Bitwa pod Płowcami. Zapobiegła rozbiorowi Polski?

Bitwa pod Płowcami. Zapobiegła rozbiorowi Polski?

Dodano: 
Władysław Łokietek po bitwie pod Płowcami (ilustracja z  Albumu jubileuszowego Grunwald , Warszawa 1910)
Władysław Łokietek po bitwie pod Płowcami (ilustracja z Albumu jubileuszowego Grunwald , Warszawa 1910) Źródło: Wikimedia Commons
Bitwa pod Płowcami to znane starcie polsko-krzyżackie, choć nie zakończyło się wielkim sukcesem militarnym. Miała ona jednak duże znaczenie strategiczne dla wciąż słabego, jednoczącego się po rozbiciu dzielnicowym państwa polskiego.

Bitwa pod Płowcami rozegrana została w dniu 27 września 1331 roku. Wojska króla Władysława Łokietka pokonały siły krzyżackie. Zwycięstwo pod Płowcami udaremniło dalszy marsz Krzyżaków i znacząco podniosło morale mieszkańców ziem nękanym przez Zakon.

Przeciwko Polsce

Krzyżacy zawiązali sojusz z Czechami przeciwko państwu Władysława Łokietka. Polska dopiero co zjednoczyła się pod jego panowaniem po długim okresie rozbicia dzielnicowego. Umacniające się państwo nie było na rękę ani Krzyżakom, ani Czechom, którzy postanowili wspólnie najechać polskie ziemie.

Wojciech Gerson,  Krzyżacy w Polsce (Branka krzyżacka)

26 września 1333 roku Krzyżacy, nie chcąc czekać na posiłki z Czech, które były opóźnione, ruszyli na Kujawy. Zdobyli Radziejów i szli w stronę Brześcia Kujawskiego. Armia Zakonu podzielona była na dwie części: większą częścią (około 4-5 tysięcy wojska) dowodził komtur ziemi chełmińskiej Otto von Lautenburg, natomiast mniejszą (2-3 tysiące żołnierzy) dowodził wielki marszałek Zakonu i późniejszy wielki mistrz – szczerze nieznoszący Polaków – Dietrich von Altenburg.

Władysław Łokietek szedł na czele polskich wojsk, liczących około 4 tysiące ludzi, tropiąc siły krzyżackie. 27 września za Radziejowem polski król natknął się na oddział Altenburga.

Pod Radziejowem i pod Płowcami

Bitwa pod Radziejowem rozpoczęła się około 9 rano. Niestety gęsta mgła utrudniała prowadzenie uderzenia. Polacy formowali szyki próbując zorientować się, gdzie znajduje się wróg i jak liczne są jego siły. To dało Krzyżakom czas na ustawienie obrony. Walki trwały kilka godzin. Polskie oddziały nacierały na wojska zakonne trzykrotnie. W pewnej chwili powalono zakonnika, który dzierżył chorągiew krzyżacką. To załamało upór reszty sił zakonnych. Polacy natarli jeszcze raz okrążając zdezorientowanych Krzyżaków. Większość ludzi z oddziału Altenburga zostało zabitych, a on sam, ciężko ranny, dostał się do niewoli. W starciu zginęło wielu dostojników Zakonu, w tym wielki komtur Otto von Bonsdorf, komtur elbląski Herman von Oettingen i komtur gdański Albert von Oer.

Polska w czasach Władysława Łokietka

Polski król Władysław Łokietek wiedział, że nie były to wszystkie wojska, jakie Krzyżacy wysłali na polskie ziemie. Postanowił ruszyć w pogoń za pozostałymi Krzyżakami, który zamierzali zająć Kujawy. W tym samym czasie niedobitki z oddziałów Altenburga dotarły do wojsk prowadzonych przez Lautenburga. Na wieść o porażce sił wielkiego marszałka, Lautenburg nakazał wojskom zawrócić i wyjść naprzeciw siłom Władysława Łokietka.

Tego samego dnia, 27 września 1333 roku po południu doszło do spotkania obydwu armii. Bitwa pod Płowcami rozpoczęła się. Bitwa toczyła się ze zmiennym szczęściem, jednak stopniowo to Polacy zdobywali przewagę. Do niewoli wzięto m.in. komtura golubskiego Eligera von Hohensteina, a komtur toruński Heinrich Rube zginął na polu bitwy. Bitwa pod Płowcami trwała kilka godzin, aż do zmierzchu. Kiedy nad polem bitwy zapadł wieczór, Krzyżakom udało się odbić część jeńców, w tym Dietricha von Altenburga. Wtedy polski król nakazał wycofanie polskich wojsk.

Bitwa pod Płowcami na obrazie Feliksa Sypniewskiego

Lautenberg także nakazał odwrót. Obawiając się, że Łokietek może kontynuować pościg kolejnego dnia, jeszcze pod osłoną nocy zdecydował o powrocie sił Zakonu do Torunia i przerwanie marszu na Brześć Kujawski.

Spośród Polaków, którzy dostali się do niewoli krzyżackiej zamordowano prawie wszystkich. Altenburg nakazał pozostawić przy życiu zaledwie 56 najcenniejszych ludzi. Według przekazów kronikarza Wiganda z Marburga, w bitwie pod Płowcami zginęło dokładnie 4187 ludzi, spośród których większość stanowili Krzyżacy.

Zwycięstwo Władysława Łokietka w bitwie pod Płowcami miało strategiczne znaczenie. Krzyżacy przerwali kampanię wojenną na Kujawach, a także nie zdołali połączyć się z wojskami czeskimi Jana Luksemburskiego, co uchroniło Polskę przed jeszcze poważniejszymi problemami.

Czytaj też:
Godny korony królów. Bolko II - Mały wielki książę
Czytaj też:
"Dzień ten spędzono w wielkiej radości i uciesze". Koronacja Kazimierza Wielkiego
Czytaj też:
QUIZ: Krzyżacy. Pobożni bracia czy rycerze bez honoru?

Opracowała: Anna Szczepańska
Źródło: DoRzeczy.pl