Reformacja zapoczątkowana przez sprzeciw Marcina Lutra wobec Kościoła Katolickiego w pierwszej połowie XVI wieku była zarazem początkiem krwawych konfliktów religijnych, które zawładnęły Europą Zachodnią w wieku XVI i XVII.
Z reformacją próbowali walczyć monarchowie, zwłaszcza z dynastii Habsburgów uchodzący za „ultrakatolickich”. Pod koniec XVI wieku panowali oni m.in. w Niderlandach, gdzie hasła reformacji spadły na wyjątkowo podatny grunt. Mieszkańcy Niderlandów nie zgadzali się z władzą królów-katolików, którzy próbowali spacyfikować buntujących się poddanych.
Gniew mieszkańców Holandii skupił się w końcu nie tyle na władzy „centralnej”, co na obecnych bliżej księżach, osobach duchownych oraz świeckich katolickich. Wiele niderlandzkich prowincji pozostawało niespokojnych. Kalwini walczyli z luteranami, luteranie i kalwini z katolikami. Ostatecznie to kalwini pokonali luteranów i wystąpili przeciwko holenderskim katolikom.
Rozprawa z katolikami
W pierwszej połowie 1572 roku kalwińscy bojownicy zdobyli miasto Brielle i ruszyli na kolejne miejscowości. W czerwcu zaatakowali Gorkum, gdzie pojmali dziewięciu księży z zakonu franciszkanów. W tym samym klasztorze w ich ręce wpadły dwie osoby świeckie. W mieście rozpoczęto poszukiwania innych duchownych. Uwięziono proboszcza Gorkum i jego wikariusza. Ponadto złapano jeszcze kilka innych osób: kolejnych księży, kanonika z pobliskiego przeoratu, księdza pełniącego posługę duchową w klasztorze augustianek, dominikanina, dwóch norbertanów i kilku księży z pobliskich wiosek.
Wszyscy pojmani zostali zamknięci w więzieniu w Gorkum, gdzie przebywali do 6 lipca 1572 roku. Wówczas 15 więźniów zostało przeniesionych do Brielle, gdzie spędzili kolejne dwa dni. Duchowni byli torturowani, zmuszano ich do wyrzeczenia się dogmatów. Wszyscy pozostawali nieugięci. W końcu wszystkich księży i duchownych skierowano na przesłuchanie, które zarządził przywódca gezów William de la Marck. Więźniom nakazano odrzucenie dogmatu o przeistoczeniu Chrystusa w Najświętszym Sakramencie oraz o prymacie papieża. Wszyscy odmówili pozostając wierni swoim przekonaniom i Kościołowi.
W czasie przesłuchań księży do Brielle dotarł list od księcia Wilhelma Orańskiego, który nakazywał wypuszczenie duchownych na wolność. Pomimo to de la Marck nie zgodził się na to skazując wszystkich na śmierć poprzez powieszenie.
Egzekucja męczenników z Gorkum odbyła się 9 lipca 1572 roku. Wszystkich duchownych powieszono w spichlerzu przy klasztorze św. Elżbiety. Ciała zabitych męczenników zostały poćwiartowane i zakopane w dwóch dołach.
Już wkrótce po śmierci Męczenników z Gorkum katolicy niderlandzcy przypisywali im liczne cuda. Według legendy, na miejscu ich egzekucji wyrósł krzew z dziewiętnastoma kwiatami.
Beatyfikacja duchownych z Gorkum odbyła się 14 listopada 1675 roku, a kanonizacja 29 czerwca 1867 roku. Przez wiele lat do Brielle pielgrzymowali wierni z licznych zakątków Europy. Obecnie relikwiarz ze szczątkami Męczenników z Gorkum znajduje się w kościele św. Mikołaja w Brukseli (Belgia).
Czytaj też:
Marcin Luter. Szarlatan czy reformator?Czytaj też:
Słynne okno i wojna religijna. Bitwa, która prawie unicestwiła CzechówCzytaj też:
Indeks Ksiąg Zakazanych. Czy aby na pewno były takie zakazane?