Arcyksiążę Rudolf Habsburg był następcą tronu Austrii, synem cesarza Franciszka Józefa i cesarzowej Elżbiety. W 1888 roku poznał młodą Marię Vetserę, która zafascynowała się zagubionym księciem.
Rudolf Habsburg
Arcyksiążę Rudolf Habsburg urodził się 21 sierpnia 1858 roku. Był trzecim dzieckiem i jedynym męskim potomkiem cesarza Franciszka Józefa i jego żony Elżbiety z Wittelsbachów.
Rodzice Rudolfa to z pewnością jedna z najsłynniejszych historycznych par. Szczególnie popularna jest Elżbieta, znana zapewne częściej jako księżniczka Sissi.
Rudolf był dość słabym i bardzo wrażliwym dzieckiem. Jego wychowywaniem zajmowała się babka Zofia (matka Franciszka Józefa). Elżbieta, wbrew temu, co pokazywały jej filmy biograficzne, niespecjalnie interesowała się swoimi dziećmi, pozostawiając je swojej teściowej oraz opiekunkom.
W wieku sześciu lat Rudolf rozpoczął edukację przeznaczoną tylko dla chłopców. Był następcą tronu, musiał więc otrzymać odpowiednie wykształcenie oraz przygotowanie wojskowe. Młody Rudolf niezbyt dobrze znosił surowe szkolenia, jakim został poddany. Jego brak zainteresowania sprawami państwa wywoływał gniew ojca. Sam Rudolf miał zaś za złe Franciszkowi Józefowi nazbyt konserwatywne podejście do wychowania oraz sposobu sprawowania władzy.
W roku 1881 Rudolf poślubił księżniczkę belgijską Stefanię Klotyldę (córkę Leopolda II Koburga). Związek był szczęśliwy dość krótko – do czasu narodzin ich pierwszej i jedynej córki Elżbiety. Sama Stefania nie cieszyła się popularnością na dworze wiedeńskim. Ponadto była wyśmiewana przez cesarzową Elżbietę-Sissi, która nieustannie krytykowała jej styl ubierania, wygląd oraz brak „obycia”. Takie traktowanie może dziwić, gdyż Elżbieta sama miała początkowo bardzo napięte relacje z własną teściową, która nie potrafiła jej zaakceptować. Wydawałoby się więc, że powinna traktować swoją synową z większą wyrozumiałością.
To wszystko było dla Stefanii z pewnością bardzo przykre, tym bardziej, że – jak podkreślają historycy – wypełniała swoje obowiązki sumiennie i z zaangażowaniem. Często musiała nawet zastępować Elżbietę w jej obowiązkach cesarzowej, gdyż ta dużo podróżowała i nie było jej w Wiedniu.
Największym ciężarem dla Stefanii było jednak jej małżeństwo. Rudolf był człowiekiem specyficznym, wciąż niespełnionym, który szukał pociechy w alkoholu i ramionach wielu innych kobiet. Własnej żony unikał. W 1886 roku okazało się, że Stefania zachorowała na rzeżączkę, która spowodowała jej bezpłodność. Chorobą zaraził ją Rudolf.
Maria Vetsera
Maria Vetsera urodziła się 19 marca 1871 roku. Jej ojcem był dyplomata Albin von Vetsera, a matką Helena, pochodząca z bogatej greckiej rodziny szlacheckiej z wyspy Chios. Od 12 do 17 roku życia Maria uczęszczała do ekskluzywnej szkoły z internatem dla dziewcząt, gdzie miała nauczyć się władać jeżykami obcymi, poznać rysunek, taniec, muzykę oraz dobre maniery. Nie było to kształcenie akademickie, ale nauki przeznaczone dla arystokratek, które miały po prostu dobrze wyjść za mąż.
Matka Marii słynęła z zamiłowania do wystawnych przyjęć. Niektórzy zarzucali jej jednak, że bale, które organizowała miały tylko jeden cel: zdobycie uznania wśród austriackiej arystokracji oraz wyszukanie odpowiednich „partii” dla swoich dzieci. Dwie córki i dwóch synów traktowała podobno bardzo „konkretnie” – jak przedmioty, których należy się pozbyć z jak największą korzyścią.
