Pasowana na rycerza pannę

Rrzyszła legenda powstania listopadowego urodziła się w Wilnie w listopadzie 1806 r., a jej rodzice pochodzili z niemieckich, mocno spolonizowanych rodów inflanckich. Nie zmienia to faktu, że ojciec, Franciszek Ksawery Plater, prowadził wyjątkowo hulaszczy tryb życia, co zakończyło się rozpadem małżeństwa. W 1815 r. matka hrabianki, Anna z Mohlów, opuściła męża i osiadła wraz z córką w Liksnie w Łatgalii. Właścicielką majątku była Izabela Syberg-Plater, zagorzała katoliczka i wielka polska patriotka, co wywarło wielki wpływ na losy Emilii. Wielokrotnie odwiedzając polskie Inflanty, nie mogłem pominąć postaci Emilii Plater, która młodość spędziła w Łatgalii i zawsze czuła się związana z tą krainą.

Pałac w Liksnie

Z tamtejszego pałacu Platerów niewiele się zachowało, pozostał bowiem tylko niewielki fragment ściany, a właściwie chyba komin. To ceglany słup kilkumetrowej wysokości z bocianim gniazdem na szczycie. Trudno uwierzyć, że kiedyś była to reprezentacyjna budowla o trzech kondygnacjach, do której prowadził potężny, arkadowy ganek. Pałac nie miał jednak szczęścia, jeszcze w drugiej połowie XIX w. został poważnie uszkodzony przez pożar i właśnie w takim stanie przedstawił go Napoleon Orda na jednym ze swoich rysunków. Wprawdzie rezydencja została odbudowana, ale została całkowicie zrujnowana podczas pierwszej wojny światowej. Przetrwała natomiast dawna kaplica pałacowa, chociaż dzisiaj znajduje się w fatalnym stanie. Mury sprawiają wrażenie, jakby miały się za chwile rozpaść, a do przodu budowli przylega ogromna drewniana szopa. Kaplica od lat pełni funkcje magazynu i raczej nie można się spodziewać jej restauracji.

Emilia Plater spędziła w Liksnie 15 lat. Dorastająca panienka znacznie różniła się od swoich rówieśnic, gdyż gorliwie ćwiczyła jazdę konną, fechtunek i strzelanie z pistoletów. Nie oddawała się też marzeniom o miłości czy zamążpójściu, a w zamian pragnęła walczyć o niepodległość ojczyzny.