Sagrada Familia jest wciąż rozbudowywana. W tym roku ukończono dwie wieże, które zwieńczone są figurami przedstawiającymi świętych Ewangelistów, Mateusza i Jana (wieże Łukasza i Marka zostały skończone w roku ubiegłym). Z tej okazji, 12 listopada 2023 roku, odprawiono uroczystą Mszę świętą, po czym podświetlono wszystkie wieże oraz gwiazdę wieńczącą wieżę Najświętszej Maryi Panny. Wieże te to kolejny duży krok ku ukończeniu tej, ikonicznej już, budowli. Jej budowa, od samego początku, była możliwa dzięki prywatnym datkom.
Inspiracje i budowa
Budowa kościoła Sagrada Familia rozpoczęła się 19 marca 1882 roku. Początkowo pracami kierował Francisco de Paula del Villar, który zaprojektował neogotycki, „klasyczny” kościół. Rok później, kiedy zrezygnował z projektu, zastąpił go Antonio Gaudi, zafascynowany gotykiem, secesjonistyczny kataloński architekt, który, choć czerpał z gotyku pełnymi garściami, to miał na ten styl zupełnie inne, można powiedzieć, rewolucyjne, spojrzenie.
Sagrada Familia stała się najważniejszym projektem w całym jego życiu. W 1926 roku, kiedy zmarł, Gaudi został pochowany w krypcie kościoła. W tamtym momencie świątynia była wykończona zaledwie w jednej czwartej.
Budowę świątyni przerwała hiszpańska wojna domowa, która wybuchła w 1936 roku. W jej trakcie część planów Gaudiego zniszczono. W 1939 roku nowy architekt, Francesc de Paula Quintana, zrekonstruował projekt. W ostatnich latach (od 2012 roku) głównym architektem jest Jordi Faulí.
Do 2010 roku wykonano połowę zaplanowanych prac. Według pierwotnego założenia, kościół miał zostać ukończony do 2026 roku, czyli z okazji 100. rocznicy śmierci Gaudiego. Obecnie wiadomo, że nie uda się tego dokonać, choć od około 20 lat prace postępują dużo szybciej, niż wcześniej, głównie dzięki wykorzystaniu technik komputerowych oraz dzięki obróbce kamienia przy pomocy maszyn (wcześniej kamienie były rzeźbione ręcznie, na miejscu).
W roku 2010 w kościele Sagrada Familia ukończono nawę główną oraz zainstalowano organy, co pozwoliło w końcu na celebrację w jej wnętrzach mszy świętych i nabożeństw. Kościół został konsekrowany przez papieża Benedykta XVI 7 listopada 2010 roku, który nadał jej status bazyliki mniejszej. W Liturgii wzięło udział ponad 50 tysięcy wiernych, 100 biskupów i 300 księży.
Bazylika inna, niż wszystkie
Kościół wznoszony jest na planie krzyża z pięcioma nawami. Sklepienie nawy głównej ma 45 metrów, a sklepienia boczne 30 metrów. Sklepienie centralne będzie miało natomiast 60 metrów.
Celem Gaudiego było uniknięcie, o ile to możliwe, kątów prostych w zdobieniach kościoła. Niemal wszystkie powierzchnie mają zaokrąglony kształt. Oryginalny projekt Antonio Gaudiego zakładał budowę osiemnastu iglic poświęconych – w kolejności wielkości iglic – Dwunastu Apostołom, Matce Bożej, czterem Ewangelistom i Chrystusowi. Centralną iglicę Jezusa Chrystusa ma zwieńczyć, w zamierzeniu, gigantyczny krzyż. Iglice Ewangelistów zakończone są rzeźbami przedstawiającymi ich w sposób symboliczny. Są to: skrzydlaty byk (św. Łukasz), Anioł (św. Mateusz), orzeł (św. Jan) i skrzydlaty lew (św. Marek). Po wybudowaniu wszystkich iglic, Sagrada Familia zostanie prawdopodobnie najwyższym kościołem na świecie.
Kościół został zaprojektowany tak, aby znalazły się tam trzy wielkie fasady: fasada Narodzenia Pańskiego od wschodu, fasada Męki Pańskiej od zachodu i fasada Chwały od południa (jeszcze nie została ukończona). Fasada Narodzenia Pańskiego została zbudowana przed 1935 rokiem i uważa się ją za element świątyni, który nosi największy wpływ Gaudiego. Fasada ta jest najstarsza i ma być też, zgodnie z projektem Gaudiego, najbardziej bogato zdobiona i kolorowa. Jej przeciwieństwem jest część poświęcona Męce Pańskiej (budowa zaczęła się w 1954 roku), która wykonana została z użyciem dużej ilości surowego kamienia. Znajduje się tam zdecydowanie mniej dekoracji. Największą fasadą ma być z kolei nieukończona jeszcze fasada Chwały, której budowę rozpoczęto w 2002 roku.
W zdobieniach kościoła pojawiają się słowa z Liturgii, tj. „Hosanna”, „Excelsis” i „Sanctus”. Na drzwiach fasady Męki Pańskiej znajdują się fragmenty Pisma Świętego opisujące Mękę Jezusa w różnych językach, głównie w języku katalońskim. Fasadę Chwały mają ozdobić słowa Credo, natomiast główne drzwi przedstawiać całą modlitwę „Ojcze Nasz” w języku katalońskim.
W 2015 roku ogłoszono, że budowa kościoła weszła w ostatnią fazę, którą jest wzniesienie ostatnich sześciu potężnych wież. 29 listopada 2021 roku na jednej z głównych wież bazyliki pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny zainstalowano dwunastoramienną, podświetlaną kryształową gwiazdę o długości 7 metrów. W tym roku ukończono dwie wieże, które zwieńczone są figurami przedstawiającymi świętych Ewangelistów, Mateusza i Jana (wieże Łukasza i Marka zostały skończone w roku ubiegłym). Z tej okazji, 12 listopada 2023 roku, odprawiono uroczystą Mszę świętą, po czym podświetlono wszystkie wieże oraz gwiazdę wieńczącą wieżę Najświętszej Maryi Panny. Wszystkie dekoracje mają zostać ukończone do 2032 roku, choć czasami podaje się także rok 2040.
Choć nieukończona, Sagrada Familia, wraz z sześcioma innymi budynkami w Barcelonie projektu Antonio Gaudiego, została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Czytaj też:
Bazylika św. Piotra. Budowa najsłynniejszego kościoła na świecieCzytaj też:
Tajemniczy Zamek Czocha. Czy faktycznie był „twierdzą szyfrów”?Czytaj też:
QUIZ: W jakim kraju lub mieście znajduje się ta budowla? Poznasz wszystkie?