Symon Petlura. Jak zginął sojusznik Piłsudskiego

Symon Petlura. Jak zginął sojusznik Piłsudskiego

Dodano: 
Symon Petlura
Symon Petlura Źródło: Wikimedia Commons
Symon Petlura to jeden z najbardziej znanych Ukraińców. Wkrótce po obaleniu w Rosji caratu zaczął walkę o wolną, niezależną względem Rosji Ukrainę. Wspierał Polaków w czasie wojny z bolszewikami.

Symon Petlura urodził się 22 maja 1879 roku w Połtawie. Uczył się w pobliskich szkołach. Rodzina planowała, że w przyszłości zostanie prawosławnym duchownym. W roku 1895 rozpoczął studia na Seminarium Duchownym w Połtawie. Tam zainteresował się działalnością społeczną i polityczną, za co został wyrzucony ze szkoły.

Kariera

W 1900 roku Petlura zaczął pracę jako nauczyciel w Kubaniu. W tym czasie został też członkiem Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej. Z powodu przynależności do organizacji został aresztowany w 1903 roku. Po wyjściu z więzienia (rok później), Petlura zamieszkał we Lwowie, gdzie ukrywał się pod nazwiskiem Światosław Tagon. Do Rosji wrócił w 1905 roku, zamieszkał w Kijowie. Pomimo groźby kolejnego aresztowania, nie zaprzestał działalności partyjnej.

Symon Petlura często zmieniał miejsce zamieszkania. W ciągu kilku lat pracował w Kijowie, Połtawie, Petersburgu i Moskwie. W ostatnim z wymienionych miast zastał go wybuch I wojny światowej. Wkrótce wyjechał do Mińska.

Symon Petlura i oficerowie armii URL. Marko Bezruczko w środku, na pierwszym planie.

W 1917 roku, już po obaleniu caratu, zorganizował w Mińsku Ukraiński Kongres Frontu Zachodniego. Niedługo później utworzył Hajdamacki Kosz Słobodzkiej Ukrainy, który domagał się pełnej autonomii Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL).

Od kwietnia 1918 roku w URL rządy objął Paweł Skoropadski. W listopadzie Petlura wystąpił przeciwko niemu, chcąc przejąć władzę. W połowie grudnia ludzie Petlury (głównie korpus Strzelców Siczowych) zajęli Kijów. Wodzem naczelnym został Symon Petlura.

Wojna z Rosją bolszewicką

Od grudnia 1917 roku na terenie URL trwała wojna z bolszewikami. Komuniści chcieli zdławić jakiekolwiek dążenia Ukraińców do niezależności i włączyć wszystkie tereny do swojego państwa.

Symon Petlura został prezesem Dyrektoriatu URL, który sprawował faktyczną władze na części Wołynia i Podolu. Od sierpnia 1919 roku Petlura prowadził tajne rozmowy z rządem Rzeczpospolitej. Obydwie strony chciały wypracować ustalenia w sprawie przebiegu granicy pomiędzy Polską a URL oraz dążyły do zawiązania sojuszu militarnego przeciwko bolszewickiej Rosji. Porozumienie z Polską delegacja URL podpisała 2 grudnia 1919 roku. 21 kwietnia 1920 roku Symon Petlura podpisał z Polską sojusz.

Józef Piłsudski i Symon Petlura w Stanisławowie, 1920 r.

Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej Petlura ukrywał się w Polsce, ale w końcu został zmuszony do opuszczenia jej granic. Wciąż stał na czele władz URL, jednak międzynarodowe poparcie dla jego rządów było coraz mniejsze. Petlura zamieszkał najpierw na Węgrzech. Przeprowadzał się kilka razy, aż osiadł w Paryżu.

Symon Petlura został zamordowany 25 maja 1926 roku w Paryżu, najprawdopodobniej z rozkazu sowieckich służb. Został pochowany na paryskim cmentarzu Montparnasse.

Zabójstwo ukraińskiego dowódcy mogło mieć związek z dojściem do władzy w Polsce Józefa Piłsudskiego. Być może Sowieci przestraszyli się, że Piłsudski będzie dążył do odbudowy kontaktów z Petlurą, dlatego kazali go zabić.

Petlura pozostaje postacią nieco kontrowersyjną. Nie wszystkim Ukraińcom podobała się jego ówczesna współpraca z Polską. W późniejszych latach Żydzi natomiast zarzucali ludziom Petlury udział w pogromach żydowskich, w czasie których miały zginąć tysiące osób. Choć sam Petlura karał swoich ludzi za dokonywane zbrodnie, zdaniem niektórych „robił niewystarczająco”.

Czytaj też:
Wojna ukraińsko-sowiecka. Wojna z Sowietami o niezależność i samostanowienie
Czytaj też:
Nie taka Rosja straszna…? Krótka historia sentymentów Zachodu
Czytaj też:
Związek Sowiecki. Powstanie barbarii i upadek kolosa