Pustynia Bayuda, która leży w centralnym Sudanie i graniczy z zakolem Nilu, pozostaje jednym z najmniej zbadanych obszarów w tym afrykańskim kraju. Podczas gdy sporadyczne prace archeologiczne rozpoczęły się tam w połowie XX wieku, systematyczna eksploracja rozpoczęła się tak naprawdę dopiero w XXI wieku. Wciąż jednak prace archeologiczne w Sudanie nie są łatwe ze względu na niestabilną sytuację polityczną.
Sukces polskich badaczy
Polscy archeolodzy odkryli i zbadali w Sudanie łącznie ponad 1200 stanowisk archeologicznych na Pustyni Bayuda. Badania prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Wrocławskiego, Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Muzeum Archeologicznego w Gdańsku dostarczyły nowych informacji na temat osadnictwa w tym regionie.
W ramach projektu „Prahistoryczne społeczności Pustyni Bayuda w Sudanie – nowe granice Królestwa Kermy” zidentyfikowano pół tysiąca nowych stanowisk i ponownie przebadano wiele wcześniej znanych miejsc. Bardziej szczegółowe prace przeprowadzono na niemal stu stanowiskach, w tym na 36 cmentarzyskach i w 55 osadach. Odkrycia obejmują artefakty pochodzące z bardzo szerokiego zakresu lat: od okresu paleolitu po średniowiecze. Jednym z najcenniejszych znalezisk sa narzędzia kamienne kultury Olduwajskiej i Acheulskiej. Znaleziono także ślady osadnictwa z epoki średniowiecza.
Ponadto, jednym z najbardziej znaczących odkryć jest paleojezioro solne w pobliżu Jebel El-Muwelha, które było źródłem natronu – minerału używanego w starożytności do mumifikacji oraz produkcji szkła i ceramiki. Odkryto również jedyne znane cmentarzysko mezolityczne w regionie, zawierające co najmniej 16 pochówków z VII–VI tysiąclecia p.n.e.. W grobowcach odkryto ozdoby z muszli i kamienia.
Wyniki badań polscy badacze opublikowali w czasopiśmie „Antiquity”.