W czasach istnienia Związku Sowieckiego Radio Wolna Europa urosło do rangi symbolu. Dla milionów ludzi rozgłośnia ta była jedyną szansą na poznanie prawdy o wydarzeniach, jakie rozgrywały się na świecie i w samym ZSRS. Słuchanie Radia Wolna Europa było wyrazem oporu wobec komunistycznych władz i brakiem zgody na propagandę, jaką każdego dnia komuniści karmili mieszkańców podbitych przez siebie krajów.
Powstanie Radia Wolna Europa
Radio Wolna Europa (ang. Radio Free Europe, Radio Liberty) to amerykańska rozgłośnia radiowa, która powstała w 1949 roku w Nowym Jorku. Siedziba radia mieściła się w Monachium przy Oettingenstr. 67
Do 1972 roku Radio Wolna Europa finansowane było ze środków CIA, a później przez Kongres Stanów Zjednoczonych. Celem powstałej rozgłośni było nadawania programów skierowanych do mieszkańców bloku wschodniego, zależnych jedynie od ocenzurowanych i propagandowych treści, jakie przekazywały im władze komunistyczne.
Radio Wolna Europa było regularnie zagłuszane przez służby bezpieczeństwa poszczególnych krajów za żelazną kurtyną. Jak mówił po latach Jan Nowak-Jeziorański (pierwszy dyrektor Rozgłośni Polskiej RWE), koszty zagłuszania przekraczały trzykrotnie koszty nadawania, a nawet pomimo tych starań nie zdołano zagłuszyć wszystkich audycji. „Zagłuszarki” pracowały we wszystkich krajach tzw. demokracji ludowej aż do 1988 roku. O brak dostępu do audycji Radia Wolna Europa dbano zwłaszcza w 1968 roku, podczas inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.
Słuchanie RWE wiązało się z wielkim ryzykiem. W latach 50. groziła za to kara więzienia (oficjalnie za „szerzenie wrogiej propagandy”). Komuniści robili wiele, aby zlikwidować problem, jaki stanowiła rozgłośnia. Dokonywano zamachów na pracowników RWE, kilka osób zostało zamordowanych. 21 lutego 1981 roku część budynku, gdzie mieściła się rozgłośnia, została wysadzona w powietrze w ataku terrorystycznym. Zamach zlecił najprawdopodobniej rumuński przywódca Nicolae Ceaușescu.
Radio Wolna Europa wciąż nadaje. Wciąż także nie wszystkim się to podoba. Zagłuszane są m.in. audycje nadawane do Iranu.
W latach 90. Radio Wolna Europa zostało przeniesione z Monachium do Pragi. Tam zaczęto prowadzić audycje w kolejnych językach. Programy zaczęły być nadawane np. w Afganistanie, Iraku, krajach Kaukazu. Największym serwisem RWE jest serwis prowadzony w języku rosyjskim.
Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa
Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa zaczęła nadawać 3 maja 1952 roku. Istniała ona do 1994 roku. Pierwszym dyrektorem został Jan Nowak-Jeziorański. W okresie PRL było to – pomimo nieustannego zagłuszania – najczęściej słuchane radio.
Programy w języku polskim były nagrywane w studiu w Nowym Jorku, a następnie wysyłane pocztą lotniczą do Niemiec i nadawane z anteny pod Frankfurtem. Rozgłośnia Polska RWE nadawała m.in. programy informacyjne, przeglądy prasy polskiej i emigracyjnej, audycje ekonomiczne, programy rolnicze, kulturalne i religijne.
Rozgłośnia Polska zakończyła swą działalność oficjalnie 30 czerwca 1994 roku w Warszawie.
Archiwa dźwiękowe Rozgłośni Polskiej RWE zostały zdeponowane w Narodowym Archiwum Cyfrowym. Wiele z nich eksponowanych jest na stronie internetowej Polskiego Radia, w specjalnym serwisie pod nazwą „Radia Wolności”.