschód od grobowca. W ciągu ponad dwóch tysięcy od czasu budowy, nagromadziło się nad nią około pięć metrów ziemi. Według naukowców prowadzących badania w ostatnich latach, liczba figur wchodzących w skład Terakotowej Armii wynosiła ponad 8 tysięcy. Było to około 8 tysięcy żołnierzy, 130 rydwanów zaprzęgniętych w 520 koni oraz 150 koni i kawalerzystów. Oprócz nich w skład cesarskiej armii z terakoty weszli też urzędnicy, akrobaci, muzycy, robotnicy, a nawet kaczki i żurawie.
Żołnierze różnych rang – od szeregowców po generałów – zostali ustawieni w szyku bojowym. Każdy z nich różni się od pozostałych i posiada indywidualną mimikę oraz różne fryzury i uzbrojenie. Mają około 175-200 centymetrów wysokości (oficerowie są wyżsi). Wszyscy żołnierze wyposażeni byli w autentyczną broń. Cześć figur nie posiadała broni lub była ona częściowo zniszczona, co świadczyło, że Terakotowa Armia została przed wiekami splądrowana. Ze względu na świetny stan zachowania wielu figur, jest to bezcenne źródło wiedzy o rodzajach umundurowania, pancerzy i broniach, jakich używano w Chinach przed ponad dwoma tysiącami lat.
Figury Terakotowej Armii były pierwotnie pomalowane na różne kolory – biały, czerwony, brązowy, różowy, fioletowy, zielony, czarny i niebieski. Kolory zachowały się aż do chwili odkrycia figur. Jednak w zetknięciu z powietrzem, większość kolorów schodziła momentalnie, nawet po kilkunastu sekundach od wykopania figury z piasku i błota.
Figury były produkowane w miejscowych warsztatach. Była to prawdopodobnie, powiedzielibyśmy, masowa produkcja. Dopiero po umieszczeniu figury w odpowiednim miejscu nadawano jej bardziej indywidualne cechy i uzbrajano.
Armia Pierwszego Cesarza, a konkretnie kilka-kilkadziesiąt figur Terakotowej Armii wędrowało już niemal po całym świecie. Na każdej wystawie, na której się pojawiają wywołują zawsze ogromną sensację.
Terakotowa Armia od 1987 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.