Porównanie bitwy pod Tannebergiem do Grunwaldu nie jest precyzyjne przede wszystkim dlatego, iż pod Grunwaldem Niemców zmiażdżyły polskie i litewskie wojska, zaś w 1914 roku stroną przegraną byli nie Polacy, tylko Rosjanie. To miało jednak drugorzędne znaczenie. Najważniejszy był propagandowy wymiar zwycięstwa nad „słowiańskim wrogiem” już na początku I wojny światowej.
Bitwa pod Tannenbergiem (Stębarkiem) rozegrała się w dniach 26-30 sierpnia 1914 roku. Była to największa niemiecka wygrana na froncie wschodnim w trakcie całej I wojny światowej. Niemcy odnieśli zwycięstwo dzięki swoim dwóm świetnym dowódcom: Paulowi von Hindenburgowi i Erichowi Ludendorffowi.
Początek
W połowie sierpnia 1914 roku, znacznie wcześniej niż przewidywano, Rosja wysłała dwie armie do Prus Wschodnich, podczas gdy Niemcy, zgodnie ze swoją strategią wojenną, skoncentrowały większość swoich sił na zachodzie przeciwko Francji. Rosyjska 1. Armia pod dowództwem generała Paula von Rennenkampfa posuwała się w kierunku północno-wschodniego krańca Prus Wschodnich, podczas gdy 2. Armia Aleksandra Samsonowa szła na południowy-zachód, planując dołączyć do ludzi Rennenkampfa, okrążając liczniejszą niemiecką 8. Armię.
20 sierpnia doszło do bitwy pod Gąbinem (niem. Gumbinnen), w której Niemcy ponieśli druzgocącą porażkę. Dowódca niemieckiej 8. Armi, generał Maximilian von Prittwitz und Gaffron zdecydował wówczas o wycofaniu wojsk za Wisłę, lecz ta decyzja spotkała się z dużym niezadowoleniem w Berlinie. Gaffron został usunięty ze stanowiska wraz z szefem swojego sztabu, generałem Georgiem von Waldersee. Szef Sztabu Generalnego Helmuth von Moltke powołał nowych dowódców: szefem sztabu został generał Erich Ludendorff, a dowódcą 8. Armii, generał Paul von Hindenburg.
Jednocześnie, po zwycięstwie pod Gąbinem, armia rosyjska zatrzymała się, aby przegrupować siły. Niemcy mieli więc czas przygotować się do kontruderzenia.
Hindenburg i Ludendorff byli zasłużonymi dowódcami. Drugi z nich dowodził właśnie zwycięskim oblężeniem belgijskiej twierdzy Liege, kiedy dotarła do niego wiadomość, że ma przybyć na front do Prus Wschodnich. Kiedy obaj generałowie dotarli na miejsce i zapoznali się z sytuacją, rozpoczęli przygotowywanie planów odzyskania inicjatywy przez siły niemieckie. Planowano przeprowadzić agresywną ofensywę, która odepchnie wojska rosyjskie.
Bitwa pod Tannenbergiem
Armie rosyjskie oddzielone były od siebie jeziorami mazurskimi, co bardzo utrudniało komunikację między nimi. Ten chaos okazał się ostatecznie dla nich śmiertelny. Jednak niemieckie dowództwo nie wiedziało o tych problemach. Ludendorff, mając w pamięci porażkę Niemiec pod Gąbinem, czuł sporą presję – nie chciał uderzyć na Rosjan nie mając pewności, że bitwa okaże się wygrana.
Atak na pozycje rosyjskie opóźnił się o jeden dzień. 26 sierpnia, po przechwyceniu niekodowanych wiadomości radiowych od generała Samsonowa i Rennenkampfa, Niemcy zdołali zaskoczyć armię Samsonowa w pobliżu wsi Tannenberg (dziś Stębark w województwie warmińsko-mazurskim) na południowy-zachód od wielkich jezior mazurskich.
Po trzech dniach ciągłych starć i ataków ze strony niemieckiej artylerii, oddziały Samsonowa zaczęły się wycofywać. Wtedy Niemcy odcięli im drogę ucieczki. Rozpoczęła się prawdziwa rzeź. 30 sierpnia walki wciąż trwały – było to jednak bardziej dobijanie rosyjskiej armii przez Niemców. Samsonow rozumiał koszmar sytuacji, w jakiej się znalazł. W trakcie odwrotu porzucili go jego oficerowie ze sztabu. Kiedy został sam, popełnił samobójstwo.
W bitwie pod Tannenbergiem zginęło około 10 tysięcy Niemców i 30 tysięcy Rosjan. Ponad 90 tysięcy poddanych cara Mikołaja II dostało się do niewoli niemieckiej. Z armii Samsonowa, liczącej 150 tysięcy ludzi, z pola bitwy pod Tannenbergiem, uciekło zaledwie 10 tysięcy żołnierzy rosyjskich.
Bitwa pod Tannenbergiem była największym zwycięstwem Niemców w czasie I wojny światowej na froncie wschodnim. Tannenberg miał dla Niemców również symboliczne znaczenie. Triumf nad Rosją niemal w tym samym miejscu, gdzie przed laty rozegrana została bitwa pod Grunwaldem to także pośrednia zemsta na Polakach.
Czytaj też:
Pierwsza Kompania Kadrowa. Z Oleandrów do NiepodległejCzytaj też:
Pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach. Niemcy wysadzili go i poćwiartowaliCzytaj też:
Cesarscy lokaje Hitlera