Zespół pamiątek i archiwaliów należących do Sokolnickiego i jego żony Ireny został w latach 70. wykupiony przez prywatnego tureckiego kolekcjonera Ottona Hermana Woebera. Od lat 90. trwały zabiegi polskich resortów – Kultury i Spraw Zagranicznych o odzyskanie pamiątek. Nabytek ma ogromne znaczenie dla lepszego poznania zarówno działalności samego Sokolnickiego, jak i dyplomacji II Rzeczypospolitej i polskiej emigracji. Dzięki współpracy Muzeum Historii Polski i Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Ankarze oraz wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego negocjacje zakończyły się sukcesem. Pomocy w transporcie pamiątek do kraju udzieliło Ministerstwo Obrony Narodowej.
Michał Sokolnicki (1880–1967) był historykiem, politykiem i dyplomatą. Urodzony w rodzinie ziemiańskiej, studiował w Paryżu w elitarnej Szkole Nauk Politycznych oraz na Uniwersytecie we Lwowie (należał do grona uczniów Szymona Askenazego). Był działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej, a przed I wojną światową przystąpił do „Strzelca”. Został prywatnym sekretarzem Józefa Piłsudskiego. W czasie I wojny światowej był m.in. sekretarzem Naczelnego Komitetu Narodowego. W 1919 roku uczestniczył w delegacji na konferencję pokojową w Paryżu. Później pracował w dyplomacji, pełniąc m.in. funkcje ambasadora w Danii i w Turcji (od 1936 roku). Na tej ostatniej placówce spędził okres II wojny światowej. We wrześniu 1945 roku, po uznaniu przez Turcję kierowanego przez komunistów Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Warszawie, Sokolnicki był zmuszony opuścić ambasadę. Pozostał na emigracji w Turcji, wykładał na Uniwersytecie Ankarskim. Po wojnie współpracował z instytucjami emigracyjnymi, m.in. z Instytutem Piłsudskiego w Nowym Jorku, Polskim Instytutem Naukowym oraz paryską „Kulturą”.
Michał Sokolnicki był autorem książek historycznych, w tym biografii swojego przodka, generała Michała Sokolnickiego (1760–1815), bohatera z czasów napoleońskich. Napisał także prace dotyczące polityki międzynarodowej oraz książki wspomnieniowe. Ogromną wartość historyczną mają jego wspomnienia, w tym Czternaście lat (Warszawa 1936) oraz Dziennik ankarski (t. I Londyn 1965, t. II Londyn 1974)
Pozyskany zbiór zawiera m.in.:
- archiwalia obejmujące liczne dokumenty, fotografie, rękopisy i listy,
- ponad 3200 książek z XIX i XX wieku; wśród nich wiele pozycji rzadkich, wydawnictw polskich, angielskich, francuskich, niemieckich, dotyczących polityki zagranicznej, historii i historii sztuki,
- ponad 30 starodruków,
- 15 portretów rodzinnych Sokolnickich,
- ponad 60 obiektów rzemiosła i sztuki zdobniczej związanych z ambasadorem,
- kilkanaście sztuk mebli prywatnych i wykorzystywanych w gabinecie ambasadora,
- ponad 40 grafik.
Galeria:
Zbiór ambasadora Michała Sokolnickiego w kolekcji Muzeum Historii Polski
Przekrój tytułów księgozbioru Michała Sokolnickiego odzwierciedla zainteresowania ambasadora. Ogromną większość stanowi literatura z zakresu stosunków międzynarodowych, historii dyplomacji i historii sztuki. Kolekcja książek zawiera m.in. wiele klasycznych wydawnictw naukowych. Perłami całego zbioru są starodruki, wśród nich jednym z cenniejszych jest Opis Sarmacji Macieja z Miechowa − wydany w 1561 roku w przekładzie na język włoski. W księgozbiorze są również prace dotyczące tureckiej historii i kultury oraz dedykowane Sokolnickim bibliofilskie wydania florenckiej drukarni Tyszkiewicza.
Szczególnie cennym historycznie elementem pozyskanej kolekcji jest archiwum. Pośród licznych dokumentów są rękopisy Michała Sokolnickiego, korespondencja publiczna i prywatna, jego dokumenty osobiste, pocztówki, fotografie.
W zespole malarstwa znajdują się portrety przodków Ireny i Michała Sokolnickich, wśród których uwagę przyciąga postać słynnego generała Michała Sokolnickiego. Ikonografia zawiera m.in. grafiki o charakterze historycznym i patriotycznym oraz widoki duńskich miast. Ciekawe są panele z podobiznami polskich wodzów należące przed wojną do wystroju ambasady w Ankarze.
Ze względu na bezpośredni związek z Sokolnickimi pamiątkową wartość mają obiekty sygnowane ich inicjałami: litery M.S. lub I.S. − znajdują się na elementach zastawy stołowej i różnego rodzaju akcesoriach.
Dzięki odzyskanym elementom wyposażenia ambasady, będzie można odtworzyć wygląd gabinetu polskiego ambasadora z okresu II RP. Ciekawostką jest kasetka, która była wykorzystywana do przechowywania pieniędzy i najważniejszych dokumentów. W zbiorze znalazły się również m.in. pamiętniki Ireny Sokolnickiej oraz dokument nadania szwedzkiego orderu Wazy Józefowi Beckowi.