Słynne pary. Małżeństwa z rozsądku czy miłości?

Słynne pary. Małżeństwa z rozsądku czy miłości?

Dodano: 
Franz Xaver Winterhalter , Królowa Wiktoria i książę Albert z dziećmi
Franz Xaver Winterhalter , Królowa Wiktoria i książę Albert z dziećmi Źródło: Wikimedia Commons
Najsłynniejsze pary i związki – z miłości czy bardziej rozsądku? Historia pokazuje, że miłość wywoływała czasem wojny, ale także budowała państwa. Oto kilka najciekawszych przykładów.

Historia zna wiele burzliwych związków. Czy wszystkie były nieszczęśliwe? Jak się okazuje prawdziwą miłość znajdywali niekiedy nawet królowie.

Zygmunt August i Barbara Radziwiłłówna

Józef Simmler, Śmierć Barbary Radziwiłłówny, 1860

Prawdopodobnie najsłynniejsza para w historii Polski. W roku 1543 Zygmunt August i Barbara Radziwiłłówna poznali się i zakochali w sobie od pierwszego wejrzenia. Zygmunt w tym czasie przeniósł się na Litwę, Kraków odwiedzał rzadko, a żonę Elżbietę zupełnie zaniedbywał. W 1547 roku Elżbieta Habsburżanka po długiej chorobie (chorowała na epilepsję) zmarła. W tym samym roku Zygmunt August zawarł potajemnie ślub z Barbarą Radziwiłłówną, przymuszony w pewien sposób przez brata Barbary, który oznajmił, że jego siostra spodziewa się dziecka.

Kiedy wieści dotarły do Krakowa wywołały skandal. Bona i Zygmunt Stary byli wstrząśnięci, a szlachta oburzona. Barbara nie miała dobrej opinii (wytykano jej rozwiązłość), ale przede wszystkim chodziło o jej pochodzenie. Choć przynależała do szlachetnego i potężnego rodu, była zaledwie poddaną króla Zygmunta Augusta. Takie małżeństwo było niedopuszczalnym mezaliansem i godziło w zasadę równości wszystkich szlachciców. Niektórzy żądali unieważnienia związku.

Po czasie Zygmunt August zdołał jednak przekonać wszystkich do zaakceptowania Barbary Radziwiłłówny jako swojej żony, a nawet do jej koronacji na królową Polski. Uroczystość ta odbyła się 7 grudnia 1550 roku. Barbara nie miała jednak na Wawelu łatwego życia. Jej związek z Zygmuntem doprowadził do ostrego konfliktu pomiędzy Augustem a Boną, która wraz z córkami opuściła Wawel.

Ukochana żona Zygmunta Augusta zmarła młodo, 8 maja 1551 roku. Przyczyną jej śmierci był prawdopodobnie rak szyjki macicy. Została pochowana 24 czerwca 1551 w katedrze wileńskiej.

Marek Antoniusz i Kleopatra

Lawrence Alma-Tadema, Spotkanie Antoniusza i Kleopatry

Egipska królowa Kleopatra i Marek Antoniusz (współrządzący Rzymem z Oktawianem Augustem) spotkali się w 42 roku p.n.e. Marek Antoniusz wezwał wówczas Kleopatrę do Cylicji, gdzie miał uzgodnić z nią warunki sojuszu pomiędzy Rzymem a Egiptem.

Zgodnie z historią przedstawioną przez Plutarcha, Kleopatra popłynęła do Tarsu ubrana w szaty Izydy. Antoniusz dał się uwieść jej urokom. Ich związek trwał ponad dziesięć lat, aż do śmierci Antoniusza. Choć Marek Antoniusz miał w tym czasie dwie żony (po śmierci Fulwii ożenił się z siotrą Oktawina, Oktawią), to wydaje się, ze tylko Kleopatrę darzył prawdziwym uczuciem. Para miała dwoje dzieci: Aleksandra Heliosa (Słońce) i Kleopatrę Selene (Księżyc).

