Hitlerowiec po norwesku

Hitlerowiec po norwesku

Dodano: 
Vidkun Quisling, 1942 r.
Vidkun Quisling, 1942 r. Źródło:Wikimedia Commons
Do historii drugiej wojny światowej przeszedł jako uosobienie prohitlerowskiej piątej kolumny albo „Den siste Viking” (ostatni wiking).

Winston Churchill – mianowany 3 września 1939 r. pierwszym lordem admiralicji, inspirował plan, któremu nadano kryptonim „Catherine”. Zakładał on wdarcie się sił brytyjskich na Bałtyk i przecięcie morskiego szlaku handlowego łączącego Rzeszę ze Szwecją.

Ostatecznie alianci postanowili przystąpić do operacji Wilfred – minowania norweskich wód terytorialnych. Datę akcji wyznaczono na 8 kwietnia 1940 r. Wspomagać ją miało lądowanie w Norwegii, oznaczone kryptonimem „R4”. W międzyczasie zdarzył się incydent z Altmarkiem, będącym statkiem zaopatrzeniowo- transportowym Krigsmarine, który znalazł się na norweskich wodach terytorialnych, gdy przewoził alianckich jeńców wojennych. Brytyjczycy wysłali niszczyciel „Cossack”, który dokonał abordażu i uwolnił 299 jeńców, ale w czasie akcji zabito czterech niemieckich marynarzy, a pięciu raniono. Niemcy doszli do przekonania, że neutralność Norwegii jest fikcją, dlatego przystąpili do opracowania planu operacji „Weserübung" (Ćwiczenia na Wezerze) czyli lądowania w Norwegii.

Niemcy w Norwegii

Adolf Hitler, sceptycznie nastawiony i zdystansowany do tego przedsięwzięcia, spotkał się wcześniej z człowiekiem, którego nazwisko stało się synonimem kolaboracji z III Rzeszą. Był nim Vidkun Quisling, przywódca małej narodowo-socjalistycznej partii Nasjonal Samling (Zjednoczenie Narodowe). Vidkun Quisling był oficerem armii norweskiej w stopniu majora. Po krótkim okresie związków z radykalną lewicą i fascynacji bolszewizmem przeszedł na pozycje zdecydowanie narodowo-radykalne. W 1930 r. z ramienia Partii Chłopskiej, do której należał, objął tekę ministra obrony narodowej. Trzy lata później po ustąpieniu z zajmowanego stanowiska powołał do życia Nasjonal Samling. Celem NS było stworzenie korporacyjnego państwa stanowego. NS występował przeciw marksizmowi, materializmowi, liberalizmowi, kapitalizmowi. W polityce zagranicznej partia częściowo z powodów ideologicznych, a także geopolityczno-militarnych obrała kurs proniemiecki i zdecydowanie antybrytyjski.

Quisling utrzymywał od 1933 r. stały kontakt z czołowym ideologiem NSDAP Alfredem Rosenbergiem. Zdecydowanie wrogie wobec Wielkiej Brytanii nastawienie Quisling ujawnił w rozmowie z adm. Erichem Raederem, kiedy to wskazał na niebezpieczeństwo brytyjskiego desantu w Norwegii.

Artykuł został opublikowany w 4/2023 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.

Autor: Arkadiusz Karbowiak