5 czerwca 1963 roku brytyjski sekretarz wojny John Profumo zrezygnował ze stanowiska po ujawnieniu, że skłamał w Izbie Gmin na temat swojego romansu z Christine Keeler. Ten romans obalił jego karierę, ale też zachwiał zaufaniem do premiera Harolda Macmillana.
John Profumo był politykiem Partii Konserwatywnej, został mianowanym sekretarzem wojny w 1960 roku. Choć jego stanowisko nie należało do najwyższych rangą w gabinecie, Profumo uważany był za polityka o dużym potencjale. Jego żoną była aktorka Valerie Hobson. Oboje prowadzili bogate życie towarzyskie.
Keeler
W lipcu 1961 roku Profumo poznał 19-letnią Christine Keeler – modelkę i tzw. showgirl. Stało się to na przyjęciu w posiadłości Cliveden należącej do lorda Astora. Dziewczyna była tam gościem Stephena Warda, artysty obracającego wśród ówczesnej brytyjskiej elity. To Ward wprowadził Keeler w świat wpływowych mężczyzn i zachęcał ją do relacji, również seksualnych, z jego bogatymi przyjaciółmi, wśród których pojawiali się zresztą nie tylko Brytyjczycy, ale także ludzi innych narodowości, w tym dyplomaci sowieccy urzędujący w Londynie.
Niebawem Keeler nawiązała romans zarówno z Johnem Profumo, jak i z Jewgienijem Iwanowem – sowieckim attaché morskim w Londynie, podejrzewanym przez MI5 o działalność szpiegowską. Do intymnych spotkań Keeler z różnymi mężczyznami dochodziło niejednokrotnie w mieszkaniu Warda.
Profumo zakończył relację z Keeler jeszcze przed końcem 1961 roku. Sprawa jego romansu wyszła na jaw dopiero dwa lata później. W 1963 roku bowiem, były kochanek Keeler, Johnny Edgecombe, oddał strzały w kierunku mieszkania Warda po tym, jak Keeler odmówiła mu wstępu. Incydent ten zwrócił uwagę prasy, a na jaw zaczęły wychodzić szczegóły z życia modelki.
Początek końca kariery i rządu
W marcu 1963 roku sprawę Keeler i jej dziwnych relacji z różnymi mężczyznami, w tym z Johnem Profumo, poruszył w parlamencie poseł Partii Pracy George Wigg, sugerując, że relacja sekretarza wojny z showgirl może mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa państwa. Choć służby wywiadowcze nie znalazły dowodów na naruszenie tajemnic państwowych, Profumo został zmuszony do zajęcia stanowiska. 22 marca stanowczo zaprzeczył wszelkim oskarżeniom, zapewniając, że jego znajomość z Keeler była całkowicie niewinna. Groził nawet pozwami o zniesławienie wobec tych, którzy powielą oskarżenia.
Jego wystąpienie na pewien czas uśmierzyło kryzys, jednak w maju 1963 roku rozpoczął się proces Stephena Warda, oskarżonego o czerpanie korzyści z prostytucji. W jego trakcie Keeler zeznała pod przysięgą, że miała romans z Profumo. Wobec rosnącego nacisku opinii publicznej i mediów, Profumo, który przebywał na urlopie we Włoszech, wrócił do kraju i na początku czerwca przyznał w Izbie Gmin, że jego wcześniejsze oświadczenie było kłamstwem. Następnego dnia, 5 czerwca, złożył dymisję.
Upadek politycznej kariery Johna Profumo miał daleko idące konsekwencje polityczne. Premier Macmillan został oskarżony o nieudolność i oderwanie od rzeczywistości. W październiku 1963 roku, pod naciskiem partii, sam ustąpił ze stanowiska. Zastąpił go Alec Douglas-Home, jednak w wyborach w 1964 roku Partia Konserwatywna i tak przegrała wybory, a władzę przejęła Partia Pracy pod przywództwem Harolda Wilsona.
Dalsze losy bohaterów afery były dramatyczne. Stephen Ward został skazany za czerpanie dochodów z nielegalnych źródeł. Niedługo później, po nieudanej próbie samobójczej, zapadł w śpiączkę i zmarł, nie odzyskawszy przytomności. Christine Keeler została skazana za krzywoprzysięstwo i trafiła do więzienia pod koniec 1963 roku. John Profumo całkowicie wycofał się z polityki, poświęcając resztę życia działalności charytatywnej w ubogiej dzielnicy East End w Londynie. W 1975 roku został odznaczony przez królową Elżbietę II Orderem Imperium Brytyjskiego za swoje zasługi społeczne.
Czytaj też:
Reaganowskie "imperium zła". Czy dla USA to wciąż aktualna doktryna?Czytaj też:
O krok od III wojny. Amerykański samolot szpiegowski zestrzelonyCzytaj też:
Pożary serc piłsudczyków