70 lat temu, a dokładnie 1 lipca 1953 r. Stanisław Hadyna, kompozytor, muzykolog, syn śląskiego nauczyciela muzyki i zbieracza pieśni ludowych oraz Elwira Kamińska, choreograf i pedagog, założyli zespół, którego celem było oddanie bogactwa śląskiego folkloru. Do pierwszych przesłuchań zgłosiło się blisko 12 tysięcy kandydatów. Dziś liczący ponad 100 osób zespół „Śląsk” jest obok „Mazowsza”, najbardziej znaną grupą folklorystyczną w Polsce.
Pierwsze sukcesy
W zamyśle Hadyny i Kamińskiej zespół pierwotnie miał liczyć ponad 300 osób, jednak już na etapie przesłuchań wiadomo było, że nie uda się spełnić tych założeń. Z wytypowanych ponad stu chórzystów i tancerzy, zdecydowana większość była amatorami i nie miała muzycznego wykształcenia.
Stanisław Hadyna pełnił rolę kierownika artystycznego, z kolei Elwira Kamińska czuwała nad choreografią. Teksty utworów wykonywanych przez „Śląsk” pisał Zdzisław Pyzik. Siedzibą zespołu stał się pałac w Koszęcinie.
Pierwszy oficjalny występ Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” odbył się 6 listopada 1954 r. w Warszawie w Hali Mirowskiej z okazji 37. rocznicy rewolucji październikowej. Wcześniej odbył się nieoficjalny koncert w katowickim parku im. Tadeusza Kościuszki, natomiast jeszcze wcześniej odbyły się dwa zamknięte koncerty dla delegatów Stalinogrodzkiej Konferencji PZPR oraz dla Zespołu Pieśni i Tańca Chińskiej Armii Narodowo-Wyzwoleńczej.
Śląski folklor i nie tylko
Najważniejszą misją zespołu jest prezentacja śląskiego folkloru, a zwłaszcza tańców, pieśni z terenów Górnego Śląska, Ziemi Cieszyńskiej i Beskidów. Z czasem repertuar grupy zaczął się rozszerzać o inne pieśni związane z Małopolską czy Kujawami.
Obecnie w repertuarze zespołu znajdują się również pieśni i tańce wszystkich polskich regionów, a nawet opery, oratoria i muzyka sakralna. W 2021 r. w grupa liczyła 126 artystów (chór 48 osób, balet 49 osób, orkiestra 29 osób). Zespół występuje na około 200 koncertach rocznie zarówno na wielkich światowych scenach, jak również w mniejszych miejscowościach w kraju.
„Śląsk” odwiedził dotąd 44 państwa na pięciu kontynentach i do tej pory zaprezenował się na ponad 8 tysiącach koncertów dla ponad 26 milionów widzów. W swoim dorobku Zespół ma także kilkanaście płyt, w tym 11 wydanych w Złotej Kolekcji „Śląska”. Pięć z nich posiada status Złotej, a jedna Platynowej Płyty.
Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej
Wykorzystując wieloletnie doświadczenie i dorobek grupy, w 2005 r. utworzono Śląskie Centrum Edukacji Regionalnej w Koszęcinie. Zadaniem Śląskiego Centrum Edukacji Regionalnej jest m.in. rozpowszechnianie wiedzy o kulturze regionu śląskiego szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Podczas zorganizowanej wizyty w koszęcińskim pałacu wszyscy mogą się zapoznać z historią Zespołu „Śląsk” oraz jego zabytkowej siedziby, zwiedzić pałacowe wnętrza, w tym piękną kaplicę, sale prób zespołu, czy zobaczyć ekspozycję Izby Tradycji, w której zgromadzono pamiątki m.in. z zagranicznych podróży artystów.
Istnieje też szansa obejrzenia próby „Śląska”, a nawet spotkania z jego artystami. Cyklicznie od 2006 r. w ramach prac Centrum odbywa się Międzynarodowa Letnia Szkoła Tańca Współczesnego, a od 2007 r. Śląska Letnia Szkoła Wokalna. Organizowane są również Warsztaty Polskich Tańców Ludowych i Narodowych.
Czytaj też:
Polskie dziedzictwo. Kilka mało znanych regionalnych strojów ludowychCzytaj też:
Wrocław. TOP 5 atrakcji stolicy Dolnego Śląska, które warto zobaczyćCzytaj też:
Wojciech Korfanty. Walczył o polskość Śląska, był przeciwnikiem sanacji