W 32 roku p.n.e. relacje pomiędzy Antoniuszem i Oktawianem pogorszyły się. Oktawian wydał wojnę Egiptowi i stronnikom Antoniusza. W 31 roku broniący się w Aleksandrii Antoniusz usłyszał pogłoskę, że Kleopatra popełniła samobójstwo i z rozpaczy rzucił się na miecz. Kleopatra długo rozpaczała po stracie ukochanego. Dziesięć miesięcy później, kiedy Oktawian ostatecznie zdobył Aleksandrię, także odebrała sobie życie.

Justynian Wielki i Teodora

Cesarzowa Teodora na obrazie Jeana-Josepha Benjamina-Constanta.

Justynian był bratankiem cesarza Justyna, który go usynowił i uczynić swoim następcą. Justynian miał duży wpływ na rządy w państwie w czasie panowania swego stryja. W 525 roku Justynian został ogłoszony cezarem, a dwa lata później został cesarzem w randze augustusa.

Cesarz Justyn zmienił dla swojego bratanka prawo, które pozwoliło mu poślubić kobietę niskiego pochodzenia. Żoną Justyniana została Teodora, była aktorka (co w owym czasach równało się profesji prostytutki). 1 sierpnia 527 roku Justynian (po śmierci Justyna) został jedynowładcą i cesarzem Bizancjum. Wraz z nim koronowano na cesarzową Teodorę.

Teodora i Justynian stanowili zgodną parę. Cesarzowa wykazała niejednokrotnie wyjątkowy zmysł polityczny, często służyła mężowi radą oraz prowadziła różne intrygi. W 532 roku w Konstantynopolu wybuchł bunt poddanych, znany jako „bunt Nika”. Wywołały go stronnictwa kibiców „zielonych” i „niebieskich” (nad Bosforem ogromne emocje wywoływały wyścigi rydwanów, które odbywały się w hipodromie), które miały w mieście od lat bardzo duże wpływy. Za namową Teodory, Justynian, który początkowo chciał porozumieć się z buntownikami pokojowo, skierował wobec nich wojsko i zdławił bunt. Prawdopodobnie tylko tak brutalne rozprawienie się z buntem Nika uchroniło Justyniana przed utratą tronu.

Ferdynand Aragoński i Izabela Kastylijska

Francisco Pradilla, Izabela Kastylijska i Ferdynand Aragoński przyjmują kapitulację Grenady

Do historii przeszli jako Królowie Katoliccy – tytuł ten otrzymali z rąk papieża Aleksandra VI w roku 1496. Było to specjalne wyróżnienie, które zrównywało hiszpańskich monarchów z królami Francji noszącymi tytuł Królów Arcychrześcijańskich.

Izabela i Ferdynand swoim małżeństwem doprowadzili do zjednoczenia sporej części Hiszpanii. Izabela była królową Kastylii i Leonu, a Ferdynand królem Aragonii. Ich ślub miał miejsce 1469 roku. Jak podają źródła, była to miłość od pierwszego wejrzenia. Od początku stanowili zgodną i kochającą się parę. W swoich czasach wywoływali zgorszenie i zdziwienie faktem, iż… posiadali wspólną sypialnię i spali w jednym w łóżku. Doczekali się pięciorga dzieci, w tym czterech córek. Jedną z nich była Katarzyna Aragońska (żona króla Anglii Henryka VIII), a inną Joanna Szalona, znana głównie ze swej wielkiej miłości do męża Filipa.

Filip I Piękny i Joanna Szalona

Filip I Piękny i jego żona, Joanna Szalona

Joanna Szalona, córka Królów Katolickich, po śmierci swego starszego rodzeństwa stała się nagle dziedziczką tronu Kastylii i Aragonii. W 1496 roku poślubiła Filipa I Pięknego (syna cesarza Maksymiliana I Habsburga). Joanna od młodości miała problemy wskazujące na chorobę psychiczną, prawdopodobnie schizofrenię, lecz nie były one początkowo zbyt uciążliwe.

