Dzień Matki obchodzony jest niemal na całym świecie. W Polsce celebrujemy ten dzień 26 maja. To szczególne święto poświęcone wszystkim mamom. Skąd wziął się Dzień Matki? Jaka jest jego geneza? Czy na całym świecie Dzień Matki obchodzi się tego samego dnia?
Historia Dnia Matki
Źródła Dnia Matki związane są z obrzędami poświęconymi starożytnym boginiom-matkom i opiekunkom płodności. W dawnym Egipcie szczególnie czczona była Izyda, patronka rodzin, ogniska domowego i macierzyństwa. W starożytnej Grecji oddawano hołd Rei, żonie Kronosa, która uważana była za matkę wszechświata i wszystkich bogów. Jej rzymską odpowiedniczką była Ops, bogini płodności i urodzaju. W Rzymie ponadto szczególnym kultem otaczano Kybele jako jako Magna Mater, czyli Boginię-Matkę. Z Kybelę związane były różne święta, np. hucznie obchodzone Megalesia, w czasie których rozgrywały się igrzyska oraz Hilaria, kiedy wyprawiano uczty, na których bawiono się razem z rodziną i przyjaciółmi.
Genezy Dnia Matki upatrywać można w zwyczaju zwanym Mothering Sunday, czyli „matczyną niedzielą”, którą obchodzono już w średniowieczu w Anglii i Irlandii. Dzień ten przypada w czwartą niedzielę Wielkiego Postu, czyli w Niedzielę Laetare (Niedzielę Radości). Mothering Day to dzień, w którym odwiedza się swój kościół macierzysty, to znaczy kościół, w którym zostało się ochrzczonym. Zwyczaj ten wciąż jest celebrowany. Niekiedy w ten dzień, także przed wiekami, dzieci odwiedzały swoich rodziców. Z tej okazji przyrządzano specjalne wypieki: bułeczki oraz ciasta, a dzieci wręczały swoim mamom fiołki.
Idea uhonorowania wszystkich matek – jako ustanowienie odrębnego święta – pojawiła się jednak dopiero w Stanach Zjednoczonych. Na początku XX wieku nauczycielka Ann Maria Jarvis z Wirginii, po śmierci swojej mamy, rozpoczęła starania na rzecz ustanowienia Dnia Matczynej Pracy, co miało zwrócić uwagę na wszystkie matki, których ciężka praca związana z wychowywaniem dzieci i prowadzeniem domu nie była należycie doceniana. W 1907 roku z inicjatywy Jarvis w kościele Andrews Methodist Episcopal Church w Grafton (Zachodnia Wirginia) odprawione zostało pierwsze nabożeństwo w intencji wszystkich matek (od 1962 roku kościół ten nazywany jest Sanktuarium Międzynarodowego Dnia Matki). Pomysł pani Jarvis szybko się przyjął i już trzy lata później Dzień Matczynej Pracy celebrowany był w całych Stanach Zjednoczonych.
Dzień Matki w USA obchodzić zaczęto oficjalnie w 1914 roku. Wtedy to Kongres ogłosił drugą niedzielę maja świętem narodowym jako Dzień Matki. Jednak dzień, który w zamyśle Jarvis miał mieć wymiar religijny i bardzo poważny, szybko uległ komercjalizacji. Już kilka lat później różne firmy zaczęły sprzedawać specjalne kartki okolicznościowe oraz zachęcać do zakupu kwiatów (z Dniem Matki kojarzone były głównie goździki) czy słodkości. Taki obrót sprawy nie spodobał się samej pani Jarvis, która groziła nawet procesem sądowym osobom, które posądziła o sprzeniewierzenie jej idei.
Niedługo później pomysł na Dzień Matki trafił do Wielkiej Brytanii. Tam niejaka Constance Adelaide Smith, zainspirowana pomysłem z USA, połączyła go z obchodzonym od wieków Mothering Day. Celebracja dnia i miejsca swojego chrztu świętego połączona została z uhonorowaniem swojej mamy. Jej starania odniosły sukces, a Dzień Matki zaczął być obchodzony na Wyspach Brytyjskich i w różnych krajach anglojęzycznych. Wciąż święto to obchodzone jest tam w czwartą niedzielę Wielkiego Postu.
W Polsce Dzień Matki obchodzony jest od 1914 roku. Pierwszy raz święto to celebrowane było w Krakowie 26 maja 1914 roku. Do drugiej wojny światowej nie przypadał on w jeden, konkretny dzień. Obecnie Dzień Matki obchodzimy jednak 26 maja. Polska to jedyny kraj na świecie, w którym Dzień Matki przypada właśnie 26 maja.
W niektórych krajach Dzień Matki świętuje się razem z Dniem Kobiet, czyli 8 marca. Najwięcej krajów, w tym USA, Kanada, Ukraina, Niemcy, Włochy i Chiny świętują w drugą niedzielę maja. W Wielkiej Brytanii, Irlandii i Nigerii jest to czwarta niedziela Wielkiego Postu. W krajach arabskich i na Bliskim Wschodzie Dzień Matki obchodzony jest często 21 marca. We Francji i Szwecji – w ostatnią niedzielę maja.