Zajęcie Jugosławii przez siły niemiecko-włoskie miało daleko idące implikacje dla zamieszkujących ją narodów. Niektóre, jak np. Chorwaci, podjęły próbę zbudowania własnych struktur państwowych. Podobnie, tylko z gorszym efektem, postąpili Czarnogórcy. Terytorium Czarnogóry zostało zajęte przez Włochów i to im przypadło w udziale sprawowanie nad nim kontroli. Część separatystycznie nastawionych działaczy Partii Czarnogórskiej – nazywanej czasami nieformalnie Czarnogórską Partią Federalistyczną – funkcjonującej w okresie międzywojennym w Królestwie Jugosławii przystąpiła do tworzenia niepodległego państwa.

Pierwszym krokiem było powołanie do życia 17 kwietnia 1941 r., a więc w dniu wkroczenia włoskiej armii do Cetyni, jednego z głównych miast czarnogórskich, Komitetu Wyzwolenia Czarnogóry, z którego dwa później wyłonił się 13-osobowy Tymczasowy Komitet Administracyjny Czarnogóry. Na jego czele stanęli Jovo Popović i Dušan Vučinić. Komitet wyraził publicznie wdzięczność Włochom za wyzwolenie Czarnogóry z rąk jugosłowiańskich okupantów. Jednak oczekiwania jego działaczy związane z przekształceniem komitetu w rodzaj rządu tymczasowego się nie ziściły, ponieważ Komisarz Cywilny (potem Wysoki Komisarz) Serafino Mazzolinii 5 maja 1941 r. rozwiązał komitet. Członkowie tego ciała zostali następnie powołani do utworzonej przez Włochów Rady Doradczej Czarnogóry.

Książęca odmowa

Polityka Włoch wobec Czarnogóry od początku wiązała się z dylematem: czy anektować okupowane terytoria czy też utworzyć na nich niezależny, aczkolwiek przychylny Rzymowi, ośrodek państwowy. Początkowo zdecydowano się na pierwszą opcję, opartą na korzystnym dla Królestwa Italii wariancie dynastycznym. Władcą niepodległej Czarnogóry miał zostać Michał Petrović-Njegoš, wnuk Mikołaja I (od 1860 r. księcia, a potem od 1910 r. króla Czarnogóry), którego córka Helena była żoną panującego we Włoszech Wiktora Emanuela III. Książę Michał, który zrzekł się pretensji do tronu, akceptując jednocześnie włączenie Czarnogóry do Królestwa SHS, odrzucił złożoną mu ofertę wstąpienia na tron (a był wówczas internowany przez władze III Rzeszy). Tymczasem pod patronatem Włochów 12 lipca 1941 r. odbyły się obrady 65-osobowego Zgromadzenia Narodowego Czarnogóry. Gremium przegłosowało unieważnienie integracji Czarnogóry z Jugosławią oraz ogłosiło restytucję Królestwa Czarnogóry. Jednym z głównych twórców tych dokumentów był Sekula Drljević, polityk reprezentujący najbardziej radykalne skrzydło w Partii Czarnogórskiej, pragnący wykorzystać włoską protekcję do odbudowania państwa. Problem polegał na tym, że skupiało ono głównie intelektualistów, którzy nie mieli zbyt dużego poparcia w samej partii, nie mówiąc już o społeczeństwie.