Gry o tron. Między Rzecząpospolitą i Turcją
  • Tomasz StańczykAutor:Tomasz Stańczyk

Gry o tron. Między Rzecząpospolitą i Turcją

Dodano: 
Hospodar Mołdawii Stefan Wielki
Hospodar Mołdawii Stefan Wielki Źródło: Wikimedia Commons
Hospodarowie mołdawscy mogli uważać się za szczęściarzy, jeśli umierali we własnym łóżku, naturalną śmiercią.

Najdłuższy odcinek granicy między hospodarstwem mołdawskim a Polską przebiegała wzdłuż Dniestru. Nad tą rzeką został zbudowany, zachowany do dziś mołdawski zamek w Chocimiu, świadek zwycięstw nad Turkami w latach 1621 i 1673. Hospodarstwo mołdawskie było zbyt małym i słabym państwem, by stanowić samodzielny podmiot polityczny. Dlatego też początkowo stanowiło lenno Rzeczypospolitej, następnie ustaliło się faktyczne kondominium polsko-tureckie, później zaś hospodarstwo wpadło w trwającą do XIX w. zależność od imperium osmańskiego. W obsadę tronu i sprawy hospodarstwa ingerowały nie tylko Kraków (a potem Warszawa) i Stambuł, lecz także magnackie rody z Kresów Wschodnich, a także Węgry, Siedmiogród i hospodarstwo wołoskie. Historia polityczna Mołdawii w wiekach XV–XVII była naznaczona intrygami, zdradami i płynącą obficie krwią strącanych z tronu i zabijanych hospodarów.

Po wejściu w XIV w. w skład Królestwa Polskiego Rusi Czerwonej i Podola hospodarstwo mołdawskie stało się naszym sąsiadem. W 1387 r. hospodar Piotr złożył hołd Władysławowi Jagielle. Pożyczył mu znaczną sumę pieniędzy w zastaw za Pokucie. Królowie polscy mieli nigdy pożyczki nie spłacić, co było powodem wielu wojen o tę ziemię. Akt hołdu ponowił panujący przez trzy pierwsze dekady XV w. Aleksander Dobry, który został kuzynem polskiego króla poprzez małżeństwo z Ryngałłą, córką wielkiego księcia Kiejstuta. Władca ten nadał przywileje kupcom ze Lwowa i z Krakowa, a przez jego ziemie przechodził ważny szlak handlowy na Bliski Wschód.

O zwierzchnictwo nad Mołdawią ubiegał się Zygmunt Luksemburski, król Węgier, proponował też Jagielle podział hospodarstwa.

Artykuł został opublikowany w 1/2022 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.