Choroba pogłębiła się, kiedy Izabela stała się marionetką w rękach swoich krewnych chcących pozbawić ją wpływu na rządy oraz, kiedy w 1506 roku Filip, mąż Joanny, zmarł (po 12 latach małżeństwa). Joanna, która naprawdę szczerze go kochała (doczekali się szóstki dzieci) pozostała zupełnie sama.

Dzieci zostały jej odebrane i odesłane na dwór ojca do Austrii, a jej własny ojciec zamknął ją w klasztorze Santa Clara w Tordesillas i sam objął władzę w Kastylii. W klasztorze Joanna trwała przy zabalsamowanych zwłokach swojego męża, co stało się ostateczną przyczyną obłędu, a dla jej współczesnych powodem do kpin. Kiedy ojciec Joanny, Ferdynand Aragoński, zmarł o tron Kastylii i Aragonii upomniał się syn Joanny, Karol (późniejszy cesarz Karol V). Ten nie tylko nie pomógł matce, ale ostatecznie pozbawił ją władzy i do końca życia trzymał w zamknięciu, z dala od świata. Joanna zmarła w 1555 roku, niemal pół wieku po śmierci swojego ukochanego męża.

Władysław Jagiełło i Jadwiga Andegaweńska

Jadwiga Andegaweńska na obrazie Marcelego Bacciarellego

Jadwiga, następczyni tronu i król Polski poślubiła litewskiego księcia Jogailę w 1386 roku. Książę przyjął chrzest i został koronowany na króla Polski jako Władysław Jagiełło. O ich związku wiadomo właściwie dość mało. Dość długo twierdzono, że Jadwiga była w małżeństwie nieszczęśliwa i nigdy nie pogodziła się z utratą swej miłości sprzed lat, czyli Wilhelma Habsburga, z którym zaręczyny musiała zerwać mając poślubić Jagiełłę. Współcześnie historycy przychylają się jednak do tezy, że związek Jadwigi i Władysława był całkiem udany.

Para przez wiele lat czekała na potomka. Pierwsza i jedyna córka Jadwigi i Władysława, Elżbieta Bonifacja, narodziła się w roku 1399. Niestety, wkrótce po narodzinach dziecko zmarło. Kilka dni później zmarła królowa Jadwiga.

Parys i Helena

Evelyn De Morgan, Helena Trojańska

Choć ich istnienie można poddać w wątpliwość, przeszli do historii świata dzięki dziełom Homera i są z pewnością jedną z najsłynniejszych par wszech czasów. Ich miłość wywołała trwającą dziesięć lat wojnę trojańską. Helena była żoną Menelaosa, brata króla Myken Agamemnona. Helena uchodziła za najpiękniejszą kobietę na świecie. Została porwana przez Parysa, pochodzącego z Troi królewicza, któremu jej poślubienie obiecała rzekomo – jak podaje Homer – bogini Afrodyta.

Do Troi wyruszył mąż porwanej Heleny, Menelaos oraz Agamemnon. W czasie wojny śmierć poniósł Parys, a Troja została zdobyta. Po zdobyciu miasta Menelaos miał wybaczyć Helenie niewierność i pozwolił jej wrócić na swój dwór.

Fryderyk Chopin i George Sand

Eugène Delacroix, „George Sand i Fryderyk Chopin”

W lutym 1838 roku Fryderyk Chopin poznał swoją największą miłość, George Sand (Aurorę Dudevant). Pisarka początkowo nie była nim zachwycona, lecz w końcu postanowiła go zdobyć. Chopin zakochał się w niej bez pamięci. Jak twierdzili niektórzy, była to z jej strony miłość zaborcza. Ich uczucie było przez lata tematem plotek i domysłów. Sama George Sand niejednokrotnie nie wypowiadała się o Chopinie zbyt dobrze, a jej wspomnienia na temat kompozytora krytykował sam Franciszek Liszt uznając za niezgodne z prawdą.

