Powstanie sejneńskie to jedno ze zwycięskich polskich powstań. Mało kto o nim jednak pamięta. Przypomnijmy zatem najważniejsze wydarzenia sprzed 106 lat.
Sporna granica
Po pierwszej wojnie światowej w regionie Suwalszczyzny, zajętym wcześniej przez Niemców, zarówno polskie, jak i litewskie władze zaczęły przejmować kontrolę nad zwalnianymi obszarami. 26 lipca 1919 roku Rada Najwyższa Ententy wytyczyła granicę demarkacyjną zwaną linią Focha, pozostawiając większą część Suwalszczyzny Polsce. Sejny jednak, mimo że po polskiej stronie, znajdowały się nadal pod litewską administracją.
Sytuacja zaogniła się, gdy premier Litwy Mykolas Sleževičius przybył do Sejn i nawoływał mieszkańców do oporu, mobilizując ich do obrony „siekierami, widłami i kosami”. 16 sierpnia 1919 roku dowództwo suwalskiego okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej pod wodzą por. Adama Rudnickiego i ppor. Wacława Zawadzkiego podjęło decyzję o wybuchu powstania.
Powstanie sejneńskie
W nocy z 22 na 23 sierpnia 1919 roku Polacy rozpoczęli powstanie sejneńskie. O godzinie 3:00 rano powstańcy uderzyli na Sejny. Oddziały POW liczące około 900–1200 osób obejmowały pięć kompanii piechoty i szwadron kawalerii. Litwini dysponowali około 1200 żołnierzami piechoty i 120 ułanami.
Działania rozpoczęła kompania podchorążego Łankiewicza, która rozbroiła litewską załogę w Krasnopolach, biorąc około 40 jeńców, . Oddział ruszył następnie w stronę Sejn, zajmując po drodze kolejne strategiczne punkty. Wkrótce POW opanowała całe Sejny oraz otaczające je miejscowości.
Litwini odpowiedzieli kontratakiem. W wyniku zaciętych walk ppor. Zawadzki poległ, a powstańcy chwilowo utracili Sejny. Po reorganizacji i przybyciu polskich posiłków z Krasnopola, powstańcy odbili miasto około godziny 11:00, 24 sierpnia.
Ostatni atak litewski odbył się 28 sierpnia, jednak został on skutecznie odparty dzięki współpracy POW z batalionem 41. Pułku Piechoty. Litwini wycofali się za linię Focha, co zakończyło starcia. Powstanie sejneńskie zakończyło się sukcesem.
Dzięki dobrej organizacji polskich powstańców Sejny zostały przyłączone w granice Rzeczypospolitej. Konflikt ten pogłębił jednak napięcia między Polską a Litwą. Zryw powstańczy pokrzyżował ponadto plany przeprowadzenia zamachu stanu w Wilnie, który przygotowywał Józef Piłsudski wraz z POW, chcąc ulokować na Litwie bardziej propolski rząd.
W kolejnych miesiącach Litwini nasili działania przeciw polskim aktywistom, co doprowadziło do aresztowań i rozpadu POW na Litwie.
Czytaj też:
Dlaczego wybuchło Powstanie Warszawskie?Czytaj też:
O polskość Śląska. Pierwsze powstanieCzytaj też:
Jedyna taka akcja w czasie wojny. Powstańcy dokonali niemożliwego