Karol Marks (Karl Marx) człowiek, który wywarł wpływ na świat, jak mało kto przed nim i po nim. Twórca materializmu dialektycznego, ideologii komunistycznej, która przez kolejne dziesięciolecia doprowadziła do śmierci milionów ludzi na całym świecie.
Całe życie w drodze
Karol Marks urodził się 5 maja 1818 roku w Trewirze. Był Niemcem żydowskiego pochodzenia, urodził się w zasymilowanej rodzinie. Jego ojcem był Herschel Marks, który dopiero w późniejszych latach zmienił imię na niemiecko brzmiące Heinrich i przeszedł na luteranizm. Matką Marksa była Henrietta Pressburg, holenderska Żydówka. Miał on ośmioro rodzeństwa. W 1924 roku Marks został ochrzczony w luterańskim kościele.
Mając 17 lat rozpoczął studia na Uniwersytecie w Bonn. Studiował filozofię i literaturę. Później ojciec przeniósł go na Uniwersytet Berliński. W 1836 roku Marks zaręczył się z pochodzącą z arystokracji Jenny von Westphalen. Para wzięła ślub w 1843 roku.
W tym samym roku Marks, działający już wcześniej w różnych stowarzyszeniach, zainteresował się organizacjami skupionymi wokół pism i myśli Georga Wilhelma Freidricha Hegla. W 1837 roku dołączył do heglowskiego Klubu Doktora, wchodząc tym samym do kręgu zwolenników radykalnego nurtu interpretacji tegoż filozofa. Młodohegliści odrzucali metafizyczne założenia myśli Hegla, skupiając się na tzw. dialektyce. Zastosowali ją do krytyki społeczeństwa, religii i polityki.
Karol Marks obronił pracę doktorską w 1841 roku. Jej tytuł brzmiał: „Różnice między demokrytejską a epikurejską filozofią przyrody”. Nie spodobała się ona na konserwatywnym Uniwersytecie w Berlinie. Doktorat przyznali Marksowi dopiero profesorowie z Uniwersytetu w Jenie.
Poglądy Marksa skręcały coraz bardziej w lewo. Po studiach przeniósł się do Kolonii, gdzie pracował w redakcji radykalnej, lewicowej gazety „Głos Reński”. Niedługo później Marks wraz z żoną przenieśli się do Paryża. Tam Marks dał się poznać jako rewolucjonista głoszący internacjonalistyczne hasła. W 1844 roku napisał „Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne”. W tym samym roku poznał ponadto Fryderyka Engelsa, swego najlepszego współpracownika. Ich pierwszą wspólną pracą była „Święta rodzina, czyli krytyka krytycznej krytyki”.
Rok później Karol Marks został wydalony z Francji. Wyjechał do Brukseli, gdzie kontynuował swą pisarską karierę pracując nad „spójnym” wykładem materializmu historycznego.
W 1847 roku Marks i Engels zostali członkami Związku Komunistów. W tym samym roku, w listopadzie, wzięli udział w zjeździe Związku w Londynie. Obaj byli też autorami programu, jaki Związek Komunistów przyjął. Było to nic innego, jak podstawowe, a jednak rzadziej wspominane, niż „Kapitał”, „dzieło” Karola Marka i Fryderyka Engelsa, czyli „Manifest partii komunistycznej”. Zawarto w nim tezy dotyczące walki klas, konieczności rewolucji, potencjału rewolucyjnego proletariatu.
W 1848 roku władze Belgii zmusiły Marksa do wyjazdu z kraju. Wrócił wówczas do Paryża, a stamtąd do Kolonii. Pracował tam w „Nowej Gazecie Reńskiej”. Oskarżony wkrótce o nawoływanie do buntu przeciwko władzom Prus, został wydalony z kraju. Ponownie udał się do Paryża, a stamtąd do Londynu. W Wielkiej Brytanii mieszkał już do końca życia. Marksowi źle się wiodło, w dużej mierze utrzymywał go.. Engels. Marks pisywał czasami m.in. do „New York Tribune”. W 1867 roku Marks wydał swoją najsłynniejszą książkę „Kapitał”.
Karol Marks był współtwórcą Pierwszej Międzynarodówki (Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników). W 1869 roku jego przyjaciel i uczeń, Wilhelm Liebknecht, założył socjalno-demokratyczną partię robotniczą, która dała podwaliny pod Socjaldemokratyczną Partię Robotniczą Niemiec (SDAP), której bezpośrednim spadkobiercą jest istniejąca do dzisiaj w Niemczech partia SPD.
Karol Marks zmarł 14 marca 1883 roku. Został pochowany obok żony na Highgate Cemetery w Londynie. Jego idee pozostały niestety żywe i do dzisiaj trawią liczne filozoficzne nurty, które, choć przybierać mogą różne nazwy, swoje korzenie mają w komunizmie stworzonym przez Marksa.
Czytaj też:
Pol Pot. Największy zbrodniarz XX wieku? Kambodża utonęła we krwiCzytaj też:
Ernesto Che Guevara. Dlaczego dla lewicy stał się legendą?Czytaj też:
3 x TAK. Jak komuniści sfałszowali niewygodne referendum