Bolesław Rogatka był ogromnym miłośnikiem rycerskiego życia. To właśnie z jego inicjatywy odbył się pierwszy turniej rycerski na terenie Polski. Miało to miejsce 24 lutego 1243 roku w Lwówku. Od tamtej pory w księstwie rządzonym przez Rogatkę (m.in. w samej Legnicy) takie wydarzenia odbywały się regularnie. Brał w nich udział także książę Bolesław, którego umiejętności nie odstawały wcale od zdolności, jakie prezentowali inni rycerze. Turnieje organizowane przez Rogatkę przyciągały znamienitych rycerzy z wielu części Europy i były słynne na kontynencie. Książę, prócz turniejów, lubował się także z muzyce i poezji rycerskiej. W licznych podróżach towarzyszył mu jego ulubiony pieśniarz, Surian.

Walka o ojcowiznę

Bolesław Rogatka urodził się między 1220 a 1225 rokiem. W literaturze znany jest też pod innymi przydomkami, jako Bolesław Łysy lub Cudaczny. Jego ojcem był Henryk Pobożny, zaś matką Anna z czeskiego rodu Przemyślidów.

Ojciec Bolesława zginął w 1241 roku, zabity podczas najazdu Tatarów i oblężenia Legnicy. Po jego śmierci rządy nad Śląskiem, częścią Wielkopolski i Krakowem objął Bolesław – początkowo rządził z pomocą swej matki, lecz jeszcze w tym samym roku zaczął władać samodzielnie. Sytuacja we władztwie Bolesława nie była prosta. Po mongolskim najeździe ziemie były spustoszone, a wiele wiosek zniszczonych. Śmierć Henryka Pobożnego postanowili ponadto wykorzystać Konrad Mazowiecki, który zażądał oddania mu Krakowa, a także Przemysł I oraz Bolesław Pobożny (synowie Władysława Odonica), którzy chcieli zająć wielkopolskie ziemie Rogatki. Kraków został utracony niemal od razu. Walki o Wielkopolskę trwały zaś do 1247 roku, jednak Rogatka musiał ostatecznie zrezygnować także z tego obszaru.

Od 1242 roku trudności piętrzyły się także w najbliższym otoczeniu Bolesława Rogatki. Jego młodsi bracia coraz głośniej zaczęli domagać się wydzielenia im własnych księstewek. Rogatka nie chciał dopuścić do podziału reszty ziem, które zostały po ojcu. Wobec jego oporu, bracia doprowadzili do jego pojmania i uwięzienia. Dopóki Rogatka nie zmieniłby zdania w kwestii rządów swoich braci, miał nie opuszczać legnickiej wieży.

Bolesław Rogatka podobno mocno przeżył cios zadany przez braci i do końca życia pozostał wobec wszystkich bardzo nieufny. W końcu zgodził się dopuścić swojego brata Henryka III Białego jako współrządzącego ziemiami śląskimi. W 1248 roku podzielił zaś księstwo śląskie na dwie części: wrocławską oraz legnicko-głogowsko-lubuską. Rogatka, jako swą „dzielnicę”, wybrał drugą z wymienionych ziem, lecz wciąż nie porzucał marzeń o władaniu Wrocławiem. Do ponownej konfrontacji z Henrykiem musiało w końcu dojść.

Bolesław Rogatka liczył na pomoc rodziny swej żony, którą była Jadwiga, córka hrabiego Anhaltu Henryka I. W zamian za przysłanie wojsk zaciężnych Rogatka musiał jednak zrzec się połowy ziemi lubuskiej, którą dostał arcybiskup Magdeburga. Nieporozumienia między Rogatką a Henrykiem III Białym wzbierały na sile. Jednocześnie, w 1249 roku na horyzoncie pojawił się następny „problem”, czyli kolejny z braci, Konrad, który także chciał otrzymać swoją dzielnicę. Konrad, otrzymawszy wsparcie od książąt wielkopolskich oraz sprzymierzony z Henrykiem III, ruszył na ziemie należące do Bolesława. Do starcia między braćmi doszło w 1251 roku. Rogatka przegrał i został zmuszony do oddania Konradowi ziemi głogowskiej. Z rozległych niegdyś posiadłości, pozostała mu wyłącznie ziemia legnicka.

