Jak ocalał Gomułka. Czystki w bloku sowieckim
  • Mikołaj IwanowAutor:Mikołaj Iwanow

Jak ocalał Gomułka. Czystki w bloku sowieckim

Dodano: 
Władysław Gomułka na wiecu, 1956
Władysław Gomułka na wiecu, 1956 Źródło:Wikimedia Commons
Bierut nie zorganizował rywalowi procesu pokazowego i nie zamordował go, bo lękał się o siebie…

Historia polskiego komunizmu do dziś jest pełna tzw. białych plam. Jedna z nich dotyczy relacji pomiędzy dwoma czołowymi działaczami Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 r. Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej). W latach 1945–1953 we wszystkich krajach bloku sowieckiego przeprowadzono na wyjątkowo szeroką skalę tzw. czystkę w szeregach partii komunistycznych. Represjonowano tych, którzy wyrażali pewne wątpliwości co do narzuconego przez Stalina planu sowietyzacji ich krajów. Za swoisty straszak posłużyła Jugosławia, której kierownictwo odważyło się wypowiedzieć posłuszeństwo Stalinowi.

Wódz światowego komunizmu postanowił ukarać KPJ w sposób najbardziej bolesny w celu zademonstrowania wszystkim innym przywódcom partii komunistycznych, jaki los może ich spotkać w razie zbytniej samodzielności lub nieposłuszeństwa. Byli oni wszyscy bez wyjątku wychowankami międzynarodowych szkół partyjnych, pracowali w Międzynarodówce Komunistycznej i jej różnorodnych przybudówkach. Wiedzieli dokładnie o losie Kamieniewa, Bucharina, Trockiego, Beli Kuna, Leszczyńskiego- -Leńskiego i wielu innych wątpiących. Wiedział o tym doskonale i Bolesław Bierut. Na przykładzie Jugosławii Stalin pokazał im, że czas „wielkich czystek” i terroru się nie skończył.

Na początku 1947 r. Stalin zaprosił Josipa Broza-Tito do Moskwy, rzekomo w celu uregulowania wszystkich kwestii spornych. Tito odmówił i prawdopodobnie miał rację, żywiąc niebezpodstawne obawy o swoje życie. Bułgarski przywódca Georgij Dimitrow na początku 1946 r. popełnił o wiele mniejszą pomyłkę, zgadzając się bez formalnej akceptacji Stalina na stworzenie federacji socjalistycznych państw bałkańskich pod przywództwem Jugosławii. Zmarł niespodziewanie podczas wizyty w Moskwie na początku 1949 r.

Artykuł został opublikowany w 2/2022 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.