Legenda estońskiego uniwersytetu
  • Sławomir KoperAutor:Sławomir Koper

Legenda estońskiego uniwersytetu

Dodano: 
Uniwersytet Dorpacki (dziś Uniwersytet w Tartu)
Uniwersytet Dorpacki (dziś Uniwersytet w Tartu) Źródło: Wikimedia Commons
„Dorpatczyk” oznaczał w Polsce osobę znakomicie i wszechstronnie wykształconą, o wysokiej kulturze osobistej

Przez większość swoich dziejów estońskie Tartu nad rzeką Emajõgi (niem. Embach) nosiło niemiecką nazwę Dorpat i pod nią zapisało się w historii. Sławę zawdzięczało uniwersytetowi, którego początki sięgają 1632 r., gdy król Szwecji, Gustaw Adolf, założył Academia Dorpatensis. Uczelnia otrzymała szeroką autonomię, którą zachowała nawet pod panowaniem moskiewskim.

Inflanty zostały zdobyte przez Rosjan w wyniku wojny północnej na początku XVIII stulecia. Dorpat jednak zachował swój niemiecki charakter i z tego powodu, gdy w 1802 r. Aleksander I założył nowoczesny uniwersytet, językiem wykładowym został niemiecki. Gwarantowało to bliskie związki z uczelniami zachodniej Europy, a jednocześnie placówka utrzymywała kontakty ze środowiskiem naukowym Petersburga. Zaowocowało to wysokim poziomem nauczania i Dorpat szybko uzyskał renomę najlepszego uniwersytetu we wschodniej Europie. Dzięki posiadanej autonomii swobodnie dobierano kadrę naukową i programy kształcenia, utrzymywano nawet policję uczelnianą, co ograniczało dostęp carskich służb.

Artykuł został opublikowany w 6/2022 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.