Problemy z Niemcami oraz wrocławskim biskupem

Pokładanie nadziei w niemieckich najemnikach przysłanych z polecenia teścia zemściło się z czasem na Bolesławie. Niemieccy rycerze poczynali sobie na ziemiach Rogatki coraz śmielej, wyrastając z czasem na udzielnych władców. Chcąc się ich pozbyć Rogatka zwrócił się o pomoc do swojego brata Henryka, z którym jeszcze do niedawna był skonfliktowany. W tej jednak sytuacji Henryk ruszył na pomoc Rogatce i wspólnie wyparli z ziemi legnickiej niemieckich wasali. W kolejnych latach bracia nie wchodzili już raczej w większe spory. Inaczej rzecz miała się w relacjach Rogatka – Konrad. Z drugim z braci Bolesław Rogatka pozostał skonfliktowany do końca życia. W czasie ich wieloletniego zatargu Bolesław został nawet dwa razy porwany i uwięziony przez brata.

Przez wiele lat Bolesław Rogatka był ponadto skonfliktowany z biskupem wrocławskim, Pełką. Rogatka miał za złe hierarsze, że ten wspierał zawsze jego młodszych braci, a ponadto, że tuż po polskiej klęsce pod Legnicą, biskup zagarnął część śląskich ziem. Gwałtowny charakter Bolesława Rogatki oraz jego walka z przywilejami, jakie miał Pełka sprawiły, że książę został aż trzy razy wyklęty przez biskupa, który wzywał nawet do krucjaty przeciwko legnickiemu księciu. Konflikt zaostrzył się w drugiej połowie lat 50. XIII wieku, kiedy Bolesław Rogatka uwięził biskupa Pełkę i przez kolejne miesiące trzymał go z bardzo złych warunkach na zamku Wleń, a później na zamku w Legnicy. Spór został zażegnany dopiero w 1261 roku dzięki interwencji braci Bolesława Rogatki, którzy skłonili go do ukorzenia się przed biskupem, który przywrócił księcia do łask.

Jaki ojciec taki syn?

Awanturniczą politykę Bolesława Rogatki kontynuował także jego syn, Henryk V Brzuchaty, który otrzymał od ojca ziemię jaworską. Ojciec i syn w 1277 roku porozumieli się z królem rzymskim Rudolfem I Habsburgiem. Przeciwko nim stanęli, sprzymierzeni z czeskim królem Przemysłem Ottokarem II, książęta wrocławscy. Rogatka, aby zmusić „wrocławskich” do oddania mu kawałka dzielnicy, porwał swojego bratanka (syna Henryka Białego), Henryka IV Probusa.

Wkrótce obie strony (24 lutego 1277) starły się w bitwie pod Stolcem. Zwycięskie okazały się siły Rogatki dowodzone, de facto, przez Henryka Brzuchatego. Książę Henryk IV odzyskał wkrótce wolność, ale Rogatka przejął w zamian część ziemi wrocławskiej.

Bolesław Rogatka od najmłodszych lat prowadził nieustanne walki o ziemie po zabitym ojcu. Odznaczał się gwałtownością i trudnym charakterem, lecz z pewnością był postacią ciekawą, która mocno wyróżniała się spośród licznych piastowskich książąt w okresie rozbicia dzielnicowego. Bolesław Rogatka zmarł 26 grudnia 1278 roku. Pochowano go w kościele dominikanów w Legnicy.

Żonami Rogatki były Jadwiga z Anhaltu, z którą doczekał się siedmiorga dzieci, a po jej śmierci, Eufemia z Trzebnicy, z którą miał jedną córkę. Istnienie kochanki lub też, jak niektórzy podawali, trzeciej żony Rogatki, Zofii Doren jest kwestionowane.

Czytaj też:
Epicka podróż polskiego mnicha. Dlaczego tak mało osób go zna?Czytaj też:
Bitwa pod Legnicą. Polska wobec nawały MongołówCzytaj też:
Zjazd w Gąsawie i walka Piastów. Scenariusz lepszy, niż "Gra o tron"