Madonna Łokietkowa to jedna z najbardziej niezwykłych figur ukazujących Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Zarówno Maryja, jak mały Pan Jezus są uśmiechnięci. To bardzo nietypowy sposób ukazania Boga i Jego Matki. Takich „uśmiechniętych” przedstawień jest zaledwie kilka na całym świecie.
Madonna z Wiślicy
Madonna Łokietkowa jest figurą romańską, choć widać w niej już wpływy sztuki wczesnogotyckiej. Płaskorzeźba Madonny z Dzieciątkiem znajduje się z bazylice Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Wiślicy. Nie wiadomo dokładnie, jak wiele lat ma figura, lecz z pewnością więcej, niż 800. Przez tyle wieków figura Madonny z Wiślicy otoczona jest kultem. Modliło się przy niej wielu polskich książąt i królów.
Do Wiślicy płaskorzeźba została sprowadzona pod koniec XIII wieku (choć tradycja mówi, że nastąpiło to nawet 300 lat wcześniej). Przed obliczem Madonny modlił się Władysław Łokietek, który w czasie walk o Kraków i zjednoczenie polskich ziem, przebywał w Wiślicy. Według przekazów miał wówczas prosić Matkę Bożą o radę i pomoc. Pewnego dnia, w czasie czuwania, usłyszał od Maryi: „Władysławie, wstań, nie bój się, ja będę ci towarzyszyć, idź z tą siłą i zwyciężaj”. Po tym wydarzeniu książę Władysław ruszył do dalszej walki. Ostatecznie zaś zjednoczył wiele ziem i zyskał królewską koronę, budując podwaliny pod przyszłą potęgę Polski i rządy swego syna Kazimierza Wielkiego.
Władysław Łokietek nie zapomniał komu zawdzięczał swoje sukcesy. W kolejnych latach wracał do wiślickiej Madonny, aby powierzać Jej swoje sprawy i troski. Po nim czynili to kolejni władcy.
Wiślica
Wiślica była ważnym ośrodkiem religijnym od zarania państwa polskiego. Już w X wieku władcy plemienia Wiślan, którzy na terenie Wiślicy mieli gród, przyjęli chrzest. Po zjednoczeniu części dzisiejszych ziem polskich przez księcia Polan, w Wiślicy wybudowano także kościół (jego pozostałości odkryto w 1958 roku w czasie badań archeologicznych).
Czasy świetności Wiślicy przypadają na okres rządów księcia Kazimierza Sprawiedliwego. Powstały tam wtedy liczne budowle, w tym kolegiata i zamek. Pomyślny rozwój Wiślicy trwał aż do pierwszej połowy XIII wieku i najazdu mongolskiego na Polskę. Ponowny rozkwit Wiślica przeżywała za panowania królów Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego.
W Wiślicy w 1347 roku Kazimierz Wielki wydał statuty wiślickie, które były jednymi z pierwszych w Polsce regulacji prawnych. 20 lat wcześniej, w 1326 roku Wiślica otrzymała prawa miejskie. Wzniesiono wówczas mury obronne, rozbudowano zamek, a także, w latach 1352-1370, wybudowano nową świątynię – kolegiatę pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Jej upiększeniem zajął się z kolei jeden z następnych władców, Władysław Jagiełło. On także, wraz z małżonką królową Jadwigą często odwiedzali Wiślicę oraz modlili się przed słynną już wówczas w całej Polsce, uśmiechniętą figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Wiślicka świątynia uległa z biegiem lat wielu modernizacjom. Przebudowywano ją m.in. w XVI i XIX wieku. W wyniku dużych zniszczeń po I wojnie światowej renowacją kolegiaty zajmował się rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, prof. Adolf Szyszko-Bohusz. W 1966 roku Wiślica była jednym z najważniejszych miejsc na mapie obchodów tysiąclecia chrztu Polski. W tym samym roku, 17 sierpnia, prymas Stefan Wyszyński, przy udziale Karola Wojtyły, dokonał koronacji Madonny Łokietkowej. Do Wiślicy wiele razy wracał później kardynał Wyszyński oraz przyszły papież Jan Paweł II.
Czytaj też:
Maryja na obrazach świata. Najciekawsze wizerunki Matki BożejCzytaj też:
Skandal na Jasnej Górze. Kradzież korony i sukni Matki Bożej CzęstochowskiejCzytaj też:
Jadwiga kaliska. Żona Łokietka sama prowadziła politykę i broniła Wawelu