Jarmark Dominikański to najsłynniejsza tego typu impreza w Polsce. Kiedy się zaczyna i jaka jest jego historia?
Długie tradycje jarmarku
Na pomysł ustanowienia jarmarku z okazji dnia świętego Dominika wpadli dominikanie, którzy mieli nadzieję nakłonić w ten sposób wiernych do uczestnictwa w odpustowej mszy świętej 4 sierpnia – wówczas był to dzień świętego Dominika. Biorąc w niej udział można było otrzymać odpust zupełny.
Jarmark Dominikański został ustanowiony bullą papieża Aleksandra IV w roku 1260. Ojciec Święty nadał dominikanom gdańskim przywilej organizowania takiej uroczystości z okazji dnia świętego Dominika.
Festyn na placu Dominikańskim rozpoczynał się o godzinie 12:00. Zapraszał na niego dźwięk dzwonów. Z czasem zabawa o niewielkim zasięgu przekształciła się w dużą imprezę. Na placu Dominikańskim gdańszczanie przestali się mieścić, toteż festyn przeniesiony został w okolice Wałów Jagiellońskich i ulicy Długiej. Powstawać zaczęły też kolejne place, np. Targ Drzewny czy targ Rybny, gdzie odbywały się imprezy.
Jarmark Dominikański bardzo szybko stał się największą imprezą handlową w Gdańsku. Każdego roku na początku sierpnia zawijało do gdańskiego portu niemal 400 statków z różnych krajów. Na straganach można było kupić specjały z całej Polski, a także z innych krajów. Oprócz kupców, także z odległych zakątków, Jarmark przyciągał muzykantów, akrobatów i zespoły teatralne.
Jarmark był wielkim wydarzeniem w czasach dwudziestolecia międzywojennego. Jedną z większych atrakcji było działające wówczas wesołe miasteczko. W 1938 roku doszło w czasie jarmarku do niebezpiecznego wydarzenia. Z menażerii uciekł bowiem krokodyl i wskoczył do Motławy. Udało się go wyłowić dopiero po dłuższym czasie.
Jarmark Dominikański dziś
Jarmark świętego Dominika odbywał się w Gdański od 1260 roku niemal nieprzerwanie aż do II wojny światowej. Po 1939 roku Jarmark zniknął z imprezowej mapy miasta. Powrócił do Gdańska dopiero w 1972 roku z inicjatywy Wojciecha Święcickiego, dziennikarza popularnej gdańskiej popołudniówki „Wieczoru Wybrzeża”.
Po 1972 roku Jarmark Dominikański trwał dwa tygodnie. W 2004 roku wydłużono go do trzech tygodni. Od 1996 roku głównym organizatorem Jarmarku świętego Dominika są Międzynarodowe Targi Gdańskie. Od lat (za wyjątkiem dwóch lat pandemii) bierze w jarmarku udział około tysiąc wystawców i artystów. Na ulicach gdańskiego Starego Miasta pojawia się w tym czasie nawet 5-7 milionów odwiedzających.
W roku 2022 Jarmark Dominikański rozpoczął się 23 lipca. Podobnie, jak w poprzednich latach rozpoczął się o godzinie 12:00 od ceremonii przekazania Kluczy do Bram Miasta. Następnie odegrano hejnał Jarmarku. Utwór ten, skomponowany na tę okazję, ma tyle nut, ile lat liczy jarmark – zatem w tym roku (2022) liczył on 762 nuty. Hejnał wykonało szesnastu trębaczy. Po tej ceremonii rozpoczęła się Parada Otwarcia, która przeszła jarmarkowymi uliczkami. Jarmark świętego Dominika potrwa do 14 sierpnia.
Jarmark świętego Dominika to – obok Weihnachtsmarkt i Oktoberfest – największa tego typu impreza plenerowa w Europie.
Czytaj też:
Kryzys gdański. Czy polski niszczyciel mógł otworzyć ogień w stronę Gdańska?Czytaj też:
QUIZ: Polskie Stare Miasta. Znasz wszystkie?