Maria Vetsera była uznawana za bardzo piękną, „hipnotyzującą” kobietę o czarnych oczach i wielkim wdzięku. Przykuwała spojrzenia wszystkich wokół.
Maria i Rudolf – śmierć
Maria Vetsera i Rudolf Habsburg spotkali się po raz pierwszy w listopadzie 1888 roku na jednym z przyjęć w Wiedniu. Czy była to miłość od pierwszego wejrzenia, czy raczej fascynacja Marii arcyksięciem i następcą tronu?
Ich romans szybko wyszedł na jaw. Dwór wiedeński nie był oczywiście zachwycony doniesieniami o kolejnej „miłości” arcyksięcia. Matka Marii była zaś zdruzgotana faktem, że córka spotyka się z kimś, kogo nigdy z pewnością nie poślubi.
Wydaje się, że Maria była oszołomiona postacią Rudolfa. Imponował jej, intrygował ją jego charakter. Czy Rudolf traktował Marię z równie wielką atencją? Można mieć wątpliwości, biorąc pod uwagę, że w tym samym czasie spotykał się jeszcze z inną kochanką, aktorką Mizzi Kaspar.
Prawdopodobnie w tym czasie, a może już wcześniej, Rudolf myślał o odebraniu sobie życia. W grudniu zaproponował podobno wspólny akt samobójczy Mizzi Kaspar, ale ta odrzuciła tę myśl uznając ją za żart. Być może Vetsera była drugą osobą, której Rudolf zaproponował popełnienie samobójstwa.
30 stycznia 1889 roku arcyksiążę Rudolf i Maria Vetsera zostali znalezieni martwi w łożu w pałacyku myśliwskim Mayerling.
Austriacki dwór był w szoku. Szybko uznano, że Rudolf był niezrównoważony psychicznie, gdyż tylko w ten sposób – jako samobójca – mógł liczyć na katolicki pochówek w kościele. Arcyksiążę spoczął w cesarskiej krypcie Kościoła Kapucynów w Wiedniu.
Pałacyk Mayerling został niedługo później przekształcony, z woli cesarza Franciszka Józefa, na klasztor sióstr karmelitanek.
Ciało Marii Vetsery zostało zabrane przez jej rodzinę i pochowane w tajemnicy na pobliskim cmentarzu Heiligenkreuz w Dolnej Austrii. Przed pochówkiem musiano przekonać miejscowego opata, że Maria była chora psychicznie, gdyż ten nie chciał się zgodzić na jej pogrzeb.
Wątpliwości
W 2015 roku w sejfie prywatnego Banku Schoeller w Austrii odnaleziono listy pożegnalne do matki i siostry napisane przez Marię Vetserę tuż przed śmiercią, w których wyjaśniała, że zamierza popełnić samobójstwo z miłości do Rudolfa. Listy te zdeponowała w banku anonimowa osoba w roku 1926. Były one zalakowane pieczęcią arcyksięcia.
Niemniej sprawa samobójstwa Rudolfa i Vetsery wciąż jest przedmiotem wielu spekulacji. Niemal od pierwszych chwil, kiedy tylko śmierć kochanków wyszła na jaw, zastanawiano się, czy faktycznie para ta odebrała sobie życie z własnej woli. Całkiem serio brano pod uwagę także morderstwo. Choć niewiele już dzisiaj na to wskazuje, być może inne dokumenty, które jeszcze z jakiś przyczyn nie ujrzały światła dziennego, dadzą badaczom kolejne wskazówki i pozwolą lepiej poznać okoliczności krótkiego romansu oraz śmierci arcyksięcia Rudolfa i Marii Vetsery.
Czytaj też:
Leopold II Koburg. Miłośnik kobiet i morderca milionów na belgijskim tronieCzytaj też:
W poszukiwaniu źródeł Nilu. Henry Morton Stanley – jaki był naprawdę?Czytaj też:
Oszust na tronie. Siedem osób, które udawały monarchów