Program Sojuz-Apollo wystartował, można rzecz, wbrew logice. Atmosfera pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Sowieckim były w owym czasie napięta. Trwała zimna wojna i punktów „zapalnych” pomiędzy obydwoma mocarstwami nie brakowało. Jednak w kwestii zbadania nowych, technologicznych możliwości człowieka w kosmosie, pomimo trwającej od lat „kosmicznej” rywalizacji, udało się osiągnąć porozumienie. 24 maja 1972 roku ogłoszony został start programu Sojuz- Apollo.
Przygotowania
Pierwsze spotkanie ludzi odpowiedzialnych za realizację programu nastąpiło w lipcu 1972 roku w Ośrodku Załogowych Statków Kosmicznych w Houston w Teksasie. Z ramienia USA brał w nich udział Glynn Lunney z NASA. Sowietów reprezentował Konstantin Buszujew z Akademii Nauk ZSRS.
Akcję dokowania statków na orbicie planowano początkowo przeprowadzić z udziałem statków Sojuz, Salut i Apollo lub Sojuz, Skylab i Apollo. Ostatecznie wybrano wersję „uproszczoną”, czyli statki: sowiecki Sojuz i amerykański Apollo.
Apollo miał być statkiem aktywnym, to znaczy to on miał dokować przy Sojuzie. Obydwa statki wyposażone zostały w jednakowe urządzenia cumownicze, które, w razie potrzeby, mogły pełnić funkcję aktywną lub bierną podczas dokowania. Urzędzie to (nazwane Androgynous Peripheral Attach System) umożliwiało połącznie obydwu statków, wyrównywało ich pozycję i amortyzowało jednocześnie wstrząsy, które towarzyszyły tej operacji. Po połączeniu astronauci (czy też „po sowiecku” kosmonauci) mogli przejść przez śluzę powietrzną (która stanowiła osobny mechanizm) i wejść na drugi statek. Przed wystartowaniem obydwu statków cały mechanizm cumowniczy sprawdzony został ponad sto razy. Okazał się on na tyle dobrze opracowany, że jego kolejne wersje były później wykorzystywane np. na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Misja Sojuz-Apollo
Na pokładzie statku Apollo leciało trzech astronautów: Deke Slayton, Thomas Stafford, Vance Brand. Na Sojuzie zaś znajdowało się dwóch kosmonautów: Aleksiej Leonow i Walerij Kubasow.
Sojuz wystartował 15 lipca 1975 roku o godzinie 12:20 UTC, a Apollo 15 lipca 1975 roku o godzinie 19:50 UTC. Połączenie statków nastąpiło 17 lipca 1975 roku o godzinie 16:09:09, kiedy maszyny znajdowały się nad Portugalią. Chwilę później Leonow i Stafford po raz pierwszy podali sobie ręce w kosmosie.
Lot połączonych statków Apollo i Sojuz trwał prawie 44 godziny. Załogi odwiedziły się nawzajem czterokrotnie wykonując głównie czynności „oficjalne”, jak podpisanie odpowiednich dokumentów, wymiana flag, pamiątek, a nawet roślin. Wysłuchali także przemów Leonida Breżniewa i Geralda Forda. Obie załogi wspólnie się sfotografowały i wzięły udział w konferencji prasowej. Przeprowadzono też transmisję telewizyjną.
Apollo i Sojuz prowadziły też, co bardzej istotne, czynności naukowe i badawcze. Operację dokowania powtórzono jeszcze kilkukrotnie. W śluzie powietrznej, gdzie znajdował się specjalny piec, podgrzewano próbki różnych materiałów. Obie załogi wymieniły się także kulturami bakterii, które uprzednio zabrano na pokłady statków. Ich badanie (przeprowadzone później już na Ziemi) miało określić wpływ braku grawitacji, przeciążeń i promieniowań jonizujących na organizmy żywe w czasie lotu kosmicznego.
Statki rozłączyły się 19 lipca o godzinie 12:03. Po rozłączeniu pojazdy ustawiono w taki sposób, aby kapsuła Apollo wywołała sztuczne zaćmienie Słońca dla załogi Sojuza (zasłaniając tarczę słoneczną), która mogła dzięki temu wykonać zdjęcia korony słonecznej w warunkach niemożliwych do uzyskania na Ziemi.
Sojuz wylądował na ziemi 21 lipca, a Apollo 24 lipca. Misja Sojuz-Apollo była wielkim sukcesem pod względem zarówno technicznym, jak politycznym. Misja statku Apollo z 1975 roku była ostatnią misją kapsuły Apollo i ostatnim amerykańskim lotem załogowym do roku 1981.
Czytaj też:
HD1. Naukowcy odkryli nową galaktykę. To najdalej położony znany nam obiektCzytaj też:
Planetoida trojańska. Naukowcy odkryli drugiego trojańczyka ZiemiCzytaj też:
Kiedy Musk mówił o podboju kosmosu, wielu pukało się w czoło. Jak powstał SpaceX