USS Nautilus został skonstruowany pod kierunkiem kapitana marynarki wojennej USA, Hymana G. Rickovera, genialnego inżyniera urodzonego w 1900 roku na terenie dzisiejszej Polski w rodzinie żydowskiej, który dołączył do amerykańskiego programu atomowego w 1946 roku. Przez współpracowników Rickover uważany był za pasjonatę, a przez krytyków za fanatyka broni atomowej.
Rickoverowi udało się opracować i zwodować pierwszy na świecie atomowy okręt podwodny o kilka lat przed terminem. 21 stycznia 1954 roku pierwsza dama, Mamie Eisenhower rozbiła butelkę szampana na dziobie Nautilusa, gdy spuszczano go do Tamizy w Groton w stanie Connecticut. Oddano go do użytku 30 września 1954 roku.
Był znacznie większy niż poprzedzające go łodzie podwodne z silnikiem Diesla. Miał 97 metrów długości i wyporność 3180 ton. Mógł pozostawać w zanurzeniu przez prawie nieograniczony czas, ponieważ jego silnik atomowy nie potrzebował powietrza, a jedynie bardzo małą ilość paliwa jądrowego. Zasilany uranem reaktor jądrowy wytwarzał parę, która napędzała turbiny napędowe, umożliwiając Nautilusowi poruszanie się pod wodą z prędkością przekraczającą 20 węzłów.
We wczesnych latach służby USS Nautilus pobił liczne rekordy podróży łodzią podwodną, a 23 lipca 1958 roku opuścił Pearl Harbor na Hawajach, wykonując „Operację Przejście Północno-Zachodnie” — pierwszą przeprawę przez Biegun Północny łodzią podwodną. W tej historycznej podróży na pokładzie było 116 mężczyzn, w tym komandor William R. Anderson, 111 oficerów i załogi oraz czterech cywilnych naukowców. Nautilus popłynął na północ przez Cieśninę Beringa i nie wynurzył się, dopóki nie dotarł do Point Barrow na Alasce na Morzu Beauforta. 1 sierpnia okręt podwodny opuścił północne wybrzeże Alaski i zanurkował pod arktyczną czapę lodową.
Łódź podwodna płynęła na głębokości około 152 metrów, a pokrywa lodowa powyżej różniła się grubością od 3 do 10 metrów. Północne słońce Arktyki przeświecało w różnym stopniu przez niebieski lód.
3 sierpnia 1958 roku dowódca Anderson ogłosił swojej załodze: „Dla świata, naszego kraju i marynarki wojennej – osiągnęliśmy biegun północny”. Nautilus przeszedł pod geograficznym biegunem północnym bez zatrzymywania się. Następnie 5 sierpnia okręt podwodny wynurzył się na Morzu Grenlandzkim między Spitzbergenem a Grenlandią. Dwa dni później zakończył swoją historyczną podróż na Islandii.
Za dowodzenie podczas wyjątkowej podróży prezydent USA, Dwight D. Eisenhower odznaczył komandora Andersona Legią Zasługi.
Po 25-letniej karierze i przebyciu prawie 500 tysięcy mil, Nautilus został wycofany z eksploatacji 3 marca 1980 roku. Dwa lata później został uznany za „dobro narodowe” jako pierwszy na świecie atomowy okręt podwodny. W 1986 roku wystawiono go jako eksponat w Muzeum Sił Podwodnych w Groton w stanie Connecticut.
Czytaj też:
Zabójcy U-Bootów. Walka o przetrwanie na środku AtlantykuCzytaj też:
Marynarka Wojenna II RP - kierunki rozwoju