Aleksander Walewski urodził się 4 maja 1810 roku w Walewicach, w majątku swego „oficjalnego” ojca Anastazego Walewskiego. Jego matką była Maria Walewska z Łączyńskich. Choć wiadomo było, że Aleksander jest potomkiem Napoleona, Anastazy usynowił go i dał mu swoje nazwisko.
Maria i Napoleon
Maria Walewska, urodzona w 1786 roku, wyszła za mąż (za starszego od siebie o około 50 lat) Anastazego Walewskiego w 1804 roku. Pół roku później urodził się ich syn, Antoni Bazyli. Anastazy nie był raczej jego biologicznym ojcem, lecz nie ma na to pewnych dowodów.
Do pierwszego spotkania Marii Walewskiej i Napoleona Bonaparte doszło prawdopodobnie podczas balu na Zamku Królewskim w Warszawie w 1807 roku. Młoda Polka bardzo spodobała się cesarzowi Francuzów, który zapragnął mieć ją blisko siebie. Ich romans trwał – z dłuższymi przerwami – kilka lat, aż do wygnania Napoleona na Wyspę Świętej Heleny. W 1810 roku, po kilkumiesięcznym pobycie w Wiedniu, gdzie rezydował Napoleon, Maria Walewska urodziła syna, Aleksandra.
Napoleon nigdy oficjalnie nie uznał Aleksandra, lecz zarówno jego, jak Marię otoczył opieką. Jego metresa i syn zamieszkali w Paryżu, a Maria w roku 1812 wzięła rozwód z Anastazym.
Napoleon zabezpieczył przyszłość Aleksandra. Ustanowił dla niego roczną rentę w wysokości niemal 170 tysięcy franków w złocie i obdarzył dziedzicznym tytułem hrabiego cesarstwa oraz herbem (w polu czerwonym dolnym biała kolumna ukoronowana złotą gwiazdą), który był odmianą polskiego herbu Kolumna. Ponadto do jego nazwiska dodano przydomek Colonna.
Powstaniec i dyplomata
Aleksander Walewski został sam w wieku zaledwie 7 lat – w 1817 roku zmarła jego matka. Do Polski przywiózł Aleksandra brat matki, Teodor Łączyński. Potomek Napoleona zamieszkał w majątku Łączyńskich w Kiernozi.
W kolejnych latach Walewski studiował w Genewie, a w 1824 roku wrócił do Polski. Wkrótce uciekł jednak z kraju, kiedy okazało się, że wielki książę Konstanty Romanow chce go wcielić przymusowo do Korpusu Paziów jako swego adiutanta. Do Polski Walewski wrócił jeszcze w 1830 roku, po wybuchu powstania listopadowego, w którym wziął udział. Za swoje dokonania otrzymał wówczas Złoty Krzyż Virtuti Militari.
Pod koniec powstania został wysłany z poselstwem do Wielkiej Brytanii, gdzie miał negocjować pomoc Brytyjczyków dla walczących Polaków. Pomocy jednak żadnej nie otrzymano, a powstanie wkrótce upadło. Aleksander Walewski nie wrócił już do Polski. Z Londynu udał się do Paryża.
W 1833 roku otrzymał obywatelstwo francuskie, wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, a później do francuskiej armii. Służył m.in. w Algierii. W 1840 roku został wysłany przez króla Ludwika Filipa z pierwszą misją dyplomatyczną. Podróżował po całym świecie, od Europy, przez Afrykę do Ameryki Południowej.
Minister
W 1848 roku do władzy, najpierw jako prezydent, doszedł Karol Ludwik Napoleon Bonaparte, który jako cesarz (od 1852 roku) przyjął imię Napoleon III. Aleksander Walewski był jego kuzynem. Pod koniec lat 40. Aleksander został wysłany na swoją pierwszą placówkę dyplomatyczną w Wielkim Księstwie Toskanii. W kolejnych latach był ambasadorem Francji w Hiszpanii i Wielkiej Brytanii.
W 1855 roku Walewski objął tekę ministra spraw zagranicznych Cesarstwa Francji. To on podpisywał traktat pokojowy w Paryżu kończący wojnę krymską. Za swoje zasługi na polu dyplomatycznym został odznaczony Wielkim Krzyżem Legii Honorowej i został senatorem. Od 1863 roku był ministrem kultury i sztuki.
Pod koniec kariery politycznej Aleksander Walewski zakupił majątek Etiolles, gdzie planował osiąść na emeryturze. Jesienią 1868 roku wybrał się do Niemiec po zakup maszyn rolniczych. W czasie podróży niespodziewanie doznał ataku apopleksji. Aleksander Walewski zmarł 27 września 1868 roku w Strasburgu. Został pochowany na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.
Aleksander Walewski 1 grudnia 1831 w Londynie ożenił się z Katarzyną Karoliną Montagu. Miał z nią dwoje dzieci. Jego drugą żoną (Katarzyna zmarła w 1834 roku) została Maria Anna Aleksandra de Ricci, z którą miał czworo dzieci.
Czytaj też:
Napoleon i Aleksander I na tratwie, czyli pokój w Tylży na neutralnym gruncieCzytaj też:
Pożar Moskwy. Porażka Wielkiej Armii Napoleona. Jak Rosjanie zaskoczyli cesarza FrancuzówCzytaj też:
Bitwa nad Berezyną. Głód, zamarzanie żywcem i... taktyczne zwycięstwo