Aleksander Kamiński znany jest przede wszystkim jako autor „Kamieni na szaniec”, opartej na faktach książki opowiadającej o drugowojennych losach członków Szarych Szeregów.
Harcerstwo
Aleksander Kamiński urodził się 28 stycznia 1903 roku w Warszawie. Jego rodzicami byli Jan Kamiński i Petronela Kaźmierczak. Rodzina mieszkała w Warszawie, a później m.in. w Kijowie i Humaniu. Ojciec rodziny zmarł, kiedy Aleksander miał zaledwie siedem lat. Od 1916 roku Kamiński pracował jako goniec w banku. Dwa lata później wstąpił do. Męskiej Drużyny Skautowej im. Tadeusza Kościuszki w Humaniu, gdzie rozwijał swoje zainteresowania ruchem skautowym i przeszedł całą skautową hierarchię.
W 1921 roku Kamiński zamieszkał w Warszawie, gdzie ukończył szkołę średnią. Studiował później na Uniwersytecie Warszawskim (historię i archeologię). Kamiński, ze względu na trudną sytuację rodziny, jednocześnie cały czas pracował, m.in. jako wychowawca, a później kierownik w bursie oraz nauczyciel historii.
30 czerwca 1924 roku Kamiński został mianowany podharcmistrzem, co od 1927 roku, po zmianie stopni harcerskich, oznaczało harcmistrza. Od 1923 roku był drużynowym I Pruszkowskiej Drużyny Harcerzy im. Stefana Czarnieckiego i III Pruszkowskiej Drużyny Harcerzy im. Tomasza Zana. Od 1925 roku był komendantem hufca w Pruszkowie, a od jesieni 1928 roku do grudnia 1929 roku komendantem Chorągwi Mazowieckiej ZHP.
Aleksander Kamiński był ponadto twórcą metodyki zuchowej, którą stworzył przy współpracy z Jadwigą Zwolakowską. Od września 1937 roku był kierownikiem Wydziału Zuchów w Głównej Kwaterze Harcerzy.
II wojna światowa
12 września 1939 roku Aleksander Kamiński dotarł do Warszawy, gdzie został włączony w skład Komendy Pogotowia Harcerzy. Po kapitulacji stolicy zajmował się domem dziecka dla najmłodszych, którzy stracili rodziny w wyniku działań wojennych. Od października 1939 roku działał w konspiracji. Należał do Szarych Szeregów i Służby Zwycięstwu Polski. Był inicjatorem utworzenia i redaktorem najważniejszego pisma wydawanego przez polskie Podziemie, czyli „Biuletynu Informacyjnego”. Publikował także na łamach „Przeglądu Propagandowego”. Zajmował się ponadto organizacją zakazanych przez Niemców przedstawień i występów polskich artystów. Od wiosny 1942 roku działał w Komisji Propagandy (KOPR) Komendy Okręgu Warszawa Armii Krajowej. Od 1941 roku, aż do wybuchu Powstania Warszawskiego, pracował też w kontrwywiadzie ZWZ-AK.
Kamiński był także twórcą koncepcji „małego sabotażu”, a później komendantem głównym Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. W 1943 roku wydał po raz pierwszy swoją najsłynniejszą książkę „Kamienie na szaniec”, którą napisał pod wpływem opowieści Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”.
Kamiński oskarżany był przez niektórych członków NSZ o „żydofilstwo”. Podejrzewano go też o sympatie lewicowe. Kamiński faktycznie utrzymywał kontakty z członkami Żydowskiej Organizacji Bojowej, m.in. z Markiem Edelmanem, ale pozostał wierny AK. W konspiracji działał do upadku Powstania Warszawskiego.
„Nowa” Polska
Po zakończeniu wojny Kamiński zamieszkał w Łodzi i zaczął pracować na Uniwersytecie Łódzkim. W 1947 roku uzyskał stopień doktora filozofii. Wciąż działał w środowisku harcerskim. Od stycznia 1946 był członkiem Komisji Ideologicznej i Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego, a od marca tego samego roku – II wiceprzewodniczącym ZHP. Stanowiska tego pozbawiono go z przyczyn ideologicznych, a w 1949 w ogóle usunięto z ZHP. Rok później pozbawiono go też pracy na Uniwersytecie Łódzkim. Jednocześnie książki Kamińskiego zostały objęte cenzurą i wycofano je z obiegu.
Do „łask” Kamiński wrócił w czasie tzw. gomułkowskiej odwilży, po śmierci Stalina. W 1956 roku powrócił na krótko do pracy w harcerstwie, lecz musiał porzucić tę aktywność z ppwodu nacisków władz PRL, które zmierzały do podporządkowania ruchu harcerskiego partii. W 1958 roku Kamiński ponownie zaczął pracować na UŁ. Kierował tam m.in. Katedrą Pedagogiki Społecznej.
W 1973 roku, po przejściu na emeryturę, wrócił do Warszawy. Aleksander Kamiński zmarł 15 marca 1978 roku. Pochowany został na Powązkach w kwaterze Harcerskiego Batalionu Armii Krajowej „Zośka”. Spoczął obok „Rudego”, „Alka” i „Zośki”. W 1991 roku nadany został mu przez Jad Waszem tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, a w 2008 roku przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego, Kamiński odznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Czytaj też:
Krzysztof Kamil Baczyński. Symbol "Kolumbów" zginął w Powstaniu WarszawskimCzytaj też:
"Zagram hymn Polski. I proszę wstać!". Artur Rubinstein. Z Polską w sercuCzytaj też:
QUIZ: Połącz tytuł lektury z jej autorem. Pamiętasz je wszystkie?