Artur Grottger. Artysta Polski oczekującej na niepodległość

Artur Grottger. Artysta Polski oczekującej na niepodległość

Dodano: 
Grottger
Grottger Źródło: Wikipedia
Artur Grottger przyszedł na świat 11 listopada 1837 roku. Był to  jeden z najbardziej istotnych twórców dla polskiej myśli narodowej.

Artur Grottger pierwsze lekcje rysunku odbierał od ojca - malarza z wykształcenia, Jana Józef Grottgera. W 1849 roku zaczął naukę we Lwowie w pracowni Jana Maszkowskiego, korzystając również ze wskazówek Juliusza Kossaka. Następnie kontynuował studia w latach 1852-1854 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod kierunkiem Wojciecha Kornelego Stattlera i Władysława Łuszczkiewicza.

Okres wiedeński

Swoje talenty doskonalił w okresie 1854-1859 w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Karla Blaasa, Karla Mayera, Karla Wurzingera, Petera Geigera i Christiana Rubena. Tam też rozpoczął też swą karierę artystyczną współpracując jako ilustrator z poczytnymi czasopismami, "Mussustunden" i "Illustrierte Zeitung".

We Lwowie i w Paryżu

W 1866 roku zaręczył się we Lwowie z Wandą Monné; związek ten zaowocował obfitą korespondencją pozwalającą m.in. na odtworzenie procesu twórczego nad cyklem rysunków "Wojna", rozpoczętym w 1866 roku w Porębie i przeznaczonym do eksponowania na paryskiej Wystawie Powszechnej w 1867 roku. Pod koniec 1866 roku Grottger wyjechał do Paryża gdzie nawiązał kontakty z polską kolonią skupioną wokół Hôtel Lambert.

Popularność

Grottger wystawiał swoje prace w kraju i za granicą, m.in. we Lwowie (od 1851 roku), Krakowie (od 1857 roku), Wiedniu (od 1859 roku) i Warszawie (od 1866 roku).Dla Polaków był przede wszystkim twórcą patriotycznych cyklów rysunkowych, dedykowanym wydarzeniom poprzedzającym wybuch powstania styczniowego 1863 roku. Pokazywał jego dramatyczne epizody i następujące po nim akty represji ze strony zaborcy. Stworzył topos martyrologicznej ikonografii Polski.

Patriotyzm

Repertuar malarstwa Grottgera obejmował kompozycje historyczne, sceny rodzajowe i portrety. Najwcześniejsze rysunki artysty powstające pod okiem jego ojca, stały się zaczynem dla wykreowania twórczej wizji naznaczonej stygmatem patriotyzmu; były to sceny batalistyczne związane głównie z powstaniem listopadowym (Egzekucja szpiega, 1847 rok). Tematyka martyrologiczna, popowstaniowa stanowiła motyw przewodni całej twórczości Grottgera. Prócz rysunkowych cykli wpisują się w ten nurt obrazy ukazujące tragizm śmierci (Nokturn, 1864 rok; antynomiczna para Walka i Pojednanie, 1864 rok), ból rozstania (antytetyczna para Rok 1863 - Pożegnanie powstańca i Powitanie powstańca lata 1865-1866), dramat żałoby i kalectwa (W Saskim Ogrodzie, 1863 rok; Po powstaniu, 1864 rok) oraz cierpienia zesłańców (Pochód na Sybir, 1867 rok; Zesłaniec w kopalni). Istotną rolę odegrał w sztuce Grottgera wizerunek kobiety-Polki, żony i matki heroicznie wspierającej narodowowyzwoleńczą walkę (Przejście przez granicę, 1865 rok; Pod murami więzienia, 1866 rok). Formułę wizerunku z okresu żałoby narodowej stosował Grottger malując portrety bliskich sobie kobiet, szczególnie narzeczonej - Wandy.

Śmierć

Artysta w pogoni za sukcesem wyjechał do Paryża, gdzie pomimo gruźlicy zdołał zakończyć cykl „Wojna”, który sprzedał austriackiemu cesarzowi Franciszkowi. W grudniu 1867, wskutek krwotoków płucnych został wysłany przez lekarzy do uzdrowiska Amélie-les-Bains we francuskich Pirenejach, gdzie zmarł 13 grudnia 1867 roku. Ciało Grottgera sprowadziła do Lwowa 4 lipca 1868 jego narzeczona i pochowała go na cmentarzu Łyczakowskim w miejscu, które kiedyś podczas wspólnego spaceru artysta wybrał.

Czytaj też:
Człowiek Niepodległej. Pokrętne losy Aleksandra Prystora
Czytaj też:
Upadek twierdzy zamojskiej. Zmierzch nocy listopadowej
Czytaj też:
Pożegnanie z Polską. Fryderyk Chopin na stałe opuszcza swoją Ojczyznę

Źródło: DoRzeczy.pl