„Victimae paschali laudes” to łacińska sekwencja, którą wykonuje się przed Alleluja w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego. W Polsce sekwencja ta znana jest także jako „Sekwencja Wielkanocna”, „Niech w święto radosne”, „Ofiarujmy chwałę w wierze”, „Hostię Świętą Paschy dziwnej”.
Sekwencja
Sekwencje to kompozycje wokalne zbliżone do hymnu. Nie wiadomo, kiedy powstawać zaczęły tego typu utwory, lecz przypuszcza się, że nastąpiło to na przełomie IX i X wieku, a ich twórcą mógł być błogosławiony Notker Balbulus (Jąkała), mnich z opactwa Sankt Gallen. Najstarsza polska sekwencja, choć jej twórca pozostanie już pewnie na zawsze anonimowy, pochodzi z 1090 roku i opowiada o życiu świętego Wojciecha.
Autor sekwencji „Victimae paschali laudes” nie jest dokładnie znany. Jako twórcę słów podaje się kilka osób. Najczęściej mówi się, iż był to Wipo (Wipon) z Burgundii, żyjący na początku XI wieku kronikarz i prezbiter cesarza Konrada II. Prócz niego jako autorów sekwencji wymienia się też wspomnianego błogosławionego Notkera Balbulusa żyjącego na przełomie IX i X wieku kompozytora i poetę, króla Francji Roberta II Pobożnego żyjącego na przełomie X i XI wieku lub Adama z Saint Victor, żyjącego na początku XII wieku poetę.
„Victimae paschali laudes” to jedna z czterech średniowiecznych sekwencji, które wymienione zostały w klasycznym rycie rzymskim (Missale Romanum), który opublikowany został wraz z konstytucją apostolską papieża Piusa V „Quo primum” w 1570 roku, po soborze trydenckim, który obradował w latach 1545-1563. Wówczas zrezygnowano jednak z jednej ze zwrotek sekwencji (zaczynającej się od słów „Credendum est”) ze względu na jej negatywny wydźwięk wobec Żydów.
Melodię do „Victimae paschali laudes” tworzyło wielu kompozytorów, m.in.: Antoine Busnois, Orlando di Lasso, Adrian Willaert i Giovanni Pierluigi da Palestrina. W Polsce sekwencja była śpiewana po łacinie do 1966 roku. W języku polskim wykonano ją po raz pierwszy w 1966 roku z okazji 1000. rocznicy chrztu Mieszka I.
Poniżej prezentujemy słowa sekwencji w oryginale (po łacinie) oraz we współczenym tłumaczeniu na język polski, a także przykładowe wykonanie „Victimae paschali laudes” po polsku.
Victimae paschali laudes
Victimae paschali laudes
immolent Christiani.
Agnus redemit oves:
Christus innocens Patri
reconciliavit
peccatores.
Mors et vita duello
conflixere mirando:
dux vitae mortuus
regnat vivus.
Dic nobis Maria,
quid vidisti in via?
Sepulcrum Christi viventis:
et gloriam vidi resurgentis.
Angelicos testes,
sudarium, et vestes.
Surrexit Christus spes mea:
praecedet suos in Galilaeam.
[Credendum est magis soli
Mariae veraci
quam Judaeorum
turbae fallaci.]
Scimus Christum surrexisse
a mortuis vere:
tu nobis, victor Rex,
miserere.
Amen. Alleluia.
Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary
Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary
składają jej wierni uwielbień swych dary.
Odkupił swe owce Baranek bez skazy,
pojednał nas z Ojcem i zmył grzechów zmazy.
Śmierć zwarła się z życiem i w boju, o dziwy,
choć poległ Wódz życia, króluje dziś żywy.
Maryjo, ty powiedz, coś w drodze widziała?
jam Zmartwychwstałego blask chwały ujrzała.
Żywego już Pana widziałam grób pusty
i świadków anielskich i odzież, i chusty.
Zmartwychwstał już Chrystus, Pan mój i nadzieja,
a miejscem spotkania będzie Galilea
[Słuszniej wierzyć Marii, świętej, białej głowie,
niż temu co plotą fałszywi Żydowie.]
Wiemy, żeś zmartwychwstał, że ten cud prawdziwy,
o Królu Zwycięzco, bądź nam miłościwy!
Czytaj też:
Życzenia wielkanocne od redakcji "Do Rzeczy"Czytaj też:
Odstępstwo w Kościele i historia zbawienia