13 czerwca 2025 roku w Muzeum Miasta Kołobrzeg odbyła się konferencja prasowa poświęcona jednemu z najważniejszych odkryć archeologicznych ostatnich lat, czyli znalezieniu kamiennej figurki kobiecej, którą datuje się na okres neolitu. Znalezisko, nazwane „Kołobrzeską Wenus”, zostało odkryte w dzielnicy Podczele. Wartość naukowa i kulturowa figurki jest porównywana do najcenniejszych europejskich artefaktów z epoki kamienia.
„Obecnie w Muzeum Miasta Kołobrzeg (oddział MOP), są szykowane zmiany wystawy stałej mające na celu zaprezentowanie na niej zabytków związanych z pradziejami ziemi kołobrzeskiej. Figurka kołobrzeskiej Wenus (...) będzie jednym z najstarszych zabytków na ekspozycji, a jednocześnie wyjątkowym w skali Europy Środkowo-Wschodniej znaleziskiem z obszaru Pomorza Zachodniego”. – czytamy na stronie internetowej Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.
Wenus z Pomorza
Figurkę znaleziono w 2022 roku. Znalazca dostrzegł jej potencjalną wartość historyczną i przekazał członkom Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej Parsęta, którzy zidentyfikowali obiekt jako pochodzący prawdopodobnie z neolitu. Autentyczność zabytku potwierdził Marcin Krzepkowski z Fundacji Relicta, co rozpoczęło proces dokumentacji i dalszych badań nad artefaktem z odległej przeszłości.
Kołobrzeska Wenus to mająca około 12 centymetrów figurka wykonana z wapienia o beżowej barwie. W surowcu widoczne są drobne fragmenty muszli i innych organizmów morskich, co świadczy o jego naturalnym pochodzeniu. Figurka przedstawia stylizowaną kobiecą postać z podkreślonymi cechami: masywną sylwetkę, wyraźnie zaznaczone piersi zakryte przez ręce, szerokie biodra i nieproporcjonalnie dużą głowę. Twarz jest całkowicie pozbawiona rysów, a kończyny opracowane jedynie schematycznie. Tył postaci jest spłaszczony, co może sugerować, że figurka była przymocowana do powierzchni lub ustawiana pionowo.
Analiza stylistyczna i porównawcza wskazuje, że figurka została wykonana około 6000-5000 lat p.n.e., czyli z wczesnej epoki neolitu. Właśnie w tym czasie na Pomorzu pojawiali się pierwsi rolnicy osiedlający się w dolinach rzek, w tym przypadku w dolinie rzeki Parsęty. Artefakt najpewniej pełnił funkcję symboliczną, jako wyobrażenie kobiecości i płodności. Jako taki był on obecny w wielu kulturach prehistorycznych Europy. Podobne znaleziska znane są z południowej Europy i Anatolii, ale na ziemiach polskich, zwłaszcza w zachodnim Pomorzu, jak podkreślają eksperci, są prawdziwą rzadkością. To sprawia, że Kołobrzeska Wenus jest unikatowym znaleziskiem w skali regionu i kraju, ale i Europy.
Zespół pod kierownictwem Marcina Krzepkowskiego prowadzi obecnie dalsze badania nad artefaktem. W pracach uczestniczą m.in. prof. Iwona Sobkowiak-Tabaka (Wydział Archeologii UAM), dr Grzegorz Szczurek (Uniwersytet Kaliski), prof. Barbara Studencka (Muzeum Ziemi PAN), dr Aldona Kurzawska (UAM) i dr Agata Hałuszko (UMCS). Badacze skupiają się na analizie surowca, technice wykonania, potencjalnym pochodzeniu kulturowym oraz funkcji artefaktu w życiu dawnych społeczności.
Kołobrzeska Wenus zostanie niedługo zaprezentowana publiczności w nowej części wystawy stałej Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Znalezisko to jest ogromnie cenne i otwiera nowe perspektywy badawcze nad obecnością neolitycznych społeczności na ziemiach dzisiejszej Polski.
Tekst opracowano na podstawie materiałów zespołu w składzie: dr Grzegorz Szczurek, dr hab. prof. UAM Iwona Sobkowiak-Tabaka, mgr Marcin Krzepkowski oraz informacji ze strony Muzeum Oręża Polskiego.
Czytaj też:
Najbardziej tajemnicza noc w słowiańskim kalendarzuCzytaj też:
Sensacja na Słowacji. Znaleziono rzymski akweduktCzytaj też:
Jedyne takie miejsce na mapie Polski. Trzeba tego doświadczyć
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Do Rzeczy.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.