Aretha Franklin urodziła się 25 marca 1942 roku w Memphis w stanie Tennessee. Była dzieckiem pianistki i wokalistki Barbary Vernice Franklin i C. L. Franklina, pastora Kościoła Baptystów. Związek jej rodziców rozpadł się. Na domiar złego, gdy Aretha Franklin miała 10 lat, umarła jej matka. Od najmłodszych lat jej środowisko związane było z muzyką. W jej domu bywali m.in. wirtuoz fortepianu Art Tatum i wokalistka Dinah Washington, a także śpiewacy muzyki gospel: Sam Cooke, Clara Ward, Mahalia Jackson.
Pierwsze kroki
Aretha Franklin już w bardzo młodym wieku objawiła niezwykły talent muzyczny. W dzieciństwie śpiewała w chórze kościelnym ojca w New Bethel Baptist Church. Ponadto uczyła się grać na fortepianie, co zaowocowało grą solową. Jej życie pozamuzyczne było naznaczone przykrymi i trudnymi momentami. Nie ukończyła szkoły, a pierwsze dziecko urodziła nie mając jeszcze 13 lat.
Rok 1956 przyniósł pierwszą płytę Arethy Franklin pt. „Songs Of Faith”. Płyta ta była wypełnona pieśniami gospel i spiritualsami. Album przyjął się niezwykle dobrze w środowiskach religijnych i dwa lata później Franklin śpiewała na trasie pastora dr. Martina Luthera Kinga, Jr.
Pierwszy kontrakt i punkt zwrotny
Aretha Franklin została odkryta przez legendarnego promotora Johna Hammonda. Dzięki niemu w wieku 18 lat podpisała kontrakt z wytwórnią Columbia. Na pierwszym albumie, nagranym dla tej wytwórni w 1961 roku, zatytułowanym „Aretha”, towarzyszył jej zespół pianisty Raya Bryanta. W ciągu pięciu lat stworzyła pięć płyt o charakterze pop -jazzowym. Jej interpretacje takich standardów jak „Over the Rainbow”, „Exactly Like You” czy piosenek z repertuaru Billie Holiday i Dinah Washington, cieszyły się jednak średnią popularnością.
Przełom w karierze Arethy Franklin miał miejsce w 1967 roku. Wtedy trafiła do wytwórni Atlantic. Za namową producenta Jerry’ego Wexlera dokonała nagrań w słynnym Fame Studio w Muscle Shoals w stanie Alabama. Fenomenalny głos Arethy Franklin zrobił niezwykłe wrażenie na osobach, które jako pierwsze wysłuchały jej nowego albumu. Jej występy były przyjmowane entuzjastycznie w Ameryce i w Europie. Niemniej z powody lęku przed lataniem samolotami występy swoje ograniczyła, przez co nastąpił spadek sprzedaży jej płyt. W tym czasie popularne zaczęło robić się także nowe pokolenie piosenkarzy.
W roku 1979 jej ojciec został postrzelony w domu przez włamywacza. Przez pięć lat pozostawał w śpiączce, aż do swojej śmierci w 1984 roku.
Powrót Arethy
Powrót do popularności Arethy Franklin wiązał się z występem w filmie „Blues Brothers” w 1980 roku. Pięć lat później powróciła na rynek albumem „Who’s Zoomin’ Who?” (Arista). Ostatni swój przebój, „A Rose Is Still a Rose” (napisany przez Lauren Hill), nagrała w 1998 roku. Po tym albumie Aretha Franklin funkcjonowała w świecie muzyki jako niekwestionowana królowa soulu. W latach 80. podejmowała współpracę z artystami takimi jak George Michael czy Annie Lennox. Okazjonalnie flirtowała z jazzem, występowała na koncertach Konkursu Jazzowego im. Theloniousa Monka w Waszyngtonie czy takich wydarzeniach jak Międzynarodowy Dzień Jazzu w Białym Domu w 2016 roku.
Honory i wyróżnienia
W 2005 roku otrzymała odznaczenie od ówczesnego prezydenta USA George’a W. Busha. Był to Medal Wolności. Występowała na inauguracjach kilku prezydentów Stanów Zjednoczonych: Jimmy’ego Cartera (1977), Billa Clintona (1993), Baracka Obamy (2008).
W latach dwutysięcznych pogarszał się stan zdrowia Arethy Franklin. W 2010 roku poddała się operacji usunięcia nowotworu. Po raz ostatni zaśpiewała w listopadzie 2017 roku w Nowym Jorku na gali fundacji Eltona Johna wspierającej walkę z AIDS. Jej kariera trwała sześć dekad. Na listach przebojów znalazło się ponad 100 piosenek Arethy Franklin. Zdobyła ona 18 nagród Grammy.
Była pierwszą kobietą w historii wprowadzoną do Rock and Roll Hall of Fame. Aretha Franklin była niezwykle wpływową i inspirującą wokalistką. Jej twórczość miała wpływ na kariery wielu współczesnych wokalistek. Warto wspomnieć choćby o takich postaciach jak Natalie Cole, Whitney Houston, Mariah Carey i Alicia Keys. W 2010 roku magazyn „Rolling Stone” ogłosił zestawienie „100 Greatest Singers of All Time”. Pierwsze miejsce w tym rankingu zajęła Aretha Franklin.
Artystka z wyjątkową pilnością pracowała na swój sukces, lecz oprócz tego potrafiła też wywoływać kontrowersje. Odwoływała niekiedy nagle koncerty, a także zwalniała pracowników, aby zatrudniać ich następnego dnia. Prowadziła szybkie życie. Wypalała trzy paczki papierosów dziennie i nie stroniła od alkoholu, często upijała się przed występami. Aretha Franklin zmarła 16 sierpnia 2018 roku.
Czytaj też:
Zbyt szybka śmierć. Historia Jima MorrisonaCzytaj też:
American dream Franka SinatryCzytaj też:
Noc w operze. Jak powstało „Bohemian Rhapsody” Queen?