Określenie „ciompi” oznaczało w języku włoski robotnika przemysłu włókienniczego. Była to grupa pracowników najsłabiej opłacanych, która nie miała własnego cechu i nie była przez żaden cech reprezentowana. Ciompi uważani byli za bardzo radykalnych. Co jakiś czas domagali się poszanowania ich praw, ale ich postulaty nie spotykały się z żadnym posłuchem.

Ciompi nie zgadzali się na swoisty system oligarchiczny, jaki panował w XIV-wiecznych Włoszech. Władzę we Florencji sprawowali bogaci patrycjusze i największe (i zarazem najbogatsze) gildie. Nie dość, że posiadali oni ogromne wpływy, to jeszcze wymagali od Ciompich płacenia coraz wyższych podatków.

Signoria (organ władzy w miastach włoskich rządzonych przez bogate rody) nie tylko nie chciała udzielić Ciompim żadnej pomocy czy dopuścić ich do cechu, ale dodatkowo utrudniła utrzymanie cechów innym, pomniejszym grupom zawodowym. Te grupy również zradykalizowały się i dołączyły do mającej wkrótce wybuchnąć rewolty Ciompich.

Powstanie Ciompich

Powstanie Ciompich rozpoczęło się w czerwcu 1378 roku we Florencji. Robotnicy domagali się umorzenia długów, reformy podatkowej, zlikwidowania kar cielesnych i prawa głosu w Signorii. Wkrótce dołączyło do nich 14 niewielkich cechów, którym ograniczono przywileje. Pod koniec czerwca buntownicy chwycili za broń i zaatakowali budynki rządowe, klasztory i liczne pałace należące do najbogatszych rodzin. Signoria próbowała uspokoić sytuację wysyłając do Ciompich petycje i negocjatorów, ale jednocześnie odrzucała wszystkie roszczenia robotników.

21 lipca niższe klasy siłą przejęły rząd, umieszczając gręplarza wełny Michele'a di Lando na czele buntu. Tysiące uzbrojonych robotników rozpoczęło oblężenie gmachu, gdzie swą siedzibę miała Signoria. Przed budynkiem (Palazzo Vecchio) powieszono za nogi kata. Po jakimś czasie Ciompi zmusili Signorię do ustanowienia trzech dodatkowych gildii, którym zostaną przyznane prawa polityczne.

Ciompi nie domagali się w zasadzie radykalnych reform, a jedynie przyznania im takich samych przywilejów, jakie posiadały inne gildie. W skład trzech nowych gildii weszło około 13 tysięcy osób. Warto przy tym zauważyć, że do istniejących wcześniej 21 gildii należało łącznie jedynie 5 tysięcy ludzi.

Ciompi mieli przewagę liczebną, ale nie mieli umiejętności. Do tego już w październiku 1378 roku zdradził ich własny przywódca, Michele di Lando, który kazał aresztować Ciompich świętujących zwycięstwo rewolty na jednym z florenckich placów. Reszta Ciompich domagała się dymisji di Lando. Na florenckie ulice wyszły wojska. Doszło do bitwy o plac Piazza della Signoria. Był to najkrwawszy dzień w historii Florencji.

1 września gildia Ciompich została rozwiązana. Robotnicy mogli pożegnać się z marzeniami o posiadaniu reprezentacji politycznej w Signorii. Reformy, jakie udało się wywalczyć Ciompim były stopniowo likwidowane. Do 1382 roku zniesiono wszystkie zmiany, jakie wprowadzone zostały cztery lata wcześniej.

Bunt Ciompich stał się ważnym wydarzeniem w historii Florencji i całych Włoch. Dla ówcześnie żyjących bogatych włoskich rodów, rewolta stanowiła swoistą traumę. Do dzisiaj liczni włoscy historycy spierają się o przebieg buntu i faktyczne intencje Ciompich.

Czytaj też:
Dante Alghieri. 700. rocznica śmierci. Geniusz wciąż aktualny, ale czy nadal rozumiany?Czytaj też:
Bitwa pod Nikopolis. Krucjata, konieczność czy grzech pychy?Czytaj też:
Drugi sobór nicejski. Ikonoklazm i ostatni wspólny sobór Kościoła