Niemniej Chopin i Sand spędzili wspólnie burzliwych 9 lat. Ona opiekowała się Chopinem, kiedy ten zaczął poważnie chorować, wspierała jego twórczość. Ich zerwanie nastąpiło z powodu sprawy rodzinnej. Córka Sand, Solange chciała bowiem poślubić rzeźbiarza Augusta Clésingera, na co matka nie chciała się zgodzić. Chopin stanął po stronie przybranej pasierbicy, co miało rozwścieczyć Sand, która zaprzestała kontaktów z Chopinem.

Rozstanie bardzo źle wpłynęło na zdrowie Fryderyka Chopina, który od lat borykał się z różnymi dolegliwościami. Chorował na gruźlicę lub mukowiscydozę. 17 października 1849 roku Fryderyk Chopin zmarł. Miał zaledwie 39 lat.

Albert i Wiktoria

Franz Xaver Winterhalter , Królowa Wiktoria i książę Albert z dziećmi

Choć Albert był „zaledwie” księciem-małżonkiem swej słynnej żony, to nigdy nie czynił jej z tego powodów wyrzutów. Być może właśnie dlatego – iż potrafił znaleźć dla siebie miejsce na brytyjskim dworze bez zbędnego wywyższania się – spowodowało, że tak znacząco wpisał się w historię Anglii, a jednocześnie tak dobrze zapisał się w pamięci Brytyjczyków.

Królowa Wiktoria została koronowana w 1838 roku mając 19 lat. Ślub z Albertem odbył się dwa lata później. Para znała się już wcześniej, ale nie przypadła sobie do gustu. Wiktoria zakochała się w Albercie, kiedy ujrzała go ponownie już w czasie, kiedy była królową.

Wiktoria i Albert tworzyli od początku bardzo zgrany zespół. Albert znał swoje miejsce, zawsze doradzał żonie „z tylnego siedzenia”, nigdy nie żądał zaszczytów wyłącznie dla siebie. Niestety ich szczęście nie trwało zbyt długo. Byli małżeństwem 21 lat. Albert zmarł w 1861 roku, a Wiktoria do końca swego długiego życia (zmarła w 1901 roku) nosiła żałobę. Po śmierci męża stała się innym człowiekiem i wraz z upływem lat coraz trudniej było się jej skupić na rządzeniu państwem.

Napoleon Bonaparte i Józefina de Beauharnais

Henri Frédéric Schopin , Rozwód Józefiny i Napoleona

Józefina poznała przyszłego cesarza Francuzów w 1795 roku. Ona była wdową, pochodziła z drobnej szlachty i znała doskonale francuskie elity, on był rewolucyjnym generałem. Napoleon uznał, że ślub z Józefiną podniesie jego status społeczny – pochodził z Korsyki (wówczas nazywał się jeszcze Buonaparte) i nie cieszył się specjalnymi względami na paryskich salonach. Ślub Napoleona i Józefiny odbył się w 1796 roku. W 1804, kiedy Napoleon został cesarzem Francuzów, Józefina również została koronowana.

Choć był to związek pod wieloma względami szczęśliwy, Józefina nie mogła już dać Napoleonowi dziedzica. Z tego powodu cesarz postanowił się z nią rozwieść. Rozwód nastąpił w 1809 roku. Niedługo później Napoleon poślubił arcyksiężniczkę Marię Ludwikę Habsburg, z którą miał syna, lecz z Józefiną wciąż utrzymywał przyjacielskie relacje. Po abdykacji Napoleona, Józefina nadal mieszkała w Paryżu. Zmarła w 1814 roku na zapalenie płuc.