Urodził się w roku 1491 jako Iñigo López de Oñaz y Loyola (imię Ignacy przybrał później jako bardziej rozpoznawalne poza krajem Basków). Pochodził ze szlacheckiej i zamożnej hiszpańskiej rodziny Loyola i na świat przyszedł w ich zamku rodowym. Początkowo niewiele interesował się sprawami kościelnymi i był szkolony na rycerza. W 1517 roku poszedł na służbę do swojego krewnego, Antonio Manrique de Lara, księcia Najera i wicekróla Nawarry. W maju 1521 roku, podczas oblężenia Pampeluny przez Francuzów, doznał bardzo groźnego wypadku – kula armatnia uszkodziła mu obie nogi. Ciężko ranny został przewieziony do rodzinnego zamku, gdzie przez wiele tygodni walczono o jego życie i zdrowie.
Gdy jego stan się poprawił, lecz nadal musiał wiele odpoczywać, poprosił o coś do czytania. Otrzymał Pismo Święto oraz „Vita Christi” Ludolfa z Saksonii. Zafascynowały go historie, które, choć znał, to nigdy nie przywiązywał do nich większej uwagi. Dotarło do niego, że służba Bogu to rodzaj świętego rycerstwa i postanowił zacząć surowe życie na wzór świętych. Rodzina prosiła go, aby zmienił swoje zamiary, mówiono nawet, że przyniesie wstyd najbliższym. Ignacy postanowił jednak wypełnić swoje powołanie.
W lutym 1522 roku odbył pielgrzymkę do Montserrat, gdzie znajduje się drewniana figura Matki Bożej z Dzieciątkiem, podobno wyrzeźbiona przez świętego Łukasza. Ignacy powiesił swój miecz i sztylet w pobliżu rzeźby jako symbole jego nawrócenia do świętego życia. Przez następny rok żył jako żebrak i modlił się siedem godzin dziennie, często w jaskini niedaleko Manresy w północno-wschodniej Hiszpanii. W tym czasie skomponował wczesny szkic „Ćwiczeń duchowych”, podręcznika do duchowej medytacji i nawrócenia. W roku 1523 odbył pielgrzymkę do Jerozolimy.
Po powrocie do Hiszpanii w 1524 roku Ignacy postanowił zdobyć szerokie wykształcenie, aby przygotować się do swojej duchowej misji. Studiował w Barcelonie i na Uniwersytecie Alcala, gdzie zaczął zdobywać zwolenników. Podejrzany o herezję, był sądzony w Alcali, a później w Salamance, ale za każdym razem został uniewinniony. Zabroniono mu nauczania do czasu uzyskania kapłaństwa, więc udał się na Uniwersytet Paryski, aby kontynuować studia.
W sierpniu 1534 roku narodził się ruch jezuitów, kiedy Ignacy poprowadził sześciu swoich sympatyków do Montmartre pod Paryżem, gdzie grupa złożyła śluby ubóstwa i czystości oraz planowała wyjechać do Ziemi Świętej, aby nawracać muzułmanów. Jeśli podróż nie byłaby możliwa, przysięgli ofiarować się papieżowi do pracy apostolskiej. W 1537 roku Ignacy i większość jego towarzyszy zostali wyświęceni. Nie mogąc pojechać do Jerozolimy z powodu wojen tureckich, udali się do Rzymu, aby spotkać się z papieżem i poprosić o pozwolenie na utworzenie nowego zakonu. We wrześniu 1540 roku papież Paweł III zatwierdził zarys Towarzystwa Jezusowego, jak formalnie nazywa się zakon jezuitów.
Pod charyzmatycznym przywództwem Ignacego, Towarzystwo Jezusowe szybko się rozwijało. Misjonarze jezuiccy odegrali wiodącą rolę w kontrreformacji i odzyskali wielu europejskich wiernych zagubionych przez protestantyzm. Za życia Ignacego jezuici byli również wysyłani do Indii, Brazylii, regionu Kongo i Etiopii. Edukacja miała dla jezuitów ogromne znaczenie, dlatego Ignacy założył w Rzymie Kolegium Rzymskie (później nazwane Uniwersytetem Gregoriańskim) oraz Germanicum, szkołę dla księży niemieckich. Jezuici prowadzili też kilka organizacji charytatywnych, m.in. dla byłych prostytutek i dla nawróconych Żydów. W 1556 roku, kiedy Ignacy de Loyola umierał, na świecie działało ponad 1000 księży i zakonników jezuickich.
W następnym stuleciu jezuici ustanowili swoje placówki na całym świecie. „Czarne Szaty”, jak nazywano ich w Ameryce, często wyprzedzały władze krajów kolonialnych w poznawaniu obcych terenów i ich społeczeństw. Życie jezuity wiązało się z ogromnym ryzykiem, a tysiące księży było prześladowanych lub zabijanych przez tubylców. Jednak w niektórych krajach, takich jak Indie i Chiny, jezuici byli dobrze traktowani, uważani za ludzi mądrości i nauki.
W 1773 roku papież Klemens XIV, pod naciskiem monarchii Burbonów, rozwiązał zakon. Jednak już w 1814 roku papież Pius VII uległ powszechnym żądaniom i przywrócił jezuitów.
Ignacy de Loyola został kanonizowany jako święty Kościoła katolickiego w 1622 roku.
Czytaj też:
Więziony w Indiach jezuita nie żyje. Przyczyną miał być COVID-19Czytaj też:
Jezuicki magazyn zachęca katolików do ignorowania obowiązku niedzielnej Mszy św.