Historia zna wiele przypadków, kiedy po śmierci władcy na tronie zasiadał jego nieletni dziedzic. Bywało, że w takiej sytuacjji władzę przejmowała rada regencyjna, matka nieletniego króla lub dostojnicy kościelni. Niekiedy jednak młody monarcha radził sobie całkiem sprawnie jako samodzielny władca, choć przechodził do historii nie zawsze z chlubnych powodów.
1. Ptolemeusz XIII
Trzynasty władca egipskiej dynastii Ptolemeuszy. Ptolemeusz XIII był jednym z ostatnich egipskich faraonów. Był młodszym bratem Kleopatry VII i synem Ptolemeusza XII.
W 51 roku p.n.e. po śmierci ojca, egipski tron przejęła 18-letnia Kleopatra i jej 10-letni brat Ptolemeusz XIII, którzy wkrótce pobrali się (małżeństwa pomiędzy rodzeństwem z rodu królewskiego były praktyką powszechną w starożytnym Egipcie).
Wkrótce po wstąpieniu rodzeństwa na tron, doradcy Ptolemeusza XIII wystąpili przeciwko Kleopatrze, która w 49 roku p.n.e. została zmuszona do ucieczki z Egiptu do Syrii. Tam królowa zebrała armię najemników i wróciła w następnym roku, aby stawić czoła siłom brata w bitwie pod Peluzjum, na wschodniej granicy Egiptu.
Tymczasem Ptolemeusz sprzymierzył się z rzymskim wodzem Pompejuszem, który toczył wówczas wojnę z Juliuszem Cezarem (który został wkrótce sojusznikiem i kochankiem Kleopatry). Kiedy Pompejusz został pokonany i przybył do Egiptu szukając schronienia, nastoletni faraon kazał go zamordować, próbując zaimponować Cezarowi i przypodobać się Rzymowi. Plan się nie powiódł. Juliusz Cezar przybył do Egiptu i zmusił młodego władcę do pogodzenia się z siostrą. Ptolemeusz XIII ostatecznie poprowadził armię egipską przeciwko Rzymianom, ale Cezar pokonał go. Uważa się, że młody władca utonął w Nilu, gdy próbował uciec przed schwytaniem.
2. Cesarz Shunzhi
Trzeci cesarz chińskiej dynastii Qing, 5-letni Shunzi doszedł do władzy w 1643 roku po śmierci swojego ojca. Ponieważ był zbyt młody, aby rządzić samodzielnie przez kilka kolejnych lat Chinami rządził jako regent, jego wuj Dorgon. Po śmierci Dorgona w 1650 roku, 12-letni Shunzhi objął rządy w imperium. Obawiając się odebrania sobie władzy przez politycznych wrogów, wkrótce zawiązał niepewny sojusz z wpływowymi dworskimi eunuchami i podjął wysiłki w celu zwalczania korupcji i konsolidacji imperium pod rządami dynastii Qing.
Cesarz Shunzhi poświęcał wiele czasu na naukę i studiowanie astronomii. Był tolerancyjny wobec różnych religii. Około 1652 roku wydał w Pekinie wielkie przyjęcie dla Dalajlamy V. Regularnie konsultował się także z austriackim jezuickim misjonarzem Johannem Adamem Schallem von Bellem. Chociaż nie zamierzał przechodzić na katolicyzm, uważał Schalla za jednego ze swoich najbliższych doradców, a nawet nazywał go „dziadkiem”. Shunzhi zmarł na ospę w 1661 roku w wieku 22 lat. Jego syn, cesarz Kangxi, rządził przez ponad 60 lat.
3. Heliogabal
Heliogabal urodził się w Syrii w rodzinie najwyższych kapłanów boga słońca Baala, zwanego w semickim narzeczu „Elah-Gabal” (stąd imię Heliogabal). Mając 15 lat został ogłoszony cesarzem rzymskim (218 rok) przez wojska rzymskie, które stacjonowały na wchodzie, po tym jak jego matka i babka przekonały ich, że ojcem Heliogabala jest cesarz Karakalla (który został zamordowany w 217 roku).
Młody władca od początku wzbudzał kontrowersje. Zanim jeszcze dotarł do Rzymu, ustanowił syryjskiego boga słońca Baala – którego kult nadzorował jako arcykapłan – głównym bóstwem Imperium. Heliogabal szokował poddanych licznymi ekscesami. Pomimo swego młodego wieku słynął z wyuzdanych homoseksualnych orgii, uprawiania prostytucji i relacji intymnej z woźnicą. Cesarz wzbudzał powszechną pogardę. Wyższa klasa w Rzymie buntowała się także przeciwko „panoszeniu” się matki Heliogabala, która pozwalała sobie nawet na wchodzenie do Senatu, gdzie kobietom wchodzić nie było wolno.
Heliogabal wywołał kolejny skandal, gdy poślubił westalkę, kapłankę Westy, której wedle prawa nie wolno było posiadać męża i która miała zachować czystość. Cesarz ogłosił jednak, że związek ten jest uświęcony i narodzi się z niego boskie potomstwo.
Rozpustne zachowanie cesarza, który był najprawdopodobniej chory psychicznie, ostatecznie zraziło gwardię pretoriańską. W 222 roku 18-letni cesarz został zamordowany i zastąpiony przez swojego kuzyna Aleksandra Sewera. Heliogabal przeszedł do historii jako jeden z najbardziej rozpustnych (nawet jak na „standardy” rzymskie) cesarzy.
4. Tutanchamon
Tutanchamon jest jednym z mniej znaczących, choć jednocześnie jednym z najbardziej znanych faraonów. Wszystko związane jest z odkryciem jego grobu, które stało się archeologiczną sensacją oraz z rzekomą klątwą, która miała dotykać każdego, kto zakłóci spokój władcy.
Tutanchamon odziedziczył tron w wieku 9 lub 10 lat i początkowo rządził Egiptem pod kierunkiem swego doradcy. Chociaż jego panowanie nie było znaczącym okresem w historii Egiptu, Tutanchamon wprowadził kilka ważnych reform. Rządy Tutanchamona to przede wszystkim przywrócenie dawnego porządku i odwrócenie zmian, jakie wprowadził jego ojciec Echnaton. Tutanchamon przywrócił wielobóstwo oraz kult boga Amona, a także nakazał uczynić Teby ponownie centrum religijnym Egiptu.
Tutanchamon zmarł w tajemniczych okolicznościach około 19 roku życia. Miejsce jego pochówku w Dolinie Królów jest jednym z najlepiej zachowanych w całym Egipcie. Artefakty znalezione w grobowcu Tutanchamona znacząco przyczyniły się do pogłębienia wiedzy o starożytnym Egipcie.
5. Maria Stuart
Maria Stuart, znana tez jako Maria, królowa Szkotów, była koronowana na królową dwóch królestw zanim skończyła 18 lat.
Maria została królową Szkocji w 1542 roku mając zaledwie sześć dni, kiedy to zmarł jej ojciec. Choć była noworodkiem, stała się jedną z najbardziej „wpływowych” postaci w całej Europie, a o jej rękę starali się monarchowie z całego kontynentu.
Pragnąc zjednoczyć Szkocję i Anglię, w 1543 roku król Anglii Henryk VIII zaproponował małżeństwo Marii ze swoim synem Edwardem, jednak szkocki parlament odrzucił tę propozycję. Niedługo później Henryk najechał Szkocję chcąc siłą doprowadzić do ślubu nieletniej królowej ze swoim synem. Maria była przenoszona z zamku do zamku i ukrywana przed Henrykiem.
W 1548 roku 5-letnia królowa została wywieziona do Francji. Kiedy miała 16 lat wyszła za mąż za króla Francji Franciszka II i została koronowa na królową. Po śmierci Franciszka w 1561 roku Maria wróciła do Szkocji, lecz już w 1567 roku zmuszono ją do abdykacji ze szkockiego tronu i ucieczki do Anglii. Tam została uwięziona na prawie 19 lat. Została stracona w 1578 roku z rozkazu królowej Anglii Elżbiety I.
6. Baldwin IV Trędowaty
Król Baldwin IV mając 16 lat, nie tylko uratował Jerozolimę przed podbiciem przez muzułmanów, ale zrobił to, cierpiąc na wyniszczającą chorobę. Baldwin urodził w 1161 roku. Został koronowany na króla Jerozolimy mając 15 lat, kiedy zmarł jego ojciec Amalaryk. Od 9 roku życia cierpiał na trąd.
Młody władca prowadził ożywioną politykę zagraniczną, dążył do zjednoczenia chrześcijan przeciwko muzułmanom. Bronił Jerozolimy przed słynnym Saladynem. W 1177 roku wojska pod wodzą Baldwina rozgromiły siły islamskie w bitwie pod Montgisard, a nastoletni król powrócił do Jerozolimy jako bohater. Nie chcąc zaniedbywać spraw państwowych, ale będąc zbyt słabym, aby jeździć konno, podróżował po swym kraju w lektyce. Baldwin IV zmarł w 1185 roku w wieku 23 lat. Dwa lata później Saladyn odniósł decydujące zwycięstwo w bitwie pod Hittin i zdobył Jerozolimę.
Czytaj też:
Gdzie są ich groby? Dziewięć zaginionych miejsc pochówkuCzytaj też:
Oszałamiające rezydencje. Dziesięć największych zamków w EuropieCzytaj też:
Słynne postaci historyczne na ekranie. Które role zapadły w pamięć?Czytaj też:
QUIZ: Kochanki i metresy, czyli romanse na królewskich dworach