Czy dobrze znasz chronologię wydarzeń i nieźle orientujesz się w historycznych, najważniejszych datach? Jeżeli tak, to ten QUIZ nie sprawi żadnej trudności. Przekonaj się!
QUIZ: Co jest starsze? Odpowiedz na kilka pytań
QUIZ:
Co jest starsze? Wskaż prawidłową odpowiedź
Więcej:
Pechowy Jagiellończyk?
Po śmierci Kazimierza Jagiellończyka w roku 1492, Aleksander Jagiellończyk został wielkim księciem litewskim. Oznaczało to w praktyce, że unia personalna pomiędzy Koroną a Litwą została zerwana. Jednak Jan Olbracht (król Polski, starszy brat Aleksandra) współpracował z wielkim księciem litewskim i nigdy nie doszło pomiędzy nimi do sporów. Prawdopodobnie właśnie dzięki tej współpracy unia Polski i Litwy przetrwała tę przerwę i trwała formalnie do 1795 roku.
Aleksander, natychmiast po objęciu tronu musiał zmierzyć się z potężnym problemem, jakim była wojna z Wielkim Księstwem Moskiewskim. Dwa lata później Litwa wojnę przegrała, lecz Aleksander chciał zrealizować pomysł ojca (Kazimierz planował już wcześniej, że Aleksander obejmie władzę na Litwie) i postanowił doprowadzić do normalizacji stosunków z Moskwą, biorąc za żonę moskiewską księżniczkę Helenę, córką Iwana III Srogiego. Małżeństwo z Heleną było szczęśliwe, choć niestety nie doczekali się dzieci. Helena nie starała się działać na szkodę Litwy, odcinając się od ojca i wielkiej polityki.
Pomimo, wydawałoby się, sojuszu – Moskwa zaatakowała Litwę w roku 1500. Aleksander, szukając poparcia przeciwko wrogowi sprzymierzył się z mistrzem krajowym Inflant zakonu krzyżackiego, Wolterem von Plettenbergiem. Do Wilna przybyli wysłannicy Jana Olbrachta i Władysława Jagiellończyka (najstarszy syn Kazimierza oraz brat Aleksandra i Olbrachta), który był królem Czech i Węgier. Trzej bracia z dynastii Jagiellonów zagrozili Iwanowi III wojną, to jednak nie powstrzymało moskiewskiego władcy, który kontynuował działania zbrojne.
*
W październiku 1501 roku zmarł król Polski i brat Aleksandra Jagiellończyka, Jan Olbracht. Aleksander, wybrany jego następcą, czym prędzej wyruszył do Krakowa, mając nadzieję, że Korona udzieli Litwie wsparcia w walkach z Moskwą. Wojna trwała do 1503 roku. Dopiero zwycięstwo wojsk litewskich, przy pomocy Inflat, pod Smoleńskiem, doprowadziło do podpisania rozejmu na okres sześciu miesięcy. Litwa znalazła się w trudnym położeniu – ćwierć jej obszaru znalazło się we władaniu Moskwy.
Senat Korony liczył, że Aleksander przyłączy Litwę do Polski, na co król początkowo nie chciał się zgodzić (Litwa, w przeciwieństwie do Polski, była dziedzicznym tronem Jagiellonów). Sytuacja Aleksandra pogorszyła się ponadto w 1503 roku, kiedy zmarł jego brat, prymas Polski Fryderyk Jagiellończyk, który przewodniczył Senatowi i dbał o interesy domu panującego. To stworzyło kolejny problem, bowiem polscy magnaci liczyli na to, że uda im się zmarginalizować wpływy króla.
Aleksander okazał się jednak, nie pierwszy raz zresztą, dość zręcznym dyplomatą, gdyż szybko na kluczowe stanowiska powołał „swoich” ludzi – arcybiskupem gnieźnieńskim został Andrzej Boryszewski, biskupem krakowskim Jan Konarski, a kanclerzem wielkim koronnym Jan Łaski.
Czytaj też:
Aleksander Jagiellończyk. Najmniej znany spośród Jagiellonów
Więcej QUIZÓW:
Czytaj też:
QUIZ: Książkowe rekordy Guinnessa. Odgadniesz o jakie tytuły chodzi?Czytaj też:
QUIZ: Prawda czy fałsz? Trudny test o historii, w którym obalamy niektóre mityCzytaj też:
QUIZ: Postać zmyślona czy prawdziwa? Odróżnisz postaci